مزارات ایران و جهان اسلام

یکى از زیارتگاه‏هاى مشهور شهرستان تویسرکان، مرقد مطهّر امامزاده ناصر است که در نزد اهالى به «ناصر بن موسى» شهرت دارد. این زیارتگاه در بالاى کوهى نزدیک روستاى زیوج،[1]در هفت کیلومترى شمال باخترى شهر تویسرکان واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى است.
روستاى کرزان، گل آباد و کلیجان و زیوج از صحن امامزاده قابل دیدن است.

بقعه، کرسى بلند و بر روى سکّویى شصت سانتى‏مترى قرار دارد. اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 20×20 متر مى‏باشد که در هر جهت، دو اتاق کوچک به ابعاد تقریبى 3×4 متر طرّاحى شده است. فضاى اصلى داخل حرم به صورت هشت ضلعى مى‏باشد و چهار زاویه آن چهار متر و الباقى حدود دو متر است.

بقعه این امامزاده در میان میدان مرکزى روستاى ولاشجرد، در حدود 28 کیلومترى شهر تویسرکان و 17 کیلومترى شمال خاورى کنگاور قرار دارد و مقدارى از سطح خیابان بالاتر واقع شده است.

بقعه شامل ایوان ورودى، شبستان و اتاق مرقد مى‏باشد. در ورودى بقعه از جانب مغرب باز مى‏شود که توسّط سه پلّکان به داخل آن راه مى‏یابد.
شبستان بقعه، شامل اتاقى به ابعاد 3×7 متر مى‏باشد و پس از آن اتاق مرقد قرار دارد. این اتاق به ابعاد 6×6 متر است که حدود یک متر آن را قطر دیوار تشکیل مى‏دهد و همین علّت، بنا را متعلّق به دوره قاجاریّه مى‏سازد که باخشت و گل ساخته شده و در سالیان اخیر جهت استحکام با کاه و گل و گچ، اندود گردیده است. وجود ترک‏هاى زیاد در دیوار سقف بقعه، خوف ریزش آن را دو چندان نموده است.

بقعه این امامزاده در میان قبرستان بزرگ روستاى کرزان،[1] در حدود 10 کیلومترى شمال باختر تویسرکان واقع شده است.

بقعه، بسیار قدیمى و متعلّق به اواخر دوره صفویّه یا ابتداى دوره زندیّه مى‏باشد. بنا داراى غلام‏گردشى در غرب و ایوانى به ابعاد 5/2×4 و ارتفاع 5 متر مى‏باشد که در جهت شرق آن درى با چند پلّکان به پشت بام آن که گنبد خانه در آن قرار دارد، راه مى‏ یابد.

بقعه این امامزاده در حدود سه کیلومترى شمال شهر تویسرکان، در میان روستاى آرتیمان[1] در درّه‏اى مصفّا و سرسبز و پُر طراوت قرار گرفته است.
در میان روستا مزارى قرار دارد که به امامزاده عبداللّه‏ از نوادگان امام جعفر صادق  علیه‏السلام در آن آرمیده است. این امامزاده به سیّد بینوا مشهور است. وجه تسیمه آن به این دلیل است که، در گذشته مرقد و گنبدى نداشته، رویشى مجرّد، معروف به بینوا، تصمیم گرفت که بنایى در آن جا بگذارد. او به مرور قریب هزار تومان از اهالى ولایت پول دریافت کرد و به مصرف بناى آن رسانید و خود نیز مانند کارگران، بلکه بیشتر از آنان در آن جا بنایى مى‏کرد.

بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى کرزان، میان باغات گردو، در یک صد مترى رودخانه کرزان رود و حدود 10 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان قرار دارد.

شالوده بنا از خشت و گل ساخته شده و به نظر مى‏رسد متعلّق به اواخر دوره صفویّه باشد. بقعه زیر نظر میراث فرهنگى و گردشگرى و با سرمایه دکتر یحیى جلیلوند مرمّت گردیده است. نماى خارجى بقعه با آجر تزیین شده و از سه جهت، توسّط درى به داخل حرم راه مى‏یابد. بقعه از سوى غربى، همکف و تنها یک پلّکان با سطح صحن ارتفاع دارد. امّا از سمت شرق به جهت شیب تندى که به سوى رودخانه دارد، به اندازه چهار پلّکان و قریب به یک متر از سطح صحن مرتفع مى‏ باشد.

بقعه این امامزاده در میان روستاى شان آباد،[1]در 12 کیلومترى جنوب تویسرکان واقع شده است.

