مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة با شکوه این امامزاده در محلّى به همین نام، در خیابان هاتف شهر اصفهان واقع شده و به «اسماعیل دیباج» مشهور است.

مقبره‌ی امامزاده اسماعیل در محلة گلبهار واقع شده است یعنی در مجاورت اوّلین مسجدی که در زمان خلافت امیرالمؤمنین علی ساخته شده و نیز جایی که مرقد شیعیان نبی ساخته شده بود. بنابراین معلوم مى‏گردد که مرقد امامزاده اسماعیل به جهت قرار گرفتن کنار قدیمى‏ترین مسجد اصفهان و قبر حضرت شعیاى نبى(ع) از دیرباز مورد توجّه بوده، و یک مجموعة دینى با شکوهى را تشکیل مى‏داده است.

بقعة این امامزادگان در شهر محمّد آباد کویر «سفیدشهر» از توابع شهرستان آران و بیدگل واقع شده است.

بناى قدیمى آن‏که از خشت و گل بود، در حدود دو سال قبل تخریب گردید و به جاى آن بناى کنوى که به ابعاد 12×12 متر است ساخته شد. ایوان و مدخلى در جانب مغرب دارد و در سه جهت دیگر درى به داخل بقعه باز مى‏شود. در وسط بقعه، به فاصلة شش متر از یکدیگر، چهار ستون جهت برقرارى سقف تعبیه شده و در میان آن ضریح چوبى مشبّک امامزاده به ابعاد 2×10/2 متر از مرقد محافظت مى‏کند. در شمال مرقد، مسجد بزرگى احداث گردیده که قرینة آن در جنوب بقعه تعبیه خواهد شد.

بقعة این امامزادگان در محلّه بازار شهر آران قرار دارد و مشهور به «شاهزاده اسحاق و شاهزاده اسماعیل» می‌باشد.

بنا، نسبتاً قدیمى و شامل ایوان، گنبد، صحن و ضریح مى‏باشد. ایوان بقعه که به عنوان مدخل اصلى است، جانب شمال واقع شده و ابعاد آن 2×8 و ارتفاع شش متر مى‏باشد که با کاشى‏هاى مختلف در زمینة گل و بوته تزیین گردیده و بالاى آن کتیبه‏اى به نام شاهزاده اسماعیل نقش بسته است. در جانبین ایوان، دو اتاق کوچک به ابعاد 3×3 متر تعبیه شده و بر بالاى ایوان نیز دو منارة بلند به ارتفاع تقریبى 15 متر احداث گردیده و بعضى از کاشى‏هاى تزیینى آن فرو ریخته است.

بقعة باشکوه این امامزاده در محلّة آسنجان شهر اصفهان و در خیابان پروین اعتصامى قرار دارد و مورد توجّه اهالى است.

بقعه، بنایى مجلّل و داراى سردر، صحن، حرم و ضریح مى‏باشد. سردر بقعه، در ابتداى صحن واقع شده که سراسر با کاشى‏هاى زیباى لاجوردى در زمینة گل و بوته تزیین شده و ارتفاع آن حدود هفت متر است. در جانبین این سردر، دو گلدسته احداث گردیده که ارتفاع آن بیش از 14 متر مى‏باشد و با کاشى‏هاى مختلف تزیین شده است. بر بالاى سردر ورودى، کاشى کتیبة ذیل به چشم مى‏خورد: «صحن مطهّر حضرت امامزاده اسحاق بن موسى بن جعفر(ع) تاریخ 1425 هـ . ق، بانى کاشى‏کارى حاج اصغر شاهى».

بقعة با شکوه این امامزاده در خیابان جى، اوّل شهر خوراسگان واقع شده است.

بنایى با شکوه و مجلّل که شامل سردر، ایوان، گنبد، حرم و ضریح است، می‌باشد. سردر بقعه به اندارة سه پلّکان از کف خیابان ارتفاع دارد و شامل ایوانى به ابعاد 4×6 و ارتفاع بیش از هشت متر است که داراى مقرنس کارى و کاشى‏کارى‏هاى ظریف مى‏باشد. بالاى در چوبى آن، کتیبة ذیل نوشته شده است: «مرقد مطهّر امامزاده اسحاق بن موسى بن جعفر(ع) تأسیس 1383 هـ . ش. سازندة در محمّد على قضاوى، خطّ ظهیرالاسلام، ساخت 1385 هـ . ش».

