مزارات ایران و جهان اسلام

بقعه این امامزاده در روستاى دوتویه سفلا از دهستان کهریزک واقع شده و از طریق بزرگراه بهشت زهرا و جاده کهریزک می‌توان به امامزاده دسترسى یافت.

اهالى بانى اولیه بنا را نمی‌دانند، اما در سال‌های گذشته این بنا توسّط حسن عرب خراسانى و محمّد عرب خراسانى به طور سطحى تعمیر شده است. ساختمان اولیه بنا به شکل کنونى بوده و در سال 1364 هـ . ش نرده‌های جلو ایوان ورودى امامزاده و گچ کارى داخل بقعه توسّط حسن عرب کرمانى ساخته شده است. مسجد و حمامى که روبه روى امامزاده قرار دارد از گذشته‌های دور وجود داشته و در سه دهه قبل رو به خرابى نهاده است.

در سال 1374 هـ . ش درِ قدیمى امامزاده که چوبى بود، توسّط همسر حسن عرب خراسانى تعویض شده است. در سال 1379 هـ . ش نیز حاج محمّد سروى برق کشى امامزاده را انجام داده است.

بقعه این امامزاده در جنوب غرب روستاى سلمان آباد و در منطقه اى واقع شده که در جنوب شرق آن، شهرک حسن آباد فشافویه، در شمال غرب، اتوبان قم ـ تهران و در شمال آن، روستاى وهن آباد و فرودگان امام خمینى (رحمه الله) قرار دارد. پس از ورود به جاده روستاى سلمان آباد، این جادّه دو قسمت می‌شود. قسمتى به روستا می‌رود و راه دیگر به امامزاده منتهى می‌شود.

طرح فعلى بقعه از یک گنبدخانه، ایوان ورودى و یک فضاى جانبى تشکیل شده است. پیرامون این مجموعه، صحنى نسبتاً بزرگ قرار گرفته است. ایوان اصلى در شمال شرقى گنبدخانه و فضاى جانبى در شمال غربى آن قرار گرفته‌اند. مساحت بناى امامزاده 140 متر مربّع و مساحت عرصه آن 8400 متر مربّع است.

این امامزاده اصلاً بنایى ندارد و به صورت ضریحى در میان کوچه اى با خانه‌های اهالى محصورند، است.

جاده خاوران در جنوب شرقى تهران و امامزاده غیبى در پنج کیلومترى جاده خاوران قرار دارد. روستاى گل تپه کبیر در حدود پنج کیلومترى جاده خاوران نزدیک روستاى عبّاس آباد و در منطقه اى کشاورزى واقع شده است و امامزاده تقریباً در وسط روستاست. اکثر ساختمان‌های اطراف امامزاده یک طبقه‌اند و به ندرت ساختمان‌های دو طبقه مشاهده می‌شوند. آسان‌ترین راه دسترسى به امامزاده از طریق جاده خاوران، جاده روستاى عبّاس آباد به روستاى گل تپّه کبیر است.

بقعة این امامزاده در میان روستاى پرور از دهستان پشتکوه بخش مهدیشهر و در 40 کیلومترى شهمیرزادِ سمنان واقع شده و به سیّد کاظم مشهور است.

ساختمان بقعه شامل ایوان، گنبد و صحن است که از خشت و گل و سنگ ساخته شده و مورد توجّه اهالى است. ایوان بقعه که در جانب شمال قرار دارد، مدخل اصلى بقعه به شمار مى‏آید، اتاق مرقد به شکل مربّع و به ابعاد تقریبى 5×5 متر است. چهار زاویة اتاق را با ایجاد چهار گوشواره به دایره تبدیل نموده و در نتیجه گنبد بنا را بر آن استوار ساخته‏اند. این گنبد از خارج بر روى یک ساقه مربّع شکل 55 سانتى‌متری استوار شده و بر روى آن گنبد عرقچینى به ارتفاع 5/2 متر قرار دارد که دو روزنه جهت نورگیرى در آن تعبیه شده است.

بقعه این امامزاده در میان روستاى زیوان و در جنوب غرب حسن آباد فشافویه واقع شده است.

بنا از یک اتاق به عنوان مقبره و یک اتاق جانبى تشکیل شده است. حیاط بقعه در شرق این دو اتاق قرار دارد. در گذشته، این دو اتاق از طریق راهرویى به یکدیگر مرتبط بود که در حال حاضر این راهرو مسدود است و از اتاق جانبى به عنوان پایگاه بسیج استفاده می‌شود. مساحت بناى امامزاده 62 متر مربّع، مساحت عرصه آن 205 متر مربّع و ارتفاع نماى بقعه تا کف حیاط 90/4 متر است. ورودى صحن یک درِ فلزى سبز رنگ به ابعاد 2×1 متر است. این ورودى به صحن گشوده می‌شود و در جنوب آن قرار دارد.

صحن در شرق مجموعه قرار گرفته است. کف صحن موزاییک است و اطراف آن با دیوارى محصور است که با گچ و خاک پوشانده شده و قسمت‌هایی از این پوشش ریخته است. در وسط صحن یک باغچه کوچک دیده می‌شود. در غرب صحن نیز بقعه و اتاق جانبى قرار دارد. نماى اصلى بقعه، نماى شرقى آن است که درهاى مقبره و اتاق جانبى در آن دیده می‌شود.

بقعه این امامزادگان در شهر رى و در نزدیکى حرم مطهّر حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) و در میان بوستات دانش قرار گرفته است. نزدیکى بنا به مجموعه حضرت عبدالعظیم حسنى (علیه السلام) سبب شده تا زوّار حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) براى زیارت به این مکان نیز بیایند. طرح کلّى بنا قدیمى است امّا اندود کاری‌های داخل و بیرونى آن جدید است.

در گذشته، در اطراف بقعه قبرستانى وجود داشته که این قبرستان به پارک تبدیل شده است.

بقعه این امامزاده در روستاى اشتهازان، از بخش فشاپویه دهستان کلین قرار گرفته است.

بنابر گفته اهالى نام این مکان، امامزاده ملک است و از آنجا که هیچ نشانى از سنگ قبر او وجود ندارد به امامزاده غیبى شهرت یافته است.

بر اساس گفته راویان، در اوایل دهه 1340 هـ . ش در جوار مکان فعلى امامزاده، خانه یکى از روستاییان به نام رجبعلى و بقعه محلّ قرار دادن آرد بود. روزى نوجوانى با پیراهن سفید به رجبعلى می‌گوید با طهارت به اینجا بیا. اینجا امامزاده ملک غیب است. فردى به نام جعفر زاده که مباشر بوده از این قضیه مطلع می‌شود، ابتدا به مدّت سه روز به آن اتاق آب می‌بندند تا خراب شود، اما با خراب نشدن بنا، او با بیل و کلنگ آن را خراب می‌کند و اتاق با صداى مهیبى ویران می‌شود. در این هنگام، صدایى به مباشر می‌گوید، خانه‌ام را خراب کردى خدا خانه‌ات را خراب کند.

بقعه باشکوه این امامزاده در خیابان فدائیان اسلام و در فاصله میدان حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) و میدان بسیج مستضعفین (سه راه ورامین) واقع شده است. رو به روى سه راه ورامین، در ضلع غربى خیابان فدائیان اسلام، خیابان فرعى امامزاده قرار دارد، که مستقیماً به بقعه منتهى می‌شود. این بقعه، که در سیصد مترى بازار و میدان اصلى شهر قرار گرفته است، از نظر نزدیکى به حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) و مرکز شهر از موقعیّت ممتازى برخوردار است. وجود مسجد فیروزآبادى در جنوب بقعه و قبرستان ابن بابویه در شمال شرقى آن بر اهمیّت معنوى ـ مذهبى این بقعه می‌افزاید. امامزاده در محوّطه قبرستان قرار گرفته است.

از امامزادگان دیگرى که در قسمت شمال شرقى صحن حضرت عبدالعظیم حسنى (علیه السلام) مدفون‌اند و بقعه و بارگاه مرتبى نیز دارند، امامزاده طاهر (علیه السلام) می‌باشد. امامزاده طاهر از احفاد امام سجّاد (علیه السلام)، در شهر رى مدفون است و همه روزه هزارن نفر از راه دور و نزدیک به زیارتش تشرّف پیدا می‌کنند.

بقعة این امامزاده در حاشیة غربی روستای شالان از دهستان بانزرده و در دامنة کوه سرکمر و مشرف به رودخانه ریژآو که در فاصلة تقریبی 200 متری جنوب بقعه در جریان است، واقع شده و چشم انداز آن زیبا است.

ساختمان بقعه با استفاده از قلوه سنگ و ملات گچ ساخته شده و دارای پلانی چهار گوش به ابعاد تقریبی 6×6 متر است. در ساخت این بنا قلوه سنگ‌های بزرگ در قسمت زیرین دیوارها و از سنگ‌های کوچکتر در قسمت بالای دیوارها و پوشش سقف آن استفاده شده است. ورودی بنا در ضلع شمالی آن واقع شده و ارتفاع آن در وضعیّت کنونی 20/1 و پهنای آن حدود 75 سانتی‌متر است. سطوح داخلی و خارجی دیوارها و پوشش گنبدی بنا دارای اندود گچ نیم کوب است. در مقابل ورودی و در ضلع جنوبی بقعه، اثر محراب ایجاد شده که به صورت دو فرورفتگی تودرتو در دیوار اصلی بنا و با طاقی نیم دایره‌ای شکل ایجاد شده است. در بالای محراب، بخش تقریباً مربّع شکلی به ابعاد 15×20/1 و به عمق حدود 10 سانتی‌متر ایجاد شده و در بالای آن سه پنجرة مستطیل شکل مشاهده می‌شود که پنجرة میانی آن مسدود شده است.

مشهور به «سیّد طاهر»، بقعه این امامزاده در سه کیلومترى شهرک جانبازان و جنوب غربى روستاى قلعه نو و در جنوب شرقى شهر جانبازان حسن آباد واقع شده است.

براساس آنچه روى سنگ قبر حک شده، امامزاده سیّد طاهر از نوادگان حضرت امام موسى بن جعفر (علیه السلام) معرفى شده است. کتیبه روى سنگ قبر این گونه است: «مقبره امامزاده سیّد طاهر نوه حضرت موسى بن جعفر (علیه السلام) عمر طولانى، تاریخ یازدهم جمادى الاخر 93 هجرى قمرى» بر اساس این کتیبه امامزاده در حدود سال نود هجرى می‌زیسته و اگر از نوادگان امام موسى بن جعفر (علیه السلام) بوده باشد، این تاریخ، تاریخ درستى نیست، زیرا ولادت امام موسى بن جعفر (علیه السلام) در سال 138 هـ . ق و شهادتشان در سال 183 هـ . ق بوده است.

بقعه این امامزاده در میان روستاى فیروزآباد در مسیر جاده ورامین و در حدود ده کیلومترى شهر رى قرار دارد. فاصله بنا از جاده ورامین حدود یک کیلومتر است. امامزاده در انتهاى روستاى فیروز آباد جایى که تقریباً منازل مسکونى به پایان می‌رسد، واقع شده است. در شمال و غرب بقعه، زمین‌های کشاورزى، در شرق، پارک امامزاده شعیب و در جنوب آن قبرستان قرار دارد. بهترین و نزدیک‌ترین راه دسترسى به امامزاده از طریق جاده ورامین و روستاى فیروز آباد است.

بقعة این امامزاده در کنار روستاى قاطول، در حدود سه کیلومترى شرق شهرستان گرمسار و در بخش مرکزى واقع شده است.

ساختمان بقعه شامل حرم، گنبد، ایوان و صحن مى‏باشد. حرم به صورت محوّطه مستطیل شکل به طول 11 و عرض 5/3 متر و کف آن سیمانى و تزئینات داخل آن با چند شمایل خلاصه شده و سطح کف حرم کمى گودتر از ایوان است و با یک پلّه با ایوان به وسیله یک درِ آهنى ارتباط دارد. در سمت راست حرم و بر روى دو نما، قبر گچى به ابعاد 10/1×70/1 و ارتفاع 75 سانتى متر قرار دارد که متعلّق به امامزاده على و امامزاده ولى مى‏باشند. دو ضریح مشبک چوبى بدون سقف به ابعاد 70/1×20/2 و بلندى 70/1 بطور جداگانه به چشم می‌خورد دارد که بر روى آن دو پوشش پارچه‏اى سبز رنگ قرار گرفته است.

بقعة این امامزادگان در محلّة زاوغان در غرب شهر سمنان و در بلوار علویان این شهر واقع شده و به گنبد علویان مشهور است. بنا به تحقیق مرحوم آیت‏اللَّه علّامه حائرى، هشت تن در داخل بنا و دو تن در خارج بنا مدفون هستند که از سادات و امامزادگان محسوب مى‏گردند. ساختمان امامزاده به صورت چهار ضلعى بزرگ، مرکّب از حرم، گنبد و دو ایوان و صحن است.

بقعة باشکوه این امامزاده در شمال شهر سمنان و در خیابان شهید رجایى، پایین‏تر از بیمارستان تدیّن واقع شده و به على بن جعفر الصادق (فرزند بزرگوار امام جعفر صادق (و به عموى امام رضا(انتساب دارد و یکى از زیارتگاهاى معتبر مردم سمنان محسوب مى‏گردد، این مزار به بقعة آلکا یا آل کى نیز معروف مى‏ باشد.

بقعة این امامزاده در 900 مترى جنوب امامزاده عاقب در جنوب غربى شهر ایوانکى و در 209 مترى شرق بقعه امامزاده على ابراهیم واقع شده است.

ساختمان بقعه متعلّق به دورة قاجار و از خشت و گل ساخته شده و پلان آن مربّع شکل و در ارتفاع 50/2 مترى گوشواره‏هایى در چهار گوشه بنا احداث شده و بر روى آن‌ها پاکار گنبد اجرا شده است.

بقعة این امامزاده در میان روستاى وامرزان، و در حریم بقعه امامزاده ابراهیم و در 8 کیلومترى شهر دامغان واقع شده است.

ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و داراى گنبد عرقچینى است. درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. و در وسط آن صورت قبرى است که فاقد سنگ قبر و کتیبه مى‏باشد. در سالیان اخیر این بنا مورد مرمّت قرار گرفته و به گنبد على شهرت دارد. متأسّفانه از هویّت شخص مدفون اطّلاعى حاصل نشد.

بقعة این امامزادگان در روستاى امامزاده عبداللَّه و در 34 کیلومترى بخش سرخه سمنان واقع شده است. فاصله بقعه تا ابتداى جادّه شوسه اصلى سمنان به تهران 21 کیلومتر است.

بقعة این امامزاده در میان روستاى سرباز در چهار کیلومترى شهر گرمسار واقع شده و به صورت چلیپا است.

مساحت بقعه 35 مترمربّع و قدمت آن به دورة قاجاریّه مى‏رسد و مصالح به کار رفته در بنا از خشت و گل مى‏باشد. گنبد بنا مخروطى شکل و سطح داخلی آن با گچ سفید شده است. بقعه داراى دو ایوان در مشرق و جنوب و صحن بزرگى است که فاقد حریم و دیوارکشى مى‏باشد. کل محوّطه اطراف بقعه 4200 مترمربّع است و در آن تعدادى از شهداء و اموات روستا مدفون‌اند.

بقعة این امامزاده در غرب شهرستان گرمسار و در 500 مترى شهر ایوانکى است. از نسب و شجره نامه مدفون در این بقعه اطّلاع دقیقى در دست نیست. لیکن به گفتة مردم این مقبره متعلّق به یکى از نوادگان حضرت امام موسى کاظم (است.