اصل بنا، قدیمى و در چند مرحله، قسمت‏هایى به آن افزوده‏اند. اتاق مرقد که قدیمى‏ترین مکان این بقعه است، بین دو فضاى شبستان و حسینیه واقع شده و به شکل مربّع و مستطیل و به ابعاد 6×4 متر مى‏باشد و به اندازه سه پلّکان از کف حسینیه پایین‏تر قرار دارد و داراى رسمى‏بندى‏هاى گچى است. در وسط اتاق، ضریح آهنى مشبّکى به ابعاد 10/2×50/1 و ارتفاع 2 متر قرار دارد. گنبد بنا عرقچینى و ارتفاع آن حدود دو متر مى‏باشد. بنا از خشت و گل ساخته شده و قطر دیوار آن بیش از یک متر مى‏باشد. پیرامون اتاقِ مرقد، یک حسینیه و شبستان به مساحت تقریبى 380 متر مربّع افزوده شده است. ایوان فعلى بقعه در شمال قرار دارد و درى نیز در جنوب بقعه واقع شده است. دور تا دور بقعه، صحن مشجّرى به مساحت سه هزار متر مربّع قرار دارد که درختان گردو، گیلاس و توت فضاى مناسبى را ایجاد کرده است. تعداد 6 زایرسرا در جنوب بقعه قرار دارد که در امتداد آن، کشتارگاهى وجود دارد. این بقعه به همّت ریاست محترم اوقاف تویسرکان، جناب آقاى مهدى روشنى و مسئول مالى آن، آقاى افشار در حال توسعه مى ‏باشد.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى حاجى آباد،[1] در 22 کیلومترى شمال باختر تویسرکان، بر روى تپّه‏اى پُر ارتفاع و مشرف بر روستاى حاجى آباد، قلقل و اشتران قرار دارد و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى است.

بقعه به صورت مربّع مستطیل و به ابعاد 7×10 متر مى‏باشد و درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود. دو پنجره جهت نورگیرى در شمال و جنوب تعبیه شده و همچنین دو ایوان کوچک با دو ستون در دو جهت شمال و جنوب قرار دارد که به صورت بهار خواب، جهت استراحت زوّار طراحى شده است. در دو طرف مدخل اصلى بقعه، دو گلدسته زیبا با مأذنه‏اى بزرگ به ارتفاع تقریبى شش متر احداث شده که با رنگ سبز نقّاشى شده است. در دو طرف این گلدسته، دو جاى خالى به عنوان شمع‏خانه تعبیه گردیده و جاى افروختن شمع جهت اداى نذر و حاجت خواهى است.

 بقعه این امامزاده در ابتداى آبادى ولاشجرد،[1]در حدود 28 کیلومترى شهر تویسرکان و 17 کیلومترى شمال خاور  کنگاور قرار دارد و مشهور به «امامزاده سلطان سفید» است که ظاهرا صحیح آن «سلطان صفى» مى‏باشد.[2]

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 3×7 متر که ایوان کوچکى به ابعاد 3×3 متر در غرب دارد و مدخل اصلى بقعه نیز در جهتِ جنوب واقع شده است.
سقف ایوان چوبى و تمام بنا از سنگ لاشه و خشت و گل ساخته شده است.

بقعه این امامزاده در 23 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان، در بالاى تپّه‏اى در روستاى سیستانه[1] با چشم‏انداز فوق‏العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بناى کوچکِ هشت ضلعى غیر منتظمى است که چهار ضلع آن دو متر و چهار ضلع دیگر آن حدود 20/1 و ارتفاع آن حدود سه متر است. بر فراز بقعه، گنبدى شلجمى کوتاه به قطر یک و ارتفاع دو متر قرار دارد که در ساقه  آن چندین پنجره جهت نورگیرى تعبیه شده است. درِ بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و مقابل آن یک درخت توت کهن‏سالى به چشم مى‏خورد. زمین زیارتگاه بیش از 250 متر مربّع است و دور آن را محصور نموده‏اند. در وسط بقعه، ضریح بسیار زیباى آهنى به ابعاد 5/1×2 و ارتفاع 2 متر از مرقد محافظت مى‏کند.

بقعه این امامزاده مقابل مسجد حضرت ابوالفضل علیه‏السلام روستاى کهنوش، در 34 کیلومترى شمال باختر تویسرکان قرار دارد.

شالوده بنا از سنگ لاشه، گچ و تیر چوبى است که ظاهرا چند سال قبل ساخته شده است. بنایى ساده و بسیار کوچک به ابعاد 2×4 متر مى‏باشد که به ارتفاع 20/1 سانتى متر از کف کوچه بالاتر است. سنگ قبر کوچکى در
وسط بقعه قرار دارد که بر روى آن چنین نوشته شده است: «بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم، هذا قبر المطهر سیّد بابا رحمان بن سیّد رضا، وفات سنة 787 ه . ق.»

