مزارات ایران و جهان اسلام

این مزار در نزدیک روستای ورزک، در 28 کیلومتری جنوب شرق شهر قاین واقع شده و به مزار رایک معروف است.

روستای ورزک یکی از روستاهای خوش آب و هوای اطراف شهر قاین و یکی از تفریح‌گاه‌های مردم در ایام تعطیلات و فصول گرم سال به شمار می‌آید.

این مزار در داخل روستای افین از بخش مرکزی شهرستان قاین واقع شده است.

بنای مزار متعلّق به عمر بن داوود مشهور به چهارگنبد، دارای پلانی مربع شکل و به ابعاد 70/11 متر طول و 20/10 متر عرض می‌باشد. ورودی اصلی بنا از داخل حیاطی مستطیل شکل است. این حیاط و اطاق‌های ضلع شمال شرقی بنا در سال‌های اخیر به آن الحاق شده است. ایوان ورودی بنا به صورت قوس تیزه دار با سکوهایی جهت نشستن و طاقچه‌هایی در آن و نزدیک به پوشش قوس می‌باشد که در جنوب شرقی بنا واقع شده است. در جبهه جنوب شرقی بنا 14 پله وجود دارد که امکان دسترسی به پشت بام مزار را فراهم نموده است. فضای داخلی بنا به چهار قسمت تقسیم شده که هر کدام با گنبدی نسبتاً کوچک پوشانده شده که قسمتی از وزن هر گنبد توسّط ستونی از خشت و گل به ابعاد 20/2×30/1 متر تحمّل می‌شود.

بقعة این امامزاده در روستاى آفریز از بخش سده و در 65 کیلومتری جنوب غربی شهر قاین واقع شده و به زید النار شهرت دارد و یکی از زیارتگاه‌های مشهور استان خراسان جنوبی است.

مصالح و پیمانه بنا قدمت آن را به عصر صفویه مربوط می‌کند، لیکن کتیبه‌هایی در بنا موجود است که تاریخ ساخت آن را به قرون اولیه اسلامی منتسب می‌نماید. ورودی اصلی مجموعه ایوانی در جبهه شمالی است که تزئینات بسیار زیبای مقرنس کاری و طاق جناغی دارد. در دو قسمت ایوان، داخل صحن، اتاق‌ها و غرفه‌هایی قرار دارند که در چهار ضلع امتداد می‌یابند و صحن مجموعه را محصور می‌کنند.

این آرامگاه در قبرستان ابوالخیرِ شهر قاین قرار دارد و مورد توجّه اهالی است.

ساختمان آرامگاه که از خشت و گل ساخته شده، دارای پلان مربع شکل است که چهار زاویه آن را با پخ کردن به هشت ضلعی تبدیل نموده‌اند. ورودی آن در جانب جنوب تعبیه شده و دارای ایوانی به ارتفاع قریب به 4 متر است که طاق تویزه آن را در برگرفته است. پس از عبور از این ایوان شبستان کوچکی با طاق گنبدی، زائر را به داخل گنبدخانه رهنمون می‌سازد. بر فراز بقعه، گنبدی شلجمی نیمه بلند قرار دارد که ساقه‌ای حدود یک متری در آن ایجاد شده و چهار روزنه جهت نورگیری تعبیه شده است. این آرامگاه در سالیان اخیر مورد مرمت قرار گرفته و به شمارة 2377 و در تاریخ 23/5/1378 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.

این آرامگاه باشکوه که از درون شهر قاین پیداست، در دامنة کوههای ابوذر، در شش کیلومتری جنوب شرقی شهر قاین واقع شده و به گویش محلّی به «بقعة ابوذر» مشهور است.

ساختمان آرامگاه بسیار زیبا و دلگشاست و دارای قدمتی دیرینه می‌باشد. مجموعة بقعه، شامل، گنبد، رواق، چله خانه، ایوان و زائرسرا بوده که بخش‌هایی از آن از بین رفته است.