مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده ابوالقاسم مسجد سلیمان

مشهور به «شاه ‏ابوالقاسم»، بقعة باشکوه این امامزاده در 47 کیلومترى شمال شرقی مسجد سلیمان بر بالاى تپّه ‏اى در خارج از روستاى سرشاه ‏لالى (شاه ‏آبادسادات) با چشم ‏انداز فوق ‏العاده زیبا و دیدنى قرار دارد.

این بناى عظیم و سفید، در دامان کوهستان سرخرنگ، در سراشیبى تخته سنگ‏هایى صاف و قهوه‏اى در ضلع شمالى و سمت راست درّه‏اى تنگ ـ که مشرف بر آبادى شاه‏آباد سادات مى‏باشد ـ واقع شده است و از دور، منظره‏اى بدیع و پُر جلال دارد. چون از فراز تپّه ‏اى که مشرف بر شاخه کوچکى از آب‏هاى فرعى کارون است، سرازیر مى‏شود، این گنبد عظیم مقابل قرار مى‏ گیرد و با زیبایى و وقار خاصّ خود جلب توجّه مى‏ کند.

بقعه مقام عباس شوشتر

این بقعه در محلّة «در عبّاس» شهر شوشتر واقع است. درون بقعه، فضاى نسبتاً وسیعى به ابعاد حدود 7×7 متر در زیر سقف آجر کارى تزیین شده‏اى است. در زیر سقف، یک گنبد کوچک با گیلویى بلند کاشی‌کارى به سبک صفوى نصب شده است. در چهار طرف این گنبد، چهار دهانة طاق رومى قرار گرفته است. خیز طاق، بلند و عرض دهانة آن، سه متر است.

یقعه علی مالک دزفول

این بقعه، در نزدیکى پل دزفول واقع و مرکب از دو اتاق مربّع شکل با سه درگاهى یا طاق رومى است. سقف اتاق‏ها مدور است و با آجر ضربى پوشش یافته و گچ اندود و رنگ‏آمیزى شده است. بین دو اتاق، دو پایه جرز حمال با یک قوس سه بدنه، سقف را نگهدارى مى‏کند. بر روى جرزهاى دیوارهاى اصلى، لچکى هایى با خطوط هندسى گچبرى شده و نورگیری‌هایى نیز در دیوارها تعبیه شده است.

بقعه عباس علی دزفول

این بقعه، در محلّة عبّاس على و در کنار خیابان واقع و بناى آن به صورت یک اتاق کوچک چهار ضلعى با گچکارى لچکى در سقف است. هیأت بنا از خارج به صورت یک مکعب مثمن در آمده و گنبدى خیارى شکل و کم نظیر با پوشش گچى بر آن قرار گرفته است. بقعه، داراى چهار در ورودى است. گنبد بقعه، از نظایر بناهاى تیمورى و نماى خارجى بنا مربوط به دورة اخیر است. متولى بقعه، صاحب بقعه را از نوادگان امام حسین معرفى کرده است.

این بنا به شمارة 8382 در تاریخ 9/2/1382 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.

  • ۱۹۲۵

بقعه شاه زین العابدین دزفول

یکى از بناهاى آرامگاهى و زیارتگاه‌هاى با شکوه استان خوزستان، بقعة امامزاده شاه زین العابدین است. این بقعه در روستاى دیلم سفلى در کنار جادّة هفت تپّه ـ دزفول واقع است. بناى اصلى بقعه که در زیر گنبد مقرنسى واقع شده، داراى 3/12 متر طول و 6/7 متر عرض است. مردم معتقدند که قدمگاه و نظرگاه حضرت امام زین العابدین است و به همین جهت مورد احترام آنان است. در اطراف بقعه قبرستان وجود دارد که مؤمنین منطقه در این مکان دفن شده ‏اند.

بقعه شاه رکن الدین دزفول

این بنا در محلّة صحرا در مشرق شهر دزفول قرار دارد. بناى بقعه از دو قسمت بناى حرم و ایوان‏ها و ساختمان‏هاى دو طبقه تشکیل شده است. بناى اصلى، 33/10 متر طول و 53/9 متر عرض دارد که در وسط آن، ضریح و مرقد شاه رکن‏ الدّین قرار دارد.

