مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در محلّة بازار روستاى بلده از توابع شهرستان نور قرار دارد.

بناى قدیمى بقعه داراى یک جفت در ورودى است که داراى کنده کارى‏هاى ظریفى به صورت شش ضلعى بود و از میان ستاره‏هایى درآمده، این عبارت بر آن حک شده بود:

و لیکن خداوند  بالا و پست

بسیان در رزق بر کس نبست‏

اى درت کعـبه ارباب نجات

قبلتى وجهک فى کل صلات‏

بقعة این امامزاده در روستاى باریکلا، از دهستان ناتل رستاق شهرستان نور قرار دارد.

بنایى ساده از خشت و گل می‌باشد که متعلّق به اواخر دورة قاجاریّه است و ضریح چوبى ساده‏اى نیز دارد. این بقعه در سالیان اخیر تعمیر شده و زمین زیارتگاه آن حدود 5000 متر مربّع است. از سلسله نسب امامزاده اطّلاعى حاصل نشد، جز این‏که اهالى او را از فرزندان امام موسى کاظم(ع) مى‏ دانند.

این بقعه در خارج از روستاى دیلا، از توابع دلارستاق، با چشم‏انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است و به «سلطان احمد» مشهور است.

دکتر منوچهر ستوده با عنوان «مرقد سلطان احمد نریزنده» آن را مورد بررسى قرار داده و مى‏نویسد: «بنایى است از سنگ و گچ که از خارج به صورت هشت ترک و از داخل مدوّر، سقف آن گنبد عرقچینى و بام آن کلاه‏درویشى است و اخیراً تمام بدنة خارجى بنا را حلب پوش کرده ‏اند.

بقعة این امامزادگان در روستاى الیت، از دهستان کوهستان، بخش مرزن آباد شهرستان نوشهر واقع شده است.

بناى قبلى که از سنگ و گل بود و صندوق چوبى ساده‏اى داشت، در سالیان اخیر تجدید بنا گردید و در مساحت حدود 40 متر توسّط اهالى ساخته شد. زمین زیارتگاه حدود 600 مترمربّع است و ایوان کوچک بنا رو به جانب جنوب قرار دارد. اهالى، امامزادگان احمد رضا و زینب را خواهر و برادر و از نوادگان امام هفتم(ع) مى‏دانند.

بقعة این امامزاده در دهکده لاسم بالا لاریجان آمل قرار دارد.

بنایى برج گونه و هشت ضلعى است که هر ضلع آن 93/1 متر مى‏باشد. پوشش بناى داخلى به صورت گنبد عرقچینى و بام آن، هرمى هشت ترک است. داخل و خارج بنا هیچ گونه تزیینى دیده نمى‏شود. درِ هر ورودى بقعه، دو لنگه مى‏باشد که بر روى هر لنگه، کنده کارى‏هاى زیبایى انجام شده است. بر روى هر لنگه، سه قاب بندى دیده مى‏شود که تزیینات آن‏ها به صورت هندسى و گل و بوته انجام گرفته است.

بقعة این امامزاده در روستاى رود بست، کاوزن محلّه و در خیابان مدرسه، به فاصلة سیصد مترى مسجد جامع روستا واقع شده است و به «سید احمد» مشهور است.

بنایى نسبتاً قدیمى که کنار آن مسجدى قرار دارد و روى هم رفته، به شکل مستطیل است. ایوان قبلى آن داراى یازده ستون چهارسو بود که سرستون‏هاى آن نقش دهان اژدر داشت.

بقعة باشکوه این امامزاده کنار جادّه و بر روى تپّه‏اى مشرف بر خیابان‏هاى شهر زیرآب و کوه‏هاى اطراف با چشم‏انداز فوق العاده زیبا و دیدنى، در 11 کیلومترى شمال شرقى شهر پل‏سفید واقع شده است.

بناى قبلى بسیار ساده و با مسجد کوچکى جلوى درِ ورودى بود که قبلاً مسجد و صحن امامزاده، خانة مسکونى متولّى بود. صندوقى ساده و چوبین در وسط بناى اصلى قرار داشت. بر روى درِ ورودى کنده‏کارى صورت گرفته و عرض یک لنگة این در 80 و ارتفاع آن 160 سانتى‏متر بود و نوشتة روى آن چنین بود: «لااله الا اللَّه محمّد رسول اللَّه(ص) على ولى اللَّه. کلب آستان امامزاده، استاد صالح مهرانى، سنه 1012».