بقعة این امامزاده مقابل درِ مسجد جامع شهرستان نوش آباد از توابع شهر آران و بیدگل قرار دارد.

مجموعه، بنایى قدیمى از خشت و گل است که ظاهراً متعلّق به دورة قاجاریّه مى‏باشد. درِ بقعه مقابل مسجد جامع باز مى‏شود. ایوان بنا رو به جانب شمال و به ابعاد 4×6 و ارتفاع آن حدود شش متر است و مختصرى کاشى‏کارى دارد. مقابل ایوان، صحن حدود سیصد مترى مى‏باشد که در آن یک واحد منزل کوچک، جهت نگهبان احداث شده است. جانب غرب بقعه، با خرید دو واحد از منازل مسکونى، قصد اضافه کردن شبستانى به مساحت حدود چهار صد متر به حرم را دارند.

در هفت کیلومترى شمال شرقى شهر نطنز، به فاصلة کوتاهى از جادّة آسفالتة مرکز شهر به بادرود، در مشرق دهکدة خفر و بر فراز تپّه‏اى زیبا، گنبدى آجرى و مخروطى شکل به چشم مى‏خورد که معروف به آرامگاه احمد بن شاهزاده محسن بن امام زین‏العابدین(ع) است و به «امامزاده خَفر» مشهور است.

بناى آرامگاه از یک چهار طاقى میانى، چهار طاق‏نما در چهار سمت و دو ورودى شرقى و جنوبى که بر تختگاهى بنا شده، تشکیل گردیده است. نماى بیرونى آن عبارت از ایوانى در وسط و دو طاق‏نماى کوچک در طرفین می‌باشد که در چهار سمت قرینه سازى شده است. گنبد داخلى از نوع طاق ضربى و دیوارها و سقف با اندود گچ سفید شده‏اند. ضریح چوبى آن از نوع مشبّک و به اندازة 5/2×20/1 و بلندى 60/1 متر مى‏باشد که در سمت شمال شرقى آن دریچه‏اى قرار دارد.

بقعة این امامزاده در سه کیلومترى غرب شهر نطنز و در اوایل روستاى اوره قرار دارد و به «سلطان سیّد احمد» مشهور است. مشهور است که خفتگان در این بقعه، سلطان احمد و سلطان محمود، فرزندان عبداللَّه بن امام محمّدباقر(ع) و سلطان اسماعیل و سلطان ابوالقاسم، فرزندان اسحاق بن امام موسى

کاظم(ع) مى‏باشند.

تصاویر بیشتر در ادامه

بقعة این امامزاده در میان روستاى بزرگ وادقان و مقابل مسجد جامع آن واقع است

این بنا، بنایى قدیمى متعلّق به دورة صفویّه مى‏باشد که در زمان قاجاریّه مرمّت شد و ضریح چوبى مشبّک که کار استاد على نجّار وادقانى در سنه 1262 هـ . ق است، اکنون تنها اثر باقى ماندة این بناست. بناى قبلى به جهت فرسودگى در سالیان اخیر تخریب شد و به جاى آن بناى باشکوهى در زیر بناى حدود 600 متر در حال ساخت مى‏باشد.

بقعة با شکوه و زیباى این امامزاده در دامنة کوهى در انتهاى روستاى چشمه و در حدود 17 کیلومترى شهر نجف آباد با چشم‏انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بنایى نسبتاً نوساز که از سه فضاى متّصل به هم تشکیل یافته و جمع کلّ مساحت بقعه 15000 متر مربّع می‌باشد. زیر بنای امامزاده حدود سه هزار مترمربّع است. فضاى نخست، ایوان بلند بقعه مى‏باشد که رو به جانب شمال، به ابعاد 8×9 و ارتفاع 12 متر مى‏باشد. در جانبین ایوان، دو گلدسته در حال احداث است. براى رسیدن به ایوان، نُه پلّکان راه دارد. مقابل ایوان، حوض آب بزرگى احداث شده که طراوت خاصّى به صحن داده است و ماهى‏هاى داخل آن‏که بیش از چهل سانتى‏متر طول دارند، مورد توجّه زوّار قرار مى‏گیرند.

