مزارات ایران و جهان اسلام

ممتازترین و پربرکت‏ترین مساجد استان قم، مسجد مقدس جمکران است. هر هفته هزاران تن از انسان‏هاى عاشق امام عصر‰ از شهرهاى دور و نزدیک به منظور زیارت و کسب معنویّت و رفع حاجت به این مکان با عظمت و پر معنویّت روانه مى‏گردند.

اصل بناى مسجد به نقل از تاریخ قم، اثر «حسن بن محمّد بن حسن قمّى» به حدود 939 هـ . ق به دستور حضرت ولى عصر «عج» انجام یافته است.

نقل مى‏کنند نیمه‏هاى شب سه شنبه 17 رمضان سال 393 هـ . ق درِ خانه «شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانى» در روستاى جمکران به صدا در آمد و عدّه‏اى ناشناس به او گفتند: برخیز و دعوت امام مهدى را اجابت کند. شیخ به دنبال آنان راه افتاد. تا به جایى که هم اینک در آن‌جا مسجد بنا شده است رسیدند و در آن‌جا چشم شیخ به رخسار زیباى امام‏ ‰ روشن شد. پس امام زمان‏ ‰ فرمود: حسن بن مثله دیگر در آن زمین کشت نکن؛ پس به توصیه ولى عصر‰ این کار صورت گرفت. در آن‌جا مسجدى بنا شد.

بناى این مسجد مقدّس، طى قرن‏هاى متمادى در حال تغییر و تحوّل بوده است. مسجد یک بار به سال 1158 ق به دست «آقا على جمکرانى» مرمّت شد. بعدها «حاج على قلى جمکرانى» در یک طرف آن صحنى ساخت که ناتمام بود. به سال 1167 هـ . ق «میرزا على اکبر قمّى» تعمیرات کلّى در مسجد نمود و در آن صحن، شبستان و یک مناره و کاشى‌کارى مختلف به عمل آورد.

در اوایل سلطنت مظفرالدّین شاه «میرزا على اصغر خان اتابک» مسجد و صحن را تعمیر نموده و حجره‌هایى بدان افزود. پس از آن «حاج شیخ محمّد تقى بافقى» در جهت مرمّت و احیاى مسجد جمکران سهم بسزایى داشت. از سال 1376 ش با عنایت رهبر معظّم انقلاب اسلامى، حضرت آیة اللَّه خامنه‏اى ـ دامت برکاته ـ طرح جامع مسجد مقدس جمکران با وسعتى حدود 425 هزار متر مربّع تصویب شد.

اکنون مقدّمات اوّلیّه جهت اجراى طرح فراهم شده؛ به طورى که مسجد اصلى در قطر و مرکزیت دایره طرح جامع قرار گرفته و دارای دو مناره بلند و دو مناره کوتاه و چندین صحن است.

بدین صورت با مرمّت و گسترش مسجد، این مکان مذهبى یکى از بزرگ‏ترین مساجد کشور شده است.