بقعه سید حسین شوشتر

این بنا در گورستان شهر شوشتر در ابتداى بلوار امام رضا به طرف مسجد سلیمان واقع شده است. بنایى از سنگ تراشیده خارا و چهار ضلعى است که طول هر ضلع آن، 80/16 متر است. در برابر بقعه، نخست ایوانى به دهانة 40/3 متر و سپس، رواقى مستطیل شکل و سرانجام خود بقعه که به طول هر ضلع، حدود 60/4 متر با گنبدى بر فراز آن قرار دارد که داراى تزیینات گچبرى است. ضریح چوبى مشبکى، قبر سادة گچى بقعه را در بر گرفته است.

بقعه دانیال نبی شوش

این بقعه، در ساحل شرقى رودخانة شائور، روبروى تپّة ارگ واقع و مدفن یکى از پیامبران بنى اسرائیل و شامل دو حیاط است که دور تا دور آن‌ها، حجره‏ها و ایوان‏هایى ساخته شده است. بقعه در انتهاى حیاط دوّم که بزرگ‌تر و وسیع‌تر است، قرار دارد. این حیاط از سه طرف داراى اتاق هایى است که براى اقامت زوّار ساخته شده است.

بقعه سید عبدالله داعی دزفول

این بقعة در محلّة داعیان و ضلع غربى کوچة خاقانى واقع شده و بنایى کوچک و آجرى به اضلاع خارجى 60/5 متر و اضلاع داخلى سه متر است. طاق بقعه، ضربى آجرى است و با گچ اندود گردیده است و روى آن، لچک‏هاى گچبرى نقّاشى با رنگ آبى دیده مى‏شود. در طرفین مقبره، دو طاقچه وجود دارد. سنگ لوح مقبره بر روى قبر چسبیده است و تاریخ 1255 هـ . ق را مى‏نماید.

بقعه خضر شوشتر

این بقعه در ابتداى شهر شوشتر و در کنار جادّة اهواز ـ شوشتر واقع است. مجموعه‏اى مرکب از دو حیاط و سه بقعه و ایوان‏هاى وابسته به آن‌هاست. سردر ورودى به حیاط، داراى طاق رومى مثلثى از سنگ سرخ رنگ با قطعات مربّع و مستطیل است. بر پیشانى در، یک نقش اسلیمى بر سه قطعه سنگ حک شده و در طرفین نقش، عبارت قرآنى منقور است. در گوشة شمال غربى حیاط و در ضلع شمالى بنا، سردر بقعه‏اى واقع است که بر پیشانى طاق آن که از سنگ سرخ رنگ است، با خط خوش ثلث نوشته شده:

بقعه پیر فراش دزفول

این بقعه در آبادى فراش در کنار جادّه واقع است. بناى بقعه، محصور در دیوارى است که ورودى اصلى آن در سمت شرق قرار دارد. نقشة بقعه، مربّع و به طول هر ضلع 80/8 متر است. محوّطة زیر گنبد، ابتدا به هشت ضلعى و سپس شانزده ضلعى تبدیل گردیده و گنبد بر فراز آن قرار گرفته است. گنبد از آجر ساخته شده و بعد از کمرگاه قسمت تحتانى آن، یک نوار کاشى به رنگ‏هاى سیاه و سفید و فیروزه‏اى، آن را دور مى‏زند.

بقعه پیر عباس شوش

این بقعه در جادّة اهواز ـ شوش نزدیک سه راهى شوش واقع شده است. بنا در میان قبرستان قرار دارد و بر جبهه شمالى آن، در ایوان ورودى، کتیبه‏اى به تاریخ «شهر رمضان المبارک 1108 هـ . ق» در چهار سطر دیده مى‏شود. ابعاد خارجى بنا، 12×14 متر است، اتاق بقعه به ابعاد 6×6 متر داراى چهار غرفه مانند با چهار طاق رومى است و قبرى گچی در داخل ضریح دارد. بقعه داراى دو منارة کوچک است و کاشی‌کارى ضعیفى در پیشانى ایوان ورودى دیده مى‏شود.

  • ۱۶۴۹

پیر روبن دزفول

بقعة پیر روبن در محلّة روبن در شمال غربى دزفول و در کنار قبرستان عمومى واقع شده است. مدخل بقعه رو به شرق است. اطراف در ورودى با کاشى‏هاى جدید مقرنس شده است. بعد از ورودى کفش کنى با گنبدى مدور و چهار لچکى گچبرى در چهار گوشه آن قرار دارد. در سمت راست و چپ این ایوان، دو طاق رومى بلند دیده مى‏شود.

