سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب
امامزاده یحیى شیروان
فهرست مطالب این پست:
امامزاده هاشم و یحیى کمال آباد اراک
امامزاده سیّد یحیى دولت آباد بافت
در هفت کیلومترى شمال غرب شهر شیروان، در خارج از روستاى منصوران، بقعه باشکوهى قرار دارد که به امامزاده یحیى مشهور و معروف است و اهالى او را از نوادگان امام موسى کاظم علیه السلام مى دانند.
مشهور به «شاهزاده حمزه»، بقعه این امامزاده در میان روستاى سوارآباد، از دهستان مشک آباد بخش حومه، در 55 کیلومترى شمال غربى شهر اراک واقع شده است.
بناى قبلى که به ابعاد 5×6 متر و از خشت و گل ساخته شده بود، در سال 1374 تخریب شد و به جاى آن بناى کنونى که شامل ایوان، حرم و ضریح است ساخته شد.
این بقعه در روستاى ساروق از بخش مرکزى و در 48 کیلومترى شمال غربى اراک واقع شده و بسیار مورد توجّه اهالى است و یکى از بزرگترین کرامات قرن، در این بقعه به وقوع پیوسته که داستان حافظ قرآن شدن کربلایى کاظم تاکنون بر سرزبانها است.
ساختمان بقعه که از آثار بجا ماندة قرن ششم هجرى است و شامل سه بقعه مجزّا مىباشد، در دورههاى بعد مرمّت شدهاند. این سه بقعه عبارتند از:
روستاى انجدان از دهستان مشک آباد و در 37 کیلومترى جنوب شرقى شهر اراک قرار دارد که در میان آن دو زیارتگاه به نام «شاه غریب و شاه قلندر» وجود دارد و از بناهاى قرن هشتم هجرى است.
ساختمان بقعه شاه قلندر به شکل هشت ضلعی است که برای ساخت گنبد آن پس از بالابردن دیوارها به شانزده ضلعی تبدیل شده و گنبد بر فراز آن احداث گشته است.
روستاى انجدان از دهستان مشک آباد و در 37 کیلومترى جنوب شرقى شهر اراک قرار دارد که در میان آن دو زیارتگاه به نام «شاه غریب و شاه قلندر» وجود دارد و از بناهاى قرن هشتم هجرى است.
این دو بنا، منتسب به پیشوایان فرقه اسماعیلیه است که پس از حمله هلاکوخان مغول و تصرّف قلعه الموت، منطقه انجدان یکى از پناهگاههاى محل استقرار آنها شد.
این بقعه در کوهِ محلّه سادات کرهرود واقع شده و به «تخت سادات» مشهور است.
ساختمان بقعه که از خشت و گل ساخته شده، داراى گنبد کم خیزى است که داخل آن با گچ سفید شده و در زیر قوس گنبد، گوشهسازىهاى ظریفى دیده مىشود. ضریح چوبى بر روى سنگ قبر نصب شده و بقعه مورد توجّه اهالى است. قدمت بنا به زمان قاجاریّه مىرسد. در کتاب علامتهاى ظهور مدفونین در این بقعه را که همه از سادات حسینى افطسىاند چنین نوشته است:
این بقعه در روستاى انجدان از دهستان مشک آباد (دوراخور) و در 36 کیلومترى شمال شرقى شهر اراک واقع شده و به «چهل اختران» نیز مشهور است.
ساختمان بقعه که از آثار دورة صفویّه و قاجاریّه است، از آجر ساخته شده و داراى گنبد عرقچینى است که از خارج پوشش سیمانى و از داخل پوشش گچى دارد. داخل حرم، چهار طاقنماى گچکارى شده به چشم مىخورد. گنبد بنا یک پوشه است و راه پلّهاى در سمت بیرون بنا به بام بقعه هدایت مىشود.
این بقعه در شمال شرق روستاى مرادآباد از دهستان مشهد میقان و در 13 کیلومترى شمال شهر اراک واقع شده است.
