امامزاده ابراهیم ـ باغملک { منجنیق }

بقعه این امامزاده بر فراز تپّه اى در شهر منجنیق، با چشم انداز فوق العاده زیبا قرار دارد.

بنایى قدیمى و به جا مانده از دوره صفویّه است که ظاهراً قبل از آن نیز وجود داشت و سپس در زمان صفویّه بازسازى شده است.

بقعه روى تپّه اى تاریخى واقع گردیده و براى رسیدن به آن باید از 34 پلّکان عبور نمود و «سنگ آسیاى منجنیق»، کنار آن افتاده و آب رود زرد از میان آن مى گذرد و مشرف به روستا، با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى است. بقعه شامل ایوان، گنبد، حرم و صحن مى باشد. ایوان بنا رو به جانب غرب باز مى شود و توسّط دو پلّکان به کف آن که به ابعاد 4×4 متر و داراى دو طاق است، راه مى یابد. پس از عبور از این فضا، به شبستان کوچکى مى رسیم که به دالان 80 سانتى مترى منتهى مى شود که با خم شدن باید به اتاق مرقد رسید. این اتاق به ابعاد 5×5 متر مى باشد و چهار زاویه آن را با چهار فیل پوش به دایره و سپس به هشت ضلعى مبدّل نموده اند و گنبد دو پوشه بنا را روى آن ایجاد کرده اند.

گنبد از داخل به صورت عرق چینى و سپس مخروطى، به قطر 5 و ارتفاع 5 متر مى باشد که سراسر با مقرنس کارى هاى سینه کفترى تزیین شده است و نشان از تبحّر معمار آن دارد. در بقعه چهار نورگیر کوچک روى ساقه تعبیه شده است که نور و تهویه هواى داخل اتاق را انجام مى دهد. گنبد از خارج روى ساقه اى مدوّر و مطبقى قرار دارد و سپس روى یک قوس کوتاه شلجمى و بعد از آن، به طور مطبق بالا آمده و روى آن یک تیره عمودى مى باشد که به صورت قیفى تبدیل شده است.

در وسط بقعه صورت قبرى مى باشد که روى آن پارچه سبز نهاده اند. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و اخیراً با سیمان اندود گردیده است. زمین زیارتگاه بیش از یک هکتار مى باشد و از آن به صورت قبرستان عمومى استفاده مى شود.

احمد اقتدارى درباره این بنا و وجه تسمیه آن به امامزاده ابراهیم مى نویسد: «بقعه کوچک روستایى، مطبقى است که آن را امامزاده ابراهیم خوانند. مرحوم امام شوشترى از این امامزاده به نام امامزاده رودبند یاد کرده است، و مى دانیم که در دزفول نیز بقعه اى به همین نام باقى است که آن را مدفن سلطان سیّد على سیاه پوش ذکر کرده اند. در بعضى روستاهاى کوچک بختیارى و کهگیلویه، به نام رود بند بر بقاعى اطلاق مى شود که بقعه کنار بستر رودى طغیانى و سیلابى، برفراز تپّه اى قرار دارد و معمولاً کنار رود و در فاصله کمى از رود نیز روستا یا آبادى یا خانه هاى مسکونى ساخته اند، تا هم به مزرعه و زمین هاى نزدیک باشد و هم استفاده از رودخانه براى ساکنان ساحل نشین رود آسان گردد.(1)

امّا انتخاب نام امامزاده ابراهیم براى بقعه اى که بر فراز تپّه مشرف بر رود زرد است، از آن جهت است که این مکان بر جاى شهرى است که به دستور نمرود، حضرت ابراهیم پیامبر(علیه السلام)را به آتش انداختند، و سینه به سینه نزد مردمان گواهى مى دهند و باور دارند که به روزگارى نه چندان پیش از این، یعنى اوایل روزگار و به سال هاى حدود 1325 هـ . ش، از دل خاک هاى این تپّه، مجسمه اى از سنگ یاقوت سرخ پیدا شده است که بر منجنیقى از سنگ یشم سبز آویزان بوده و آن را براى مرحوم سلطان على سلطانى شیخ الاسلامى بهبهانى به تهران فرستاده اند تا نگه دارى و شناسایى کند...».

متأسّفانه، از سلسله نسب خفته در این مکان اطّلاعى حاصل نشد و برخى از اهالى، این مکان را به عنوان قدمگاه حضرت ابراهیم خلیل(علیه السلام)مى دانند.

منبع: خوزستان و کهگیلویه و ممسنى: 148 ـ 149. 1. بر این اساس، به جهت خطر طغیان سیل و رود و سیلاب، براى دفع خطر و جلوگیرى از این قبیل حوادث، پیران، امامزاده ها، اولیاءالله که داراى معجزات و کراماتند، در این گونه روستاها و شهرک ها، بر فراز تپّه سکونت مى گزیدند و یا آنان را پس از وفات، در این گونه مکان ها دفن مى کردند تا همواره مراقب طغیان رودخانه ها باشند که موجب خرابى و هلاک و غرق وهدم آبادى و مردمان نگردد و با اشاراتى و کراماتى آب رود را بند آورد تا خطر بگذرد. این گونه مقابر را امامزاده رود بند گفته اند. ر.ج دیار شهریاران.