بقعة باشکوه و زیباى این امامزاده در روستاى ابوصالح در 17 کیلومترى شمال غرب شهر قائم‏شهر واقع شده است.

بنایى قدیمى و به جا مانده از دورة صفویّه مى‏باشد که در دوره‏هاى بعد، تعمیراتى در آن انجام شد و اضافاتى در آن صورت گرفته است. بقعه به شکل مستطیل و به ابعاد 6×18 متر مى‏باشد که در جانب مشرق ایوان دارد و مدخل اصلى آن به شمار مى‏رود. همچنین دو اتاق تودرتو و دو سکّو جهت نشستن دارد.

بقعة این امامزاده در روستاى جزما، از توابع دهستان دو هزار واقع شده و متعلّق به فرزند مؤیّد باللَّه هارونى است.

ابن اسفندیار نسب وى را چنین آورده است:ابوالقاسم بن کیا ابى‏الحسین المؤیّد باللَّه بن حسین بن هارون بن محمّد بن هارون بن محمّد بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن بن على بن ابى‏طالب(ع).

بقعة این امامزاده در روستاى توساسان (نرگس باغ) قرار دارد.

بناى بقعه زگالى و شامل سه اتاق کوچک مى‏باشد. بام آن حلب‏پوش و داراى ایوانى در جلو که سقف آن لمبه‏کارى است، می‌باشد. ضریح بقعه، چوبى مشبّک مى‏ باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى زیارت ور از توابع دهستان لنگا در شهر عبّاس آباد تنکابن قرار دارد. به اجماع مورّخان، خفته در این مزار، سیّد ابوالحسن المؤید باللَّه از رهبران زیدیّه مى‏باشد. ابن اسفندیار در کتاب خود نسب وى را آورده و از مراتب فضل او چنین یاد مى‏کند:

«کیا ابوالحسین پسر محمّد، پسر هارون، پسر محمّد، پسر قاسم، پسر حسن، پسر زید، پسر امام السبط حسن، پسر على امیرالمؤمنین(ع). وى به دیلمان خَلق را دعوت کرد. جمله گیل و دیلم اجابت فرمودند. در بغداد نزد سیّد ابوالعبّاس تحصیل علم کرد و بعد از آن به قاضى القضاة عبدالجبّار همدانى پیوست و در مجلس او تخریج افتاد و به نهایت رسید».

بقعة این امامزادگان در 12 کیلومترى شهر آمل، در انتهاى روستاى دو تیره و در میان مزارع شالى واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 7×10 متر مى‏باشد که وسط آن، ستونى جهت نگهدارى سقف بنا کار گذاشته‏اند. بام بقعه، حلب‏سر می‌باشد و در رو به شمال باز مى‏شود و یک پنجره در آن تعبیه شده است. در وسط این فضا، صورت یک قبر بلند به اندازة چهل سانتى‏متر ارتفاع و به ابعاد 40/1×2 متر قرار دارد که روى آن پارچة سبز نهاده ‏اند.

بقعة این امامزاده در روستاى بتیرکلا، از توابع کمر رود شهر نور قرار دارد.

بنایى هشت ضلعى با بام کلاه‏درویشى می‌باشد که داخل بنا به صورت چهار گوشه و گنبد آن عرقچینى است. صندوقى چوبى به ابعاد 1×80/1 سانتى‏متر در وسط بنا قرار دارد که مرقد امامزاده را در بر گرفته است. درِ ورودى بقعه در کفش‏کن باز مى‏شود. در این کفش‏کن نیز صندوقى وجود دارد که معروف است خواهر امامزاده ابراهیم در آن مدفون مى‏باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى تیرسا ـ از دهکده‏هاى تترستاق شهرستان نور ـ واقع شده است.

بناى بقعه، طرحى هشت ضلعى دارد و گنبد آن، هرم هشت ترک کلاه‏درویشى مى‏باشد. پوشش زیرین گنبد به صورت عرقچینى است. صندوقى به طول 14/2 و عرض 20/1 متر بر روى مرقد قرار دارد که از کنده‏کارى‏هاى ظریفى برخوردار است. این صندوق در اثر زلزلة سال 1223 هـ . ق و فرو ریختن سقف، آسیب دیده است.

بقعة این امامزاده در روستاى دینان، از دهستان امیرى بخش لاریجان و در 20 کیلومترى شمال رینه واقع شده است.

 بنایى از خارج هشت ضلعى و از داخل چهارگوش، با ایوانى در جانب شمالى آن مى‏باشد و به یارى ترنبه‏ها، طرح زیر گنبد به هشت ضلعى تبدیل گشته و پوشش عرقچینى بر روى آن استوار شده است. در حاشیة زیر کاربندى و زیر سقف بقعه، تزیینات نقش و نگار به شیوة گیاهى و اسلیمى دیده مى‏شود. گنبد خارجى بنا به صورت هرمى هشت ترک مى‏باشد. بقعه داراى درِ ورودى دولنگه است که بر روى آن، دو تاریخ 898 و 1223 هـ . ق دیده مى‏شود. داخل بقعه و بر روى مرقد، صندوق چوبى با آلت‏کارى و قاب‏بندى قرار دارد که بر روى حاشیة بالاى ضلع شمالى آن، کتیبة ذیل خوانده مى‏شود:«حرره سیّد آقا بزرگ فى شهر صفر سنة 1204. ابراهیم بن روح اللَّه بن زرّین کیا بن جعفر بن موسى بن محمّدتقى(ع) عمل نجّارى از سیّد جعفر نیاکى استاد زمان است».

این بقعه در 15 کیلومترى شمال غربى قائم‏شهر، 27 کیلومترى شهر سارى، روستاى بزرگ و سرسبز ماچک پشت واقع شده است. در میان گورستان عمومى روستا و گلزار شهداى این آبادى، بقعة کوچک و قدیمى امامزاده ابراهیم، معروف به «سه تن» قرار دارد که نزد اهالى از احترام و قداست قابل توجّهى برخوردار مى‏باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى بالاتجن قائم‏شهر قرار دارد که شامل بقعه‏اى ساده و مستطیل شکل، با مسجدى متّصل بدان است. چهار کنج بناى اصلى، چهار گوشوار دارد که به نظر مى‏رسد در اصل کاشى‏کارى داشته است. بر روى مرقد، خشت‏هایى از کاشى به شکل صلیب و ستاره‏هاى هشت پَر وجود دارد که بقایاى کاشى‏کارى بنا هستند.

بقعة این امامزاده در روستاى «هرات بر» واقع شده است.

بنا جدیداً بازسازى شده و در چهار سمت آن ایوانى بزرگ به طول پنج متر قرار دارد و سقف ایوان و درون بقعه، لمبه‏کارى و بام آن نیز حلب‏پوش است.

بقعة این امامزاده در روستاى کراتکوتى، از توابع گلیجان در جنوب روستاى واچک واقع شده است و به «آقا سید ابراهیم» مشهور است.

بناى بقعه در گورستان وسیع قرار دارد و محوّطة بقعه به همراه مسجدى قدیمى، سقّاخانه و آب‏نما، مکان جالبى را پدید آورده است. بناى اصلى بقعه چهارگوش و داراى گنبدى سبز در وسط و دو مناره در دو طرف آن است. چهار طرف بقعه از درون، ایوان و سقف ایوان‏ها گچبرى است. ضریح فلزى به طول سه و عرض 5/2 و ارتفاع 40/2 متر گور را پوشانده که مشبّک مى‏باشد. درِ ورودى بقعه که درون ساختمان آن قرار دارد، قدیمى و داراى آلت‏هایى است که در میان آن‏ها تخته به کار رفته و طرح‏دار است.

این بنا در جنوب شرقى شهر بابلسر قرار دارد و به «امامزاده ابراهیم» ابوجواب معروف است.

ساختمان بقعه به صورت هشت ضلعى با گنبد کلاه‏درویشى هشت ترک و ارتفاع 20 متر مى‏باشد که در چهار جهت داراى درهایى است.

اضلاع خارجى بنا با طاق‏نماها و قاب‏بندى مستطیل شکل و در بالا با تزیینات طاق‏نمایى شکل، نماسازى شده است. در دوره‏هاى بعدى، بناهایى از جمله مسجد و کفش کن به بناى اصلى الحاق گردیده است. داخل بناى اصلى و بر جرز مسجد، گچ‏برى‏هاى ظریفى مى‏باشد که در نوع خود بى نظیر است. در این امامزاده، چهار در و یک صندوق قدیمى با کتیبه‏هاى تاریخى وجود دارد.