بقعه این امامزاده در میان گورستان عمومى روستاى قلعه نوروز، 10کیلومترى شمال باخترى شهر تویسرکان قرار دارد.

بناى قبلى که از خشت و گل بود، در سالیان اخیر تخریب گردید و به جاى آن بناى هشت ضلعى کوچکى در حال ساخت است که درِ آن از جانب مغرب باز مى‏شود و چهار پنجره در جهات مختلف دارد.

در وسط بقعه، شش ستون جهت برقرارى گنبد تعبیه شده و همچنان کارهاى ساخت و ساز در این بقعه ادامه دارد. زمین زیارتگاه حدود سه هزار متر مربّع است و خود بقعه بیش از 5/2 متر از کف جاده ارتفاع دارد.
متأسّفانه از هویّت شخصیّت مدفون اطّلاعى حاصل نشد!

بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى رود آور، میان باغات گردو و در 4کیلومترى باختر تویسرکان واقع شده است.

بنا متعلّق به دوره صفویّه است که متأسّفانه، بیش از 70% آن از بین رفته وبه صورت تلّ خاکى در آمده است. بقعه شامل ایوان، گنبد و چهار مدخل مى‏باشد که مدخل غرب و شمال آن فروریخته است. ایوان اصلى بقعه در جهت شرق قرار دارد که جانبین آن دو درگاه کوچک به شبستان مجاور راه مى‏یابد.

بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى منجان، 8 کیلومترى جنوب باخترى فرسفج و در 31 کیلومترى جنوب باخترى تویسرکان واقع شده است.

بناى کوچکى به ابعاد 7×4 متر مى‏باشد که بخشى از آن را ایوان تشکیل داده است. گنبدى عرقچینى بر روى بنا قرار دارد که اخیرا ایزوگام شده و پنجره‏اى در غرب دارد. در میان بقعه، صورت قبرى مشاهده نشد و ظاهرا این مکان بر اثر خواب نما شدن ساخته شده است. ایوان بقعه رو به جنوب است و ارتفاع آن حدود سه متر مى‏ باشد.

مشهور به «سلطان پیرغیب»، بقعه این امامزاده در مرتفع‏ترین کوه مشرف بر روستاى پیر غیب، آن جا که دکل مخابراتى نصب شده و در 25 کیلومترى جنوب خاورى تویسرکان با چشم‏انداز فوق العاده زیبا قرار دارد.[1]

بنایى بسیار قدیمى که از سنگ لاشه کوهستانى ساخته شده و دیوارهاى آن ملاط گل دارد، اخیرا بخش‏هایى از آن گچ اندود شده است. مدخل بنا در جانب مشرق قرار دارد و شامل یک درگاه هلالى شکل است. سقف بقعه بهصورت گنبد ضربى و داراى رسمى‏بندى در زاویه‏هاى آن است. دیوارهاى بقعه با ملاط گچ اندود شده و دیوار خارجى آن را به خاطر وزش‏هاى باد سنگین ـ چنان که به بنا آسیب نرساند ـ یک دور سنگ چین نموده ‏اند.

بقعه این امامزاده در میان روستاى جرا، 11 کیلومترى جنوب فرسفج، در 34 کیلومترى جنوب باخترى شهر تویسرکان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود، در سال 1384 ه . ش تخریب گردید و به جاى آن بناى کنونى ساخته شد که ابعاد آن 10×12 متر است و دو در، در جانب شمال و جنوب دارد. درِ اصلى بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و سه پنجره جهت نورگیرى در جانب مشرق دارد.

مشهور به «بابا على و بابا پیر على» بقعه این امامزاده داخل روستاى بابا پیرعلى، جنب مسجد صاحب الزمان، ابتداى کوچه شهید خداداد تیمورى و 12 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان قرار دارد.

بنایى ساده و مربّع شکل به ابعاد 7×5/5 متر است که در شرق مسجد واقع شده و به اندازه 12 پلّکان به مدخل آن که در جانب جنوب است، راه دارد. دو در از شمال و جنوب بقعه تعبیه شده و دو پنجره کوچک نیز در مغرب دارد. قبر امامزاده به اندازه 20 سانتى‏متر در دو طبقه ساخته شده و دور آن را ضریح آلومینیومى کوچکى نهاده‏اند، که به ابعاد 2×1 متر است. بر فراز بقعه، گنبدى کلاه‏خودى به قطر 10/2 و ارتفاع 2 متر تعبیه شده که نماى آن از داخل گچى است. بقعه داراى صحن کوچکى در مغرب است و تا جنوب امتداد دارد. سه درخت توت در صحن بقعه مشاهده مى‏شود.