ساختمان بقعه، یک بناى آرامگاهى دوازده ضلعى از خارج و داخل است و یک طاقنماى بلند در ورودى طرّاحى شده است. طرح بیرونى بنا به شکل کثیرالاضلاع منتظم و برج مانند است که بر هر ضلع آن طاقنمایى تعبیه شده و بر فراز آنها گنبدى از نوع دوپوش آجرى و شبیه به تخم مرغی وجود دارد. این گنبد از داخل با چهار تیرچوبى مهار شده و رگههاى آجرچینى آن قابل مشاهده است.
بقعة این امامزاده در میان روستاى شهوه (معصومیّه) از بخش مرکزى و در 13 کیلومترى شرق شهر اراک واقع شده و به «دو دختران» نیز مشهور است.
ساختمان بقعه، یک بناى آجرى با زیر بناى 42 متر مربّع است. بر فراز بقعه، گنبدى دوپوش قرار دارد که گنبد خارجى آن، مخروطى ترکدار آجرى است و دوازده ترک در آن اجرا شده و در بالاى آن، آشیانه لک لک است.
سوراخى در بدنه خارجى گنبد ایجاد شده بود که در سالیان اخیر مرمّت شده است.
بقعة این امامزاده در روستای میقان (معرب میکان) در دو فرسنگى شمال شهر اراک واقع شده و به «محمّد عابد» مشهور است.
ساختمان بقعه، بنایى مشتمل بر بقعة تاریخى، گنبد کاشی‌کارى، رواق، ایوان و یک صحن معمور، با حجرهها و غرفهها و سقاخانه و بناهاى وابسته به آن است. بناى بقعه، به صورت مربّع به دهانة 6 و ارتفاع 9 متر است که از هر ضلع، درى به رواقهاى اطراف یا به ایوان گشوده مىشود. هم سطح پوشش چهار درگاه مزبور، نیم طاقى در چهار گوشة بقعه بالا آمده که صورت ساختمان را به هیأت هشت ضلعى نامحسوس و بلافاصله به شکل فلکهاى تبدیل ساخته است.
بقعة این امامزاده در 37 کیلومترى شهر اراک و در فراز تپّه‌ای مرتفع در روستاى مشهد گرمه واقع شده و به «شاهزاده محسن» مشهور است.
ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و شامل یک بنا با طرح چهار ضلعى است که حرم و ایوان ورودى و دو شبستان دیگر دارد. بر روى فضاى حرم، گنبد آجرى کم ارتفاعى تعبیه شده است.
حرم این بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 6×6 متر با ازارة سنگى و بدنة گچى است و در چهار گوشة بالاى حرم در محل اتصال دیوارها به گنبد تزیینات گچى پلّکانى وجود دارد و در زیر گنبد، سه نورگیر تعبیه شده است. از شبستان ورودى به داخل حرم، پنج پلّه به سمت پایین وجود دارد که محل عبور به داخل حرم مىباشد.
بقعة این امامزاده در 37 کیلومترى شهر اراک و در فراز تپّه‌ای مرتفع در روستاى مشهد گرمه واقع شده و به «شاهزاده محسن» مشهور است.
ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و شامل یک بنا با طرح چهار ضلعى است که حرم و ایوان ورودى و دو شبستان دیگر دارد. بر روى فضاى حرم، گنبد آجرى کم ارتفاعى تعبیه شده است.
حرم این بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 6×6 متر با ازارة سنگى و بدنة گچى است و در چهار گوشة بالاى حرم در محل اتصال دیوارها به گنبد تزیینات گچى پلّکانى وجود دارد و در زیر گنبد، سه نورگیر تعبیه شده است. از شبستان ورودى به داخل حرم، پنج پلّه به سمت پایین وجود دارد که محل عبور به داخل حرم مىباشد.
بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده سیّد علی» مشهور است.
ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مىباشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.
بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده سیّد علی» مشهور است.
ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مىباشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.
بقعة این امامزادگان، در خیابان شهید بهشتى شهر اراک و در محلة عبّاس آباد قرار دارد و از بناهاى منحصر به فردى است که قدمت آن بیشتر از قدمت شهر اراک مىباشد.
این بنا، داراى هستهاى مرکزى و الحاقى در شرق و غرب مىباشد. هستة مرکزى، یک چهار طاقى است که با پلان صلیبى شکل در زیر بناى سردابهاى قرار دارد. شالودة بنا از خشت خام ساخته شده و ستونهاى آن بسیار حجیم است. این افزایش حجم، باعث شده تا دالان کوتاهى از چهار طرف زیر گنبد خانه به وجود آید.
بقعة این امامزاده در روستاى کودزر، در 30 کیلومترى جادّة اراک به خمین و 7 کیلومتر دورتر از جادّه ترانزیتی، نزدیک روستاى حسنآباد واقع شده و به «شاهزاده عبدالله» مشهور است.
بنا بر روى سطح مرتفعى که نزدیک سه متر از سطوح اطراف بلندتر است، با نقشة هشت ضلعى به ابعاد هر ضلع، 20/4 متر ساخته شده و داراى دو ورودی یکى در شمال شرقى و دیگرى در جنوب شرقى است. گنبد امامزاده،کروى یک پوش با پوشش سیمانى است. ارتفاع داخلى بنا،از کف تا گنبد، 15 متر است و تمام دیوارهاى داخلى، از ارتفاع یک تا 12 مترى گچ‌برى شده است؛ اما سطح زیر گنبد،فاقد تزیین است. شیوة گچ‌برى بنا، آن را به قرن ششم هجرى قمرى مربوط مىکند.
بقعة این امامزاده در 46 کیلومترى شمال غربى شهر اراک و در میان روستاى فارسیجان قرار دارد.
ساختمان بقعه، قدیمى و از خشت و گل می‌باشد که شامل حرم و شبستان ورودى است. حرم اصلى امامزاده، اتاق مربّع شکلى است که گنبد عرقچینى آجرى با روکش گچ دارد. در زیر گنبد، نقّاشىهایى به صورت گل و بوته به چشم مىخورد که در کتیبة داخلى آن با رنگ طلایى در زمینة سبز، آیة الکرسى نوشته شده است.
بقعة این امامزاده در شهر آستانه و در چهل کیلومترى جنوب غربى اراک واقع شده و بسیار مورد توجّه اهالی است.
این بقعه درگذشته داراى چهار صحن و سرا بوده است.
1. صحن قدیم، در قسمت شمالى بقعه، که در حال حاضر اثرى از آن نیست.
بقعة این امامزاده، در 12 کیلومترى جنوب فرمهین، پس از سه راهى جادّه ساروق و در میان روستاى آهنگران واقع شده و به «شاهزاده زینب خاتون» مشهور است.
بناى بقعة امامزاده را در حدود 20 سال قبل با حفظ شکل قدیم آن تعمیر کرده و فقط گنبد آن جدید ساخته شده است. بر روى یک قطعه کاشى (18×30) سانتى مترى به رنگ لاجوردى بر زمینة سفید، تاریخ اتمام بناى گنبد قدیم چنین نوشته شده است: «غره شهر ذى القعده سنه 1062 توفیق آثار حاجى بابا میر به صورت اتمام رسانید، عمل نور على اللَّه مرد قمّى مبارک باد» که مطابق با حکومت شاه عبّاس دوّم صفوى (1052ـ1077 هـ. ق) مىباشد. فضاى داخلى بقعه، به شکل دایره بود که در وسط آن، صندوقى چوبى به ابعاد 137×137×300 سانتى متر با تزیینات مشبک قرار دارد که قسمت‌هایى از آن آسیب دیده است.
بقعة این امامزاده در شرق روستاى نظام آباد ـ در کنار جادّه آسفالته فرمهین ـ و در 40 کیلومترى شمال شهر اراک و در کنار تپّه باستانى احمدآباد واقع شده و به «شاهزاده حسین» مشهور است.
ساختمان بقعه از بناهاى دوره ایلخانى و صفویّه است. شالوده بنا آجر، گچ و مقدارى هم از سنگ و چوب جهت کلافکشى استفاده شده است. به جهت سهولت در ساخت بنا، در نزدیکى بقعه، کوره آجرپزى دایر شده که آثارى از آن باقى مانده است.
طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده
احمد مرداوی خزرجی
در جواب آقای برهانی دمت گرم عالی جواب دادی