مزارات ایران و جهان اسلام

این آب انبار در محلّه درب کوشک قزوین و روبه روى حمام آقا مجید قرار گرفته است. نام بانى نخستین آن معلوم نیست. «حاجى کریم علاف» در 1306 آن را تعمیر کرده و کتیبه‏اى به خط نستعلیق دارد که بر روى کاشى نوشته شده است.

این آب انبار در محلّه قملاق (ریگ زار) پشت بازارچه آمعصوم قرار گرفته است. بانى آن «حاجى بابا شیشه گر» بوده است؛ ولى شهردارى قزوین به مناسبت این که این آب انبار در نزدیکى خانه خاندان خطیب قرار دارد، آن را به نام آب انبار خطیب نامگذارى کرده است. کتیبه‏اى حاوى نام بانى بنا در آب انبار نصب شده است.

این آب انبار رو به روى مدرسه و مسجد حاج ملا آقاى قزوین قرار گرفته است. بانى آن حاجى حسین نامى بوده است. این آب انبار کتیبه‏اى به خط نستعلیق دارد که بر روى سنگ مرمر کنده شده است.

این آب انبار در اواسط خیابان سپه قزوین، رو به روى جلو خان و سرِ کوچه مسجد جامع کبیر و در شمال مسجد جامع کبیر قرار گرفته است. بانى آن على خان نامى از امیران بزرگ نظامى بوده که در اواخر سده یازدهم آن را بنا کرده است. کتیبه این آب انبار به خط نستعلیق و در روى سنگ مرمر کنده شده است. اما در تعمیرات بعدى بنا، سنگ‏هاى کتیبه آن پس و پیش کار گذاشته شده و برخى از سنگ‏هاى آن شکسته و از میان رفته است.

این آب انبار بزرگ و وسیع در محله خیابان قزوین قرار گرفته است و به مسجد و مدرسه پنجه على متصل است. بانى این بنا، حاجى رمضان نامى بوده  است و بنا، کتیبه منظومى به خط نستعلیق دارد که بر روى سنگ مرمر کنده شده است.

این آب انبار رو به روى مسجد ـ مدرسه سردار قرار گرفته است و یکى از آب انبارهاى مهم قزوین به شمار مى‏رود. این آب انبار راه پلّه‏اى با 37 پلّه دارد و چهار شیر در آن کار گذاشته‏اند. انبار آن سقفى مرکب از چهار گنبد و چهار هواکش دارد. ازاره راه پلّه‏ها با سنگ، و نماى بنا با آجر و کاشى تزئین یافته است.

این آب انبار با مسجد ـ مدرسه سردار، بر روى هم، مجموعه‏اى را تشکیل مى‏دهند و هم زمان نیز ساخته شده‏اند.

فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)

شرح حال حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) از زبان صاحب بن عبّاد 

دلایل هجرت سادات و حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به ایران

آیا حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به شهادت رسید؟

فضیلت و ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

دلایل تشبیه زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به زیارت حضرت سیّدالشهداء (علیه السلام)

فرزندان حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

سیماى تابناک حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) در ادب پارسى و عربى.

ذکر چهارده روایت از حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

کیفیّت زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

تعداد فرزندان امام حسن مجتبى (علیه السلام)

فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)

تاریخ ازدواج بى بى شهربانو با امام حسین (علیه السلام)

آیا شهربانو اسم است یا لقب؟

علّت ازدواج بى بى شهربانو با امام حسین (علیه السلام)

محبّت امیرالمؤمنین، على (علیه السلام) به شهربانو

توجّه سیّدالشهداء (علیه السلام) به شهربانو

صفات روحى و جلالت بى بى شهربانو

شهربانو و جمال ظاهرى

ستایش مورّخان از علیا مخدره شهربانو

وفات حضرت شهربانو

تعداد فرزندان بى بى شهربانو

دایه امام سجّاد (علیه السلام) و احسان آن حضرت به او

روایت ساختگى و رد آن

آیا شهربانو در واقعه کربلا حضور داشت؟

داستان هجرت بى بى شهربانو و زبیده خاتون به رى

نظر علما، محققان و نویسندگان درباره بقعه بى بى شهربانوى رى

ردّ داستان هجرت بى بى شهربانو به «رى» از لحاظ تاریخ

آیا فاطمه بنت الحسین (علیهما السلام) ملقّب به زبیده خاتون است؟

ردّ گفتار دکتر جعفر شهیدى

نظریّه علاّمه شهید استاد مرتضى مطهرى (رحمه الله) درباره شهربانو

شخصیّت مدفون در بقعه بى بى شهربانو شهررى کیست؟

شخصیّت مدفون در بقعه زبیده خاتون شهررى کیست؟

فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)