بقعه براء بن مالک شوشتر

این بقعه در شمال شهر شوشتر و مقابل قلعة سلاسل واقع است و به اعتبارى آن را کهن‏ترین مقبرة دوران اسلامى در ایران مى‏دانند؛ زیرا اعتقاد بر این است که این بقعه، مدفن براء بن مالک انصارى ـ صحابى پیغمبر ـ است که هنگام فتح شوشتر، در سال 17 یا 18 هـ . ق به دست هرمزان ـ حاکم خوزستان ـ شهید شده است.

بقعه با حزقیل دزفول

این بقعه در نزدیکى مسجد جامع دزفول واقع و بنایى بسیار کوچک و ساده است، ولى در ضلع شمالى آن، ساباطى (راهرو) با سردرى بلند قرار دارد که از نظر تزیینات آجرى و تناسب قاب‌سازى ورودى، از نمونه‏هاى جالب کارهاى آجرى دزفول به شمار مى‏آید. ساباط مزبور احتمالاً جزئى از محوّطه و بناى بقعه بوده است. دربارة این بقعه در «تذکرة الاخیار» آمده است: «دیگر از بقاع الخیرى که در محوّطه ولایت واقع شده، بقعه شریفه متبرکه حزقیل پدر دانیال پیغمبر است».

  • ۱۴۷۹

بقعه امامزاده رضا دیمی شوشتر

در خارج شهر شوشتر، در شرق بقعة سیّد محمّد گیاهخوار و غرب بقعة صاحب الزمان، بقعة امام رضا دیمى واقع است. طول ایوان ورودى بنا 45/6 متر، عرض آن 40/3 متر و عرض تمامى بنا 30/14 متر است. بنا رو به شمال توجّه دارد. گنبد بقعه، شلجمى با روپوش گچ اندود است. فضاى داخلى بقعه به صورت چهار ضلعى و به ابعاد 3×3 متر است و چهار هلال و چهار پنجره دارد. سقف آن مدور و پایة گنبد هشت ضلعى است و به نظر مى‏رسد گنبد در ابتدا هشت ضلعى کلاه درویشى بوده و هنگام تعمیرات، به صورت شلجمى در آمده است.

امامزاده محمد ماهرو شوشتر

این آرامگاه در محلّه‏اى به نام «بلیدى» نزدیک میدان و بعد از پل گرگر واقع شده، و به بقعه‏اى که امروز به سیّد محمّد ماهرو نامیده مى‏شود، مشهور است.

بنایى با بقعه، گنبد، ایوان و گلدسته است. پس از ورود، ایوان طویلى به عرض چهار متر و طول 15 متر قرار دارد که نخستین در ورودى از خیابان به این راهرو و نخستین در بقعه و محل مقبره در آن قرار دارد. سقف راهرو، کوتاه و ضربى با طاق هلالى پیش و پس است. بر سر در ورودى از خیابان، چهار پایة گلدسته و یک گلدستة کاشی‌کارى و لوحى به تاریخ 1279 هـ . ق دیده مى‏شود.

امامزاده محمد گیاهخوار

در کنار رود گرگر و بر روى محوطة مرتفعى در شمال شرقى شهرستان شوشتر، مزار عظیمى پا برجاست که گویاى تاریخ چند صد سالة شوشتر را دارد. این بناى زیبا و مستحکم، متعلّق به امامزاده سیّد محمّد گیاهخوار است که آن را سیّد محمّد گلابى هم مى‏نامند و در نزد اهالى از احترام خاصى برخوردار است و به احتمال قوى از آثار به جا ماندة دوران صفویّه مى‏باشد.

امامزاده محمدبن جعفر دزفول

این بناى با شکوه، در کنار جادّة کوتیون و به فاصلة شش کیلومترى دزفول در سمت راست جادّه و درون باغى واقع است. هر ساله گروه زیادى از مردم دزفول و مناطق اطراف به زیارت این آرامگاه مى‏آیند و ساعاتى را در کنار این بقعه که یکى از اماکن مذهبى و دیدنى شهرستان دزفول است، سپرى مى‏کنند.

امامزاده سید محمد بازار شوشتر

بناى این امامزاده در محلّة «بلیدى» در کنار خیابان امام شهر شوشتر، پس از عبور از تقاطع چهار راه امام به طرف شرق، در سمت راست خیابان، واقع است.

در ورودى بقعه با غرفه‏هاى متعدد به درون حیاطى مربّع شکل و نسبتاً وسیع باز مى‏شود که سنگ فرش است و دو درخت کنار در اضلاع شرقى و غربى آن سایه گستر است. دیوارها بلند و نماى داخلى حیاط غرفة سر در کاشی‌کارى با رنگ‏هاى سیاه و سفید و زرد و آبى است.

۱ ۲
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده