مزارات ایران و جهان اسلام

بنای تاریخی مزار «شیخ شمس الدین» موسوم به مزار گل در دامنه تپه‌ای در حاشیه جنوبی روستای گل از دهستان براکوه در بخش خوسف قرار دارد.

این بنا شامل یک ایوان در وسط و دو حجره در دو طرف است. دیوارهای حجره غربی از سنگ ساخته شده و از استحکام بیش‌تری برخوردار است. این حجره مقبرة شمس الدین است و با یک گنبد آجری پوشش یافته است. از تزیینات این بخش می‌توان به کاربندی‌های سنگی فیل پوش‌ها، قسمت بالای طاق‌نماها و زیر ساقه گنبد اشاره کرد.

حجره شرقی ـ محل دفن «شیخ ابوسعید» و از خشت ساخته شده است. این حجره به دلیل عدم استحکام، آسیب بیش‌تری دیده است. قسمت‌هایی از ایوان بنا نیز فرو ریخته است. این ایوان در گذشته دارای طاق‌های جناغی بود، ولی امروزه فقط قسمتی از پایه طاق‌ها که بر روی دیوار حجره غربی قرار دارند، باقی مانده است. براساس اسناد مکتوب و سنگ لوحی که در درون مزار قرار دارد، این بنا در دوران تیموری ساخته شده است و به شمارة 9298 و در تاریخ 7/5/1382 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.

آیتی دربارة شمس الدین می‌نویسد:

«مولا شمس الدین زاهد خوسفی، عالمی جلیل و مروج احکام دین بود، در ابتدای قرن هفتم می‌زیسته است، همة علمای معاصرش بر مقام استادی و تقوای او اتفاق نظر داشتند. حافظ قرآن بود و سی سال نماز صبح را با وضوی نماز عشاء خواند. هرگز کلمة لغو یا سهو بر زبان جاری نساخت. وی در «درب نمک خوسفرود» بیرجند مدفون گشته است».