مرقد مطهر در گذشته و حال

نخستین بنا بر روى قبر حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

رواق‌های حرم مطهّر حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

صحن‌های حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

تحوّلات و توسعه حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) پس از انقلاب اسلامى

توصیف بناى کنونى بقعه حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

نسب شریف و والدین حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

ایمان، مقام علمى و فضایل اخلاقى عبدالعظیم (علیه السلام) از زبان ائمه معصومین (علیهم السلام)

حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) از نظر علماى رجال

تاریخ تولّد و وفات حضرت عبدالعظیم الحسنى (علیه السلام)

همسر و فرزندان حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

عبادت و سخاوت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

تألیفات حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)

حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) و ائمه معاصر ایشان

این نظر گاه بر بالاى تپّه‏اى در ابتداى روستاى میانده،[1] در 20 کیلومترى جنوب باخترى شهر تویسرکان قرار دارد و به «قدمگاه حضرت خضر نبىّ علیه‏السلام» نیز مشهور است.

نظرگاه شامل یک گنبد کلّه قندى روباز مى‏باشد که در سالیان اخیر ساخته شده و با رنگ سبز نقّاشى شده مى‏باشد. ارتفاع آن حدود 2 متر است و آثار دیگرى ندارد. متأسّفانه، از سازنده، انگیزه و تاریخ ساخت آن اطّلاعى حاصل نشد و هالى نیز خود درباره این مکان چیزى نمى‏دانند. امّا فلسفه وجودى نظرگاه‏هاى خضر در ایران بدان جهت است که، افراد متدیّن حضرت خضر علیه‏السلام را در آن مکان دیده‏اند و بعدها یک بناى یاد بود در مکان دیده شده ساخته‏اند. در ایران بیش از 98 نظر گاه و قدمگاه حضرت خضر علیه‏السلام به نامهاى گوناگون وجود دارد که همه آنها در کتاب دایرة المعارف بقاع متبرّکه جمع‏آورى شده است.

این نظرگاه در کنار جاده ورودى به روستاى باباکمال،[1] در 25 کیلومترى جنوب باختر تویسرکان واقع شده است.

در این مکان صورت قبرى است که به اندازه یک متر توسّط سنگ‏هاى خیابانى انباشته شده و در وسط آن بر چوب عمودى پارچه بسته‏اند. اهالى معتقدند که به محض پراکنده شدن سنگ‏ها دوباره جمع مى‏شود. هنگامى که از علّت نام‏گذارى محل به میر حمزه عرب پرس و جو شد، احدى اطّلاع نداشته و آن را تصادفى مى‏دانند.

ابومحمّد حسن الامیر، فرزند زید بن امام حسن (علیه السلام)، جدّ دوّم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) است که یکى از بزرگان زمان خود به شمار می‌رفت. وى در جود، فضل، کرم و فتوّت در میان بنى هاشم معروف بود. بیچارگان و ضعفا را دست گیرى می‌نمود و به درماندگان و مقروضین کمک می‌کرد.

علّت این که وى را «امیر» ملّقب ساخته‌اند این بود که، مدّت پنج سال از سوى منصور دوانیقى به حکومت مدینه، مکّه و حومه آن، منصوب شد; امّا طولى نکشید که عملکرد او خلیفه را خوش نیامد و به همین جهت او را دستگیر و روانه زندان کرد و تمام اموال و دارایى او را مصادره نمود. آن بزرگوار آن قدر در زندان منصور در بغداد به سر برد، تا این که خلیفه از دنیا رفت و سپس مهدى عبّاسى به خلافت رسید. مهدى عبّاسى او را از زندان آزاد نمود و آن چه را منصور از او گرفته بود، مسترد داشت و وى را با خود به حج برد و در اکرام وى سعى بلیغ روا می‌داشت (^[1]).

این مقبره در 6 کیلومترى باختر تویسرکان و بالاى تپّه‏اى در روستاى قلعه شیخ[1]واقع شده است.

