مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده منصور ـ زرندیه

بقعة این امامزاده در خیابان امام خمینى  شهر مأمونیّه، در 42 کیلومترى شمال غربى شهر ساوه واقع شده و مشهور به «سلطان سیّد منصور و شاهزاده منصور» است.

ساختمان بقعه، قدیمى و داراى صحن و دو ایوان شمالى و جنوبى است. پلان بقعه هشت ضلعى است که چهار ضلع اصلى آن بزرگتر و چهار ضلع گوشه‏ها کم عرض‏تر مى‏باشند.

گنبد قدیمى آن به صورت عرقچینى و آجرى کم خیز است و از داخل داراى گچکارى و نقوش هندسى و کتیبه نستعلیق است. 12 آئینه کوچک در فضاى زیر گنبد و آئینه کارى‏هایى در اطراف دیوارهاى بقعه به چشم مى‏خورد.

امامزاده مسعود ـ خنداب

بقعة این امامزاده، در مرکز شهر خنداب و در 105 کیلومترى شمال غربى اراک و در 40 کیلومترى شرق جادّه آسفالت همدان ـ ملایر واقع شده است.

بناى پیشین بقعه که مربوط به یک صد سال قبل بود، به جهت فرسودگى، تخریب و بناى با شکوهى در حال ساخت مى‏باشد. بناى فعلى، شامل حرم، شبستان، ایوان، گنبد و صحن و سر در ورودى است.

امامزاده محمّد على ـ خمین

بقعة این امامزاده در روستاى کفسان از دهستان گله‏زن  و در 9 کیلومترى شمال شرق شهر خمین واقع شده و به «امامزاده محمّد بن على» مشهور است.

ساختمان بقعه از آثار دورة صفویّه و شامل ایوان، اتاق مرقد و الحاقات دیگر مى‏باشد. ایوان بقعه در جانب شمال و باطاق چوبى در جلوى شبستان ورودى قرار گرفته است. در سمت راست و چپ شبستان، آبدارخانه و زائرسرا قرار گرفته است. اتاق مرقد به صورت چهارