امامزاده احمد ـ اندیمشک {دشت لاله }

مشهور به «شاهزاده احمد، شاه چراغ، امامزاده پاپى، گگ احمد و امامزاده درب گنبد»،(1) بقعه باشکوه و زیباى این امامزاده در 79 کیلومترى شمال غرب شهر اندیمشک، در دشت لاله، از دهستان مازو بخش الوار گرمسیرى واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى ، در دل رشته کوه زاگرس و در حد فاصل استان‌های لرستان و خوزستان قرار دارد. در مجاورت این بقعه نیز چشم‌انداز طبیعی بسیار زیبایی از دشت پوشیده از درختان بلوط با آب و هوایی معتدل وجود دارد.

امامزاده ابوطالب و حسین ـ بهبهان  {خیابان امام حسین(ع) }

مشهور به «شاهزاده ابوطالب و حسین»، بقعه این امامزادگان در خیابان امام حسین(علیه السلام)شهر بهبهان قرار دارد. هم چنین این امامزادگان به «پیرک کربلایى سلمان» نیز خوانده مى شود; زیرا خادم اوّلیه این امامزاده مرحوم کربلایى سلمان بوده است.

امامزاده ابوالقاسم ـ مسجد سلیمان  {سرشاه لالى }

مشهور به «شاه ابوالقاسم»، بقعه باشکوه این امامزاده در 47 کیلومترى شمال شرقى مسجد سلیمان بر بالاى تپّه اى در خارج از روستاى سرشاه لالى (شاه آبادسادات) با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى قرار دارد.

امامزاده ابوالقاسم ـ رامهرمز  {شاه ابوالقاسم }

مشهور به «شاه ابوالقاسم»، بقعه این امامزاده در 35 کیلومترى جنوب غرب شهر رامهرمز و در میان روستاى شاه ابوالقاسم قرار دارد.

بنایى قدیمى از خشتوگل که در دوره قاجاریّه ساخته شد و شامل ایوان، گنبد، اتاق و صحن است.

امامزاده ابوالحسن ـ شوشتر {جنّت مکان }

مشهور به «شاه ابوالحسن»، بقعه این امامزاده در 25 کیلومترى شمال شهر شوشتر و در میان روستاى جنّت مکان (جلکان) قرار دارد.

امامزاده ابوالبشیر ـ دزفول  {هفت تپّه }

بقعه زیباى این امامزاده در خارج از آبادى هفت تپّه و در میان باغات سیفى، با چشم انداز زیبا و دیدنى واقع شده است.

امامزاده ابراهیم عالى ـ ایذه {بى زى تک }

مشهور به «بران عالى»، این بقعه در پنج کیلومترى جنوب شرقى شهر ایذه، در خارج روستاى بى زى تک و روى تپّه اى بلند که چندین تپّه کوچک و بزرگ پیرامون آن را فراگرفته، قرار دارد.

امامزاده ابراهیم- هندیجان {جیری علیا }

مشهور به " شاه ابراهیم " ، بقعه این  امامزاده در روستای جیری علیا  از بخش چم خلف عیسی شهر هندیجان واقع شد ه است.

بنایى قبلى که از خشت وگل ساخته شده بود و داراى گنبد، ایوان و حرم بود، در سالیان اخیر تخریب گردید و به جاى آن، بناى کنونى به ابعاد 25×25 متر در حال ساخت است. در وسط آن، بین ستون هایى که جهت احداث گنبدخانه تعبیه شده، ضریح آهنى به ابعاد 1×2 متر قرار دارد.

امامزاده ابراهیم ـ بهبهان  {خیابان عدالت }

مشهور به «شاهزاده ابراهیم»، بقعه باشکوه این امامزاده در خیابان عدالت شهر بهبهان قرار دارد.

بنایى مجلّل و قدیمى که به جا مانده از دوره صفویّه و شامل ایوان، گنبد، حرم و صحن است. مرقد امامزاده در اتاقى به ابعاد 8×8 متر قرار دارد که چهار زاویه آن را با ایجاد چهار طاق نما به دایره تبدیل نموده و در نتیجه، گنبد شلجمى بنا به قطر 6 و ارتفاع 8 متر را بر آن استوار ساخته اند. در ساقه گنبد تعداد هشت پنجره مشبّک گچى تعبیه شده است. کف و ازاره حرم با سنگ مرمر پوشش یافته و الباقى دیوار، داراى رسمى بندى و نقّاشى مى باشد. در وسط بقعه، ضریح آلومینیومى به ابعاد 2×2 متر با رنگ طلایى قرار دارد.

امامزاده ابراهیم ـ باغملک { منجنیق }

بقعه این امامزاده بر فراز تپّه اى در شهر منجنیق، با چشم انداز فوق العاده زیبا قرار دارد.

بنایى قدیمى و به جا مانده از دوره صفویّه است که ظاهراً قبل از آن نیز وجود داشت و سپس در زمان صفویّه بازسازى شده است.

امامزاده ابراهیم ـ باغملک{ سرحانى }

بقعه این امامزاده در بالاى تپّه اى خارج از روستاى سرحانى، با چشم انداز فوق العاده زیبا واقع شده است.

بنایى زیبا و قدیمى و به جا مانده از دوره صفویّه که شامل ایوان، شبستان و حرم مى باشد. ایوان بقعه رو به جانب شمال باز مى شود و طرفین آن، دو در کوچک تعبیه شده و به شبستان کوچک بقعه که به ابعاد 5×6 متر است، راه مى یابد. شبستان داراى طاق بندى و توسّط 2 پلّکان به عمق حرم راه مى یابد. اتاق مرقد یا حرم به صورت مربّع و به ابعاد 4×4 متر مى باشد که چهار زاویه آن را با ایجاد چهار طاق نماى کوچک به هشت ضلعى تبدیل نموده و سپس گنبد بنا را که از داخل به صورت چترى و 18 پَر است، بر آن ساخته اند.

گنبد بنا از خارج به صورت مطبق و در 12 پلّکان، به ارتفاع تقریبى 4 متر طرّاحى شده است. در ضلع غرب و شرق اتاق، چهار طاقچه کوچک قرار دارد که ظاهراً جهت روشن کردن شمع مى باشد. در وسط بقعه صورت قبرى است که به اندازه 60 سانتى متر از کف بقعه ارتفاع دارد و روى آن پارچه سبز انداخته اند. قبر مرحوم آقا سیّد میرزا مرعشى در شبستان بقعه قرار دارد. زمین زیارتگاه حدود دویست مترمربّع است که به عنوان قبرستان مورد استفاده قرار مى گیرد. متأسّفانه از سلسله نسب شخصیّت مدفون در بقعه اطّلاع دقیقى حاصل نشد!

امامزاده ابراهیم ـ ایذه{کارتا}

مشهور به «سلطان ابراهیم»، بقعه باشکوه این امامزاده در 42 کیلومترى شهر ایذه، در جنوب روستاى صالح به نام کارتا، روى تپّه اى طبیعى با چشم اندازى زیبا واقع شده است.(1)

بنا، قدیمى و متشکّل از دو گنبدخانه و اتاق هاى ورودى است که هر یک به یکدیگر راه دارند. بناى اصلى و بزرگ، متعلّق به سلطان ابراهیم مى باشد. در قسمت پشت بنا، مرقد سیّد شرف الدّین که کوچک تر است، قرار دارد. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گچ ساخته شده و در تعمیرات اخیر، بخشى از آن با سیمان اندود گردیده است.

امامزاده اباذر ـ بهبهان -دشت فریدون -

بقعه این امامزاده حدود 35 کیلومترى شهر بهبهان، خارج از بخش دشت فریدون و نزدیک آبادى سردشت زیدون واقع شده است.

بنایى نسبتاً قدیمى و باشکوه، با حرم و رواق هاى نسبتاً کهنه و سردرِ کاشى کارى شده و حیاط و ایوان است. جلوى بنا، ایوانى سرتاسرى به طول 16 متر با دو غرفه جانبى ساخته شده است. در دو طرف ایوان، پایه هاى دو مناره با پوشش کاشى به جاى مانده است. نماى بنا با کاشى هایى به رنگ سبز، سیاه، سفید و زرد به سبک دوره قاجاریّه کاشى کارى شده و ایوان و غرفه هاى جانبى نیز با گچ برى طاقچه نماها و آیینه کارى تزیین گردیده است. درون حرم نیز مقرنس کارى و آیینه کارى نفیسى از دوره قاجاریّه دارد. بالاى حرم، گنبدى شلجمى ساخته شده است. پوشش ایوان توسّط طاق پیش و پس، مرکّب از سه طاق پیش و سه طاق پس، صورت گرفته است.

کتابشناسی حضرت خضر (ع)[1]

یکم-کتاب­ها

1. آیین مریدی و مرادی در تصوف با نگاهی به داستان موسی و خضر (ع)، علی ساجدی، مشهد، سخن‌ گستر، 1387، 240ص، وزیری.
2. اثمد العین ببیان نبوه الخضر و اسم ذی القرنین، عبدالله الغماری، تحقیق و تعلیق عبدالله حلمی حسن الشریف، بی­جا، دارالفتح، 1426ق.، 259ص.
3. اسرار العشق، تفسیر سوره یوسف و تفسیر آیات مصاحبه خضر و موسی و منتخبی از مثنویات و غزلیات و منظومه روح‌العرفان، اسدالله ایزدگشسب،  به کوشش عبدالباقی ایزدگشسب، تهران، رودکی، 1360، 180ص، وزیری.
4. اصول التصوف فی القرآن الکریم والسنه المحمدیه معالم الصوفیه فی قصه سیدنا موسی و الخضر علیهما السلامی، جوده محمد ابوالیزید المهدی، طنطا، بی­نا، 64ص.
5. با خضر راه در طور علم، مرجان درستی‌مطلق، تهران، مولف، 1391، 50ص، پالتویی.
6. بین الخضر و موسی، او الحقیقه والشریعه، محمود شلبی، صیدا؛ بیروت، منشورات المکتبه العصریه، بی­نا، 64ص.
7. تاریخچه محله و مسجد خواجه خضر کرمان، محمد دانشور، کرمان، مرکز کرمان­شناسی، 1389، 368ص، وزیری.
8. تحقیق پیرامون خضر نبی (ع) و نقش او در دولت امام زمان (عج)، محمدمهدی بهداروند، قم، لاهیجی، 1380، 174ص، رقعی.
9. تحقیقی پیرامون حیات و وفات خضر، محمدانور بدخشانی، ترجمه محمدبلوچ فیض، تربت جام، خواجه عبدالله انصاری، 1391، رقعی.

فرزندان محمد بن حنفیه و مزارات منسوب به ایشان

محمد حنفیه  فرزندان زیادی داشت که به اجمال به معرفی آنان می پردازیم: مطابق سخن برخی انساب نگاران محمد حنفیه دارای 24 فرزند بود که 14 نفر از آن ها پسر و 10 نفر دختر بودند.[1] و اعقاب وی از دو پسرش علی و جعفر می باشد.

از میان انساب نگاران، عبیدلی نسابه، برای محمد حنفیه، شش فرزند نام برده که عبارتند از: جعفر، علی، عون، ابراهیم ملقب به شعر، قاسم و ابوهاشم عبدالله.^[2] اما ابوالحسن عمری نسابه، تعداد فرزندان محمد حنفیه را 24 تن به این نام‌ها، برشمرده است که عبارتند از: بریکه؛ ام سلمه؛ حماده؛ علیّه؛ اسماء؛ ام القاسم؛ جمانه؛ ام ابیها؛ رقیه؛ ریطه؛ حسن؛ جعفر اکبر؛ علی اکبر؛ علی (که گویا ملقب به اصغر بود)؛ عبدالرحمان؛ طالب؛ عون الاکبر؛ عون؛ عبدالله اکبر؛ عبدالله؛ حمزه؛ ابراهیم؛ قاسم؛ جعفر اصغر.[3]

فرزندان ابراهیم بن مالک اشتر و بقاع منسوب به آنان

 در برخی منابع نام پنج تن در زمره فرزندان ابراهیم به چشم می‌‌خورد: نعمان، مالک، محمد، قاسم و خولان.[1]

1 . نعمان

وی فرزند بزرگ ابراهیم بود از این رو ابراهیم به ابونعمان کنیه گرفت و مردم بیشتر او را «ابونعمان» می‌‌خواندند و به این کنیه شهرت داشت.[2] نعمان را همانند پدر و جدش از شجاعان دانسته و از رؤسا قلمداد کرده اند. وی تا اوائل سده دوم هجری در قید حیات بود. او و دیگر نخعیان در تحولات سیاسی نظامی عصر امویان نقش داشتند. هنگامی که یزید بن مهلب بن ابی صفره بر ضد امویان به پا خاست و یزید بن عبد الملک بن مروان(حک: 1010_105ق.) را از خلافت خلع کرد و بر بخشهایی از عراق تسلط یافت. نعمان در لشکر او بود. چنان که در حمله مسلمه بن عبد الملک به عراق، یزید بن مهلب، نعمان بن ابراهیم بن اشتر را به سالاری دو قبیله مذحج و اسد، منصوب کرد.[3] نعمان در درگیری میان طرفداران دو نیروی متخاصم، جزو اولین کسانی بود که به قتل رسید.‏[4]

مطابق قول دیگری، پس از قتل یزید بن مهلب و هزیمت یارانش ، خاندان مهلب در بصره گرد آمدند پس از آن سوار کشتی شده و با عبور از دریا به کرمان رفتند. با فراهم شدن طرفداران آل مهلب، آنان مفضل بن مهلب را به ریاست برگزیده و با مدرک بن ضب کلبی که از سوی مسلمه بن عبد الملک به تعقیب آنان فرستاده شده بود، جنگیدند که نعمان بن إبراهیم نخعی در این نبرد کشته شد.[5]

مشهور است که قبیله نخع با مهلب هم پیمان شدند و با ریاست آنان بر ضد امویان فی جنوب عراق جنگیدند. با قتل یزید بن مهلب، آنان به سمت ایران عقب نشستند. در پی آن مسلمة بن عبدالملک ، مدرک بن ضب کلبی را برای تعقیب خاندان مهلب فرستاد که وی بر مفضل بن مهلب در شیراز دست یافت و در نبردی نعمان بن ابراهیم بن مالک اشتر همراه مفضل به قتل رسید. به دنبال آن سپاهیان یزید بن المهلب در خواست امان کردند.[6]

حدیث سَلُونی

واژه شناسی

حدیث:حدیث برگرفته از «حدث» یا «حدوث» به معنای وقوع و ظهور است. بر این اساس، کلمه حدیث مصادیق متعددی دارد که از آن جمله سخن و کلام است. به سخن و کلام هم از آن رو حدیث می­گویند که به تدریج به وجود می­آید. در قرآن هم به معنای «کلام و سخن» به کار رفته است.^[1] حدیث در آیاتی چون: «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ»؛^[2] «وَمَنْ یُکَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِیثِ»؛^[3] و «فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِثْلِهِ»^[4] به این معناست. این واژه در علم حدیث به نوع خاصی از کلام اطلاق می­شود یعنی کلامی است که از قول یا فعل یا تقریر معصوم(ع) حکایت می­کند.^[5]

حدیث سلونی، حدیثی که امام علی علیه السلام بارها از مردم خواست که از وی هرچه می­خواهند بپرسند.

راویان و اصحاب ائمه: از خاندان عمر اشرف

در میان فرزندان ائمه:، فرزندزادگان عمر اشرف، بیشترین اصحاب ائمه: را با وجود درک محضر هشت تن از ائمه:، به خود اختصاص داده‌اند. برخی از این فرزندزادگان، تنها از راویان و محدثان به ‌شمار می‌آمدند و در غیبت صغری می‌زیستند، که در اینجا طبق حروف الفبا، به اسامی و روایاتشان اشاره می‌کنیم.

شهداء و انقلابیون از خاندان عمر اشرف

در میان نسل عمر اشرف، سادات زیادی بر اثر ظلم عمال بنی‌عباس و به دست حاکمان آن، به شهادت رسیدند. بسیاری نیز علیه ظلم و ستم عباسیان قیام کردند، که یا به اسارت کشیده شدند یا به زندان افتادند و سرانجام به شهادت رسیدند. در اینجا به اختصار، برخی از شهدا و انقلابیون از فرزندان عمر اشرف، معرفی می‌شوند:

الف) جعفر بن علی بن حسن بن علی بن عمر اشرف

وی سیدی گران‌قدر و شریف بود. مادر او و برادرش، حسن بن علی الاطروش، کنیزی به نام حبیبه نام داشت.[1] وی در جنگی که بین محمد بن زید داعی و مخالفان او در اطراف نیشابور به وقوع پیوست، به شهادت رسید.[2] آرامگاهش در دروازة نیشابور سابق قرار داشت[3]، که اینک در شهر دامغان است.

روایات عمر اشرف

از عمر اشرف، روایات زیادی در منابع شیعی ذکر شده یا او در سلسله مدارک بسیاری از روایت‌ها قرار داشته است، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

الف) برطرف کردن مشکل مردم

مثنی بن ولید حناط، از فطر بن خلیفه از عمر اشرف روایت می‌کند که او گفت: پدرم از رسول خدا9 روایت کرد که ایشان فرمود: «مَنْ رَدَّ عَنْ‏[1] قَوْمٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ عَادِیَةَ[2] مَاءٍ أَوْ نَارٍ، وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ».[3]

از علی بن حکم، از مثنی بن ولید حناط، از فطر بن خلیفه، از عمر بن‏ علی‏ بن‏ الحسین‏، از پدرشصلوات اللَّه علیه روایت است که گفت: «رسول خدا9 فرمود که هر که ضرر آب یا آتش را از گروهی از مسلمانان برگرداند و نگذارد که به ایشان برسد، بهشت برایش واجب می‌شود».[4]