بقعة این امامزاده در انتهاى خیابان زینبیّه ـ دولت آباد ـ شهر اصفهان و در محلّة باطان واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل مى‏باشد که ابعاد آن 8×8 متر و داراى گنبد عرقچینى کوچکى به قطر پنج و ارتفاع حدود دو متر می‌باشد و نماى آن کاه و گل است. در وسط بقعه، ضریح کوچک آهنى قرار دارد. درِ بقعه از جانب جنوب و مغرب باز مى‏شود و زمین زیارتگاه حدود چهار هزار متر مربّع مى‏باشد که بخشى از آن در محدودة جاده قرار گرفته است.

به اعتقاد اهالى، امامزاده احمد رضا از احفاد امام على بن موسى الرضا است.

بقعة با شکوه این امامزاده در خیابان علوى جنب خانة تاریخى طباطبایى ‏هاى شهر کاشان واقع شده است و مشهور به «امامزاده سلطان میراحمد و احمد بن موسی المبرقع»، می‌باشد.

بنایى مفصّل و داراى صحن، ایوان، بارگاه، رواق‏هاى وسیع و گنبد مخروطى شکل دوازده ترک، به همراه کاشى معرّق دورة صفوى مى‏باشد. از کتیبة کاشى دور گنبد، این کلمات باقى مانده و خوانده مى‏شود: «... مشرف شدند این گنبد عالى صدر مکرم و معظّم امیر نظام بن حسین بن... کاشى... فى 941».

بقعة باشکوه این امامزاده در خارج از روستاى مفرّح و زیباى آرنجن، بر روى تپّه‏اى مشرف بر روستا، با چشم انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بناى قدیمى که از خشت و گل بوده، در سالیان قبل تخریب گردیده و به جاى آن بناى مجلّل کنونى در حال ساخت است. ابعاد بقعه 14×14 متر و ارتفاع آن حدود 12 متر مى‏باشد و بر فراز آن، گنبد دو پوش بلندى به قطر 14 و ارتفاع بیش از 15 متر احداث شده است. گنبد از داخل به صورت عرقچینى و بر ساقه‏اى دو مترى با 14 پنجره جهت نورگیرى قرار دارد و از خارج به صورت شلجمى است که بعداً بر روى گنبد اوّلى اضافه نموده‏اند و فعلاً فاقد تزیینات مى‏باشد.

بقعة این امامزاده در میان روستاى علوى و على‏ آباد واقع شده است و به «سیّد ابوالقاسم و سیّد نورالهدی» مشهور است.

ساختمان امامزاده از بنایى تازه ساخت و کرسى بلند که توسّط 14 پلّکان به مدخل آن راه مى‏یابد و در دامنة کوه خارج از روستاى على‏آباد قرار دارد، تشکیل می‌شود.

بقعة این امامزاده در میان بازار بزرگ شهر کاشان واقع شده و شامل بقعه، رواق و صحن وسیعى مى‏باشد که قبر برجستة امامزاده در آن با کاشى‏هاى معرّق بسیار خوش آب و رنگ و نفیسى تزیین گردیده است و به «امامزاده درب زنجیر» مشهور است.

بر چهار جانب این قبر، کتیبه‏هاى قرآنى به خطّ ثلث سفید نگاشته شده و در صفحة روى قبر، تاریخ 696 هـ . ق خوانده مى‏شود. در راهروی درى که از زاویة جنوب شرقى صحن امامزاده به کوچة کلیمیان سابق باز مى‏شود، سنگابى مکعّب مستطیل از سنگ سفید به ابعاد 15/1 متر در هفتاد سانتى‏متر کنار دیوار نصب گردیده که در قسمت بالاى آن نوشته شده است:

بقعة باشکوه این امامزاده در محلّة باولگان در خیابان شهید شریعتى شمالى، کوچة ماهوشى شهر خمینى‏ شهر قرار دارد و به «امامزاده ابراهیم» مشهور می‌باشد.

ساختمان امامزاده، بنایى قدیمى و شامل ایوان، گنبد، سردر، صحن و حرم است. سردرِ بقعه به ابعاد 5×2 و ارتفاع آن شش متر مى‏باشد و سراسر با کاشى‏هاى لاجوردى در زمینة گل و بوته تزیین شده است. پس از عبور از سردر، به صحن بزرگ مسقّف مى‏رسیم که مساحت آن حدود پانصد مترمربّع و به صورت چهار ضلعى غیر منتظم است.