مقبره، بنایى قدیمى از آجر مى‏باشد که به صورت یک چهار طاقى با گنبد عرقچینى است و از چهار جهت درى به داخل آن باز مى‏شود. بخش‏هایى از آجر بقعه فرو ریخته و به نظر مى‏رسد متعلّق به بیش از 50 سال پیش باشد.

در این بقعه مرحوم شیخ محسن شیخ الاسلامى و فرزندش شیخ حسن که از بزرگان تویسرکان بودند، مدفون مى‏باشند. متأسّفانه از شرح حال ایشان اطّلاعى حاصل نشد!

این مقبره در میان گورستان عمومى روستاى قلقل،[1]در 25 کیلومترى خاور تویسرکان قرار دارد.

مقبره، بنایى مستطیل شکل است که ظاهرا در دو دهه قبل ساخته شده و ابعاد آن 5×10 متر مى‏باشد که درِ  آن از جانب مشرق باز مى‏شود و دو پنجره در طرفین آن دارد. بر بالاى بقعه، گنبدى کلّه قندى شکل به قطر 2 و ارتفاع حدود 3 متر تعبیه شده که با رنگ سبز نقّاشى شده است.

بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى کرزان، میان باغات گردو، در یک صد مترى رودخانه کرزان رود و حدود 10 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان قرار دارد.

شالوده بنا از خشت و گل ساخته شده و به نظر مى‏رسد متعلّق به اواخر دوره صفویّه باشد. بقعه زیر نظر میراث فرهنگى و گردشگرى و با سرمایه دکتر یحیى جلیلوند مرمّت گردیده است. نماى خارجى بقعه با آجر تزیین شده و از سه جهت، توسّط درى به داخل حرم راه مى‏یابد. بقعه از سوى غربى، همکف و تنها یک پلّکان با سطح صحن ارتفاع دارد. امّا از سمت شرق به جهت شیب تندى که به سوى رودخانه دارد، به اندازه چهار پلّکان و قریب به یک متر از سطح صحن مرتفع مى‏ باشد.

بقعه این امامزاده در میان روستاى شان آباد،[1]در 12 کیلومترى جنوب تویسرکان واقع شده است.

اصل بنا، قدیمى و در چند مرحله، قسمت‏هایى به آن افزوده‏اند. اتاق مرقد که قدیمى‏ترین مکان این بقعه است، بین دو فضاى شبستان و حسینیه واقع شده و به شکل مربّع و مستطیل و به ابعاد 6×4 متر مى‏باشد و به اندازه سه پلّکان از کف حسینیه پایین‏تر قرار دارد و داراى رسمى‏بندى‏هاى گچى است. در وسط اتاق، ضریح آهنى مشبّکى به ابعاد 10/2×50/1 و ارتفاع 2 متر قرار دارد. گنبد بنا عرقچینى و ارتفاع آن حدود دو متر مى‏باشد. بنا از خشت و گل ساخته شده و قطر دیوار آن بیش از یک متر مى‏باشد. پیرامون اتاقِ مرقد، یک حسینیه و شبستان به مساحت تقریبى 380 متر مربّع افزوده شده است. ایوان فعلى بقعه در شمال قرار دارد و درى نیز در جنوب بقعه واقع شده است. دور تا دور بقعه، صحن مشجّرى به مساحت سه هزار متر مربّع قرار دارد که درختان گردو، گیلاس و توت فضاى مناسبى را ایجاد کرده است. تعداد 6 زایرسرا در جنوب بقعه قرار دارد که در امتداد آن، کشتارگاهى وجود دارد. این بقعه به همّت ریاست محترم اوقاف تویسرکان، جناب آقاى مهدى روشنى و مسئول مالى آن، آقاى افشار در حال توسعه مى ‏باشد.

عبدالله قافه، پدر بزرگوار حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)، به هنگام تولد از نعمت داشتن پدر محروم بود; چرا که پدرش على السدید در زندان منصور در گذشت و کفالت و سرپرستى او به عهده جدّش حسن بن زید قرار گرفت; به همین جهت حسن بن زید نسبت به عبدالله اظهار علاقه می‌کرد و در تربیت و تعلّم او سعى بلیغ روا می‌داشت.

در این که چرا عبدالله ملقب به «قافه» شده است، دو قول است که به آن اشاره می‌شود: