مزارات ایران و جهان اسلام

خویشاوندی علویان با امرا و سلاطین ایرانی و نقش آنان در گسترش تشیع

مهاجرت علویان به مشرق زمین (ایران) دلایل متعدد و آثار فراوانی داشت ، برخی از مهاجرتها دعوت حکام ایرانی از علویان برای گسترش تشیع بوده است . در قرن چهارم وپنجم هجری اوج مهاجرت علویان را به ایران شاهد هستیم که در سایهی امنیتی که آل بویه ایجاد کرده بود اتفاق افتاد .

عضدالدوله دیلمی یکی از بزرگ‌ترین حاکمان ایرانی بود که در زمان فرمانروایی او حکومت آل بویه به اوج اقتدار و شکوفایی خود رسیده بود و خلفاء عباسی بازیچة دست آل بویه بودند.

عضدالدوله به خاطر گستردگی قلمرو و فتوحات، احترام به دانش و دانشمندان، سادات و علویان، ایجاد مؤسسات علمی و فعالیت‌های عمرانی از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.

یکی از وقایع مهم زندگانی او در دوران کوتاه عمرش که به بهانة حج‌گزاری منجر به وجود نسل پاکی از رسول خدا(ص) و از تبار امام حسن مجتبی7 در ایران شد ، به عقد رساندن خواهر و سپس دختر خود به نواده امام حسن مجتبی است که نسل زیادی از آن پدید آمد و از بزرگان علما و سادات شیراز شدنند . ای عمل عضد الدوله باعث شد تا صاحب بن عباد نیز با یک دیگر از سادات حسنی وصلت نماید و تبار خود را با تبارنامه رسول خدا پیوند دهد . به تاثی از این پیوند ، آل قارون در کرمان نیز با  دعوت از یکی از نوادگان امام صادق (ع) خویشاوندی با آل علی را استحکام بخشید . اگر چه این پیوند ها انگیزه های متفاوتی داشت اما برای علویان تنها تبیلغ تشیع ملاک بود که به آن توفیق یافتنند .

کلید واژه: آل بویه، عضدالدوله، حج، سادات ، علویان ، خویشاوندی ، شیراز ، اصفهان ، کرمان

نهاد حج همواره در تاریخ اسلام اهمیت سیاسی ـ اجتماعی و اقتصادی زیادی داشته است. حکام مسلمان از نظر سیاسی سعی می‌کردند با شرکت فعال در انجام مناسک حج، ذکر نامشان در خطبة نماز جمعه در مکه و اقدامات خیرخواهانه در آنجا در میان مسلمانان اعتبار، مقبولیت و مشروعیت کسب کنند. این مسئله برای امرایی که از قرن سوم در گوشه و کنار خلافت عباسی ظهور کردند اهمیت بیشتری داشت، زیرا آنها موقعیت متزلزلی در مقابل دستگاه خلافت داشتند و برایشان ضروری بود تا بدین وسیله در میان مسلمانان اعتبار و مشروعیت کسب کنند.

عضدالدوله دیلمی یکی از بزرگ‌ترین حاکمان ایرانی بود که در زمان فرمانروایی او حکومت آل بویه به اوج اقتدار و شکوفایی خود رسیده بود و خلفاء عباسی بازیچة دست آل بویه بودند.

عضدالدوله به خاطر گستردگی قلمرو و فتوحات، احترام به دانس و دانشمندان، سادات و علویان، ایجاد مؤسسات علمی و فعالیت‌های عمرانی از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.

در این مقالة مختصر ضمن نگاهی بسیار کوتاه به زندگانی این حاکم مقتدر، به یکی از وقایع مهم زندگانی او در دوران کوتاه عمرش خواهیم پرداخت که به بهانة حج‌گزاری منجر به وجود نسل پاکی از رسول خدا9 و از تبار امام حسن مجتبی7 در ایران شد.