آرامگاه مختومقلى شاعر شهیر و پرآوازة ترکمن در روستاى آق تقاى، در فاصلة 60 کیلومترى مرز پل قرار دارد. این روستا از توابع بخش مراوه تپّه شهرستان مینو دشت است. مختومقلى یکى از شخصیّت‏هاى ادبى و حماسى ترکمن‏ها به شمار مى‏آید و به ویژه در عرصة ادب و هنر جمهورى ترکمنستان از جایگاه ویژه‏اى برخوردار است.

خلاقیت ادبى مختومقلى توجّه بسیارى از پژوهشگران و دانشمندان را به خود جلب نموده است. در اواخر قرن 18 و اواسط قرن 19 میلادى، برخى از اشعار او به زبان‏هاى آلمانى و انگلیسى ترجمه و چاپ شد. در آغاز قرن بیستم به ویژه پس از انقلاب اکتبر سال 1917 میلادى روسیه، اشعار برگزیدة او به تمام زبان‏هاى جمهورى‏هاى سابق شوروى، همچنین به زبان‏هاى فرانسوى، لهستانى و انگلیسى، منتشر شد. در سال‏هاى پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران، تعداد قابل توجّهى از آثار منظوم مختومقلى به زبان فارسى ترجمه و نشر گردید.

این بقعه در گذر میرکریم میدان و در شمال قدمگاه حضرت عبّاس و نیز امامزاده چهل تن شهر گرگان واقع شده است. در گذشته در حاشیة این مکان مذهبى، ابنیة مهمى بدین شرح قرار داشتند: در ضلع شمالى آن به فاصلة حدود 100 مترى میدان قیصریة بازار کهنة استرآباد، آب انبار قدیمى میرکریم معروف به «آب انبار ملاعلى» که کتیبة سنگى به تاریخ 1010 داشت. در ضلع شرقى مدرسه و راستة بازار دباغان بازار کهنه و در قسمت جنوبى آن حماسیه کاسه گران و کاروانسراى حاج محمّد تقى‏خان هزار جریبى قرار مى‏گرفتند.

بومیان به آن «روشنوا» یا «مصاده» (معصوم زاده) مى‏گویند که در 14 کیلومترى غرب شهر گرگان و 13 کیلومترى شرق شهر کردکوى بین روستاهاى شموشک، اسبومحلّه، دنگلان، نوچمن، خطیرآباد، کفشگیرى و یساقى واقع شده است. این مکان با استناد به نوشته‏هاى ابن اسفندیار، حداقل 900 سال قدمت دارد. وى در تاریخ خود در زمان ذکر وقایع سال 525 هـ . مى‏نویسد: «...اسپهبد علاءالدوله (حاکم وقت طبرستان مازندران) که به همراه حاجب بزرگ سلطان سنجر که محمود کاشانى بود، از روشن آباد به استراباد آمدند تا ارغش سردار قشون سنجر را که عصیان نموده و استراباد گریخته و در قلعه بالمن و جهینه پناه گرفته بود سخت بمالند. اما ارغش پناه بر اسپهبد آورد و...».

بقعة باشکوه امامزادگانِ آق امام، در هشت کیلومترى شمال شرق شهر «آزاد شهر» و در بالاى کوهى زیبا و سرسبز، با چشم‏انداز فوق العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

این کوه از شمال به جادّة بین المللى آزاد شهر به مشهد مقدّس و روستاى ترکمن‏نشین قزلجه، از جنوب به روستاى نوده، از مشرق به روستاى سیّدآباد نیلى و از مغرب به محدودة زمین‏هاى زراعتى ازدار تپّه (هزار تپّه) آزاد شهر، منتهى مى‏گردد. فاصلة مقبرة امامزادگان از جادّة آسفالته، حدود سه کیلومتر است که پس از طى چند پیچ، به شکل مارپیچ تا مقبره، ادامه مى‏یابد. اوّلین بار این جادّه در سال 1337 هـ . ش، توسّط مردم رامیان و آزادشهر، با مدیریت مرحوم حاج آقا حسین حسینى واعظ رامیانى تعمیر و مرمّت گردید. پس از استقرار تأسیسات مخابراتى در آن‌جا، وضعیّت بهترى یافت و هم اکنون تمام جادّة آن آسفالت شده و به راحتى قابل تردّد است.