مزارات ایران و جهان اسلام

بقعه این امامزاده در 10 کیلومترى شمال شرق قزوین، در منطقه‏اى خوش آب و هوا، در محلّى مرتفع و مشرف بر رودخانه، در مجاورت روستاى باراجین واقع شده و به «امامزاده اسماعیل باراجین» مشهور است.

ایوان بقعه رو به جانب جنوب قرار دارد و در جنوب غرب آن، یک ساختمان دو طبقه احداث شده که داراى چند حجره جهت اسکان زوار و دفتر مخابرات است. پس از عبور از 11 پلکان به شمال غرب  بقعه مى‏رسیم که  علاوه بر صحن حدود سیصد مترى، یک ساختمان بزرگ نیز در دو طبقه در امتداد آن ساخته شده که هشت صد متر مساحت آن است. در کنار راه پلّه این ساختمان، چنار تنومندى که عمرش از 500 سال تجاوز مى‏کند به چشم مى‏ خورد. چسبیده به این فضا، یک فضاى مسقف دیگرى قرار دارد که حدود 100 متر است و در هنگام ازدحام زوار، در آنجا استراحت مى ‏کنند.

پس از عبور از 16 پلّکان به صحن دوّم بقعه که بر روى حجره‏هاى صحن
اوّل ساخته شده مى‏رسیم، این صحن به عرض، طول بیش از 70 متر
مى‏باشد که سراسر موزائیک شده است. از این صحن به ایوان بقعه، 5 پلّکان
راه دارد و در طرفین آن دو ورودى و کفشکن طرّاحى شده است. ایوان به
عرض 4 و طول 20 و ارتفاع 8 متر است که توسّط دو ستون نگهدارى
مى‏شود. پس از عبور از ایوان، به شبستان مستطیل شکلى راه دارد که ابعاد
آن 4×10 متر و داراى سه ورودى به سوى داخل حرم است. در طرفین این
شبستان، حرم و اتاق به مساحت تقریبى 40 و 20 متر است که اتاق سمت
راستى به عنوان دفتر هیات امنا است که شامل سه اتاق تو در توست. اتاق
سمت چپى به عنوان دفتر خادم استفاده مى‏شود.

تمام شبستان با سنگ مرمر به ارتفاع 50/1 متر پوشش یافته و الباقى
دیوار بقعه آئینه کارى و گچبرى شده است.

حرم مطهّر به ابعاد 10×10 متر است که در وسط آن ضریح چوبى
مشبّکى به ابعاد 2×3 متر قرار دارد. به فاصله یک مترى ضریح، چهار ستون
آهنى به ارتفاع 6 متر و به فاصله 4 متر از همدیگر تعبیه شده که گنبد بنا بر آن
استوار است. این گنبد از داخل عرقچینى است و از خارج به صورت
غنچه‏اى مى‏باشد که نماى داخلى آن گچبرى و نماى خارجى آن ورق
گالوانیزه است که به رنگ آبى نقاشى شدهاست.

کف و دیوار بقعه با سنگ تزیین شده و سقف آن داراى نقاشى و گچبرى
مى‏باشد. در انتهاى دیوار منتهى به سقف بنا، یک ردیف کاشى در زمینه
لاجوردى قرار دارد که سوره مبارکه اعلى در آن خطّاطى شده است. در غرب
اتاق مرقد، مسجد نسبتا کوچکى قرار دارد که مساحت آن حدود 7×8 متر و
داراى سه در به صحن غربى است. درِ این مجموعه به حرم، چوبى است و
داراى شبکه بندى زیبایى است.

اصل بنا به ابعاد 25×20 متر مى‏باشد و در طرفین کفشکن راه پله‏اى تعبیه
شده که به طبقه دوّم بقعه راه مى‏یابد.

در شرق بقعه، حسنیه‏اى بزرگ در دو طبقه به ابعاد 45×5 متر احداث
شده که 10 اتاق در طبقه اوّل، و الباقى به صورت حسینیه استفاده مى‏شود.
در انتهاى این فضا، وضوخانه و سپس یک صحن کوچک قرار دارد که قبر
شهیدى در آن است و سپس به قبرستان عمومى روستاى باراجین منتهى
مى‏شود.

سرویسهاى بهداشتى در خارج از فضاى بقعه و در ابتداى صحن اوّل و در
جهت جنوب شرق آن قرار دارد.

در بالاى هر کفشکن، دو منارچه به ارتفاع 2 متر تعبیه شده که با
کاشى‏هاى نره‏اى تزیین شده است. در پیشانى ایوان نیز بر روى یک ردیف
کاشى لاجوردى، سوره مبارکه قدر، طرّاحى شده است. وجود درختان چنار
در پیرامون بقعه فضاى دلپذیرى را ایجاد نموده و بیش از 10 هکتار زمین
امامزاده است.

بر روى سنگ مرمر بزرگى متن ذیل که گویاى تعمیر ساختمان بقعه
امامزاده اسماعیل است حجّارى شده است: «سارعوالى مغفرة من ربه،
هیئت عمرانى بقعه متبرکه امامزاده اسماعیل علیه‏السلام که در محل بارجین واقع
است با عضویت آقایان حاج میر احمد جامعى، حاج غلامعلى معمار
وقارى، حاج اسداللّه‏ ابهرى، محمّد حسین گلاب گیر و کرمعلى سلیمانى
باغبانباشى در سال یکهزار و سیصد و هشتاد و سه هجرى تاسیس و به
منظور تجدید بنا و ترمیم ساختمان این مرقد شریف که زیارتگاه عموم
شیعیان مى‏باشد با استفاده از توفیقات الهى و عنایات خاصّه حضرت
رسالت پناهى و استمداد مادى و معنوى و همّت ارزشمند مردان نیکوکار
موفّق به تجدید ساختمان بقعه شریف و مسجد و ایوان و رواق و تکمیل آن
و احداث حجرات متعدد براى رفاه و آسایش زائرین محترم گردیدند. با
تشکر از الطاف خداوندى از عموم علاقه‏مندان به آثار مذهبى تمنّا داریم که
در موقع زیارت این بقعه مبارکه این جانبان و اموات عموم مسلمین و
مسلمات و بانیان خیر را بیاد آورده و از خداوند توانا طلب مغفرت نمایند و
التماس دعا از زائرین ارجمند دارند امید است توشه آخرت براى آنان گردد.
اجرکم على‏اللّه‏ فى الدارین بتاریخ سیزدهم رجب المرجب هزار و سیصد و
هشتاد و سه (هیئت عمرانى امامزاده اسماعیل علیه‏السلام)

از بناى قدیمى، به غیر از ضریح چوبى منبّت کارى شده، چیز دیگرى بر
جاى نمانده است. اهالى درباره نسب امامزاده اسماعیل اتّفاق نظر ندارند،
برخى او را از نوادگان امام جعفر صادق علیه‏السلاممى‏دانند. عدّه‏اى دیگر بر این
اعتقادند که با هفت پشت به امام على علیه‏السلام نسب مى‏رساند و از علویان ساکن
قزوین است. امّا از علویانى که با هفت نسب و با نام اسماعیل در قزوین
سکونت داشته و همچنین از احفاد امیرالمومنین على علیه‏السلامباشد، در کتب
انساب یافت نشد، لیکن از نواده حضرت ابوالفضل العبّاس علیه‏السلام، سیّد
اسماعیل نامى در قزوین داراى نسل بوده است. بعید نیست که خود آن
جناب باشد، در این صورت با ده واسطه به امام على علیه‏السلام نسب مى‏رساند، که
به این صورت است: سیّد اسماعیل بن على الشعرانى بن حمزة بن قاسم بن
محمّد اللحیانى بن عبداللّه‏ بن حسن بن عبیداللّه‏ الأصغر بن حسن بن عبیداللّه‏ بن
ابى الفضل العبّاس الشهید بن امام امیرالمومنین على علیه‏السلام. وى سیّدى جلیل
القدر، عظیم الشان و بسیار بزرگوار بود. ابوالحسن عمرى نسّابه، نسل او را در
رى و قزوین ذکر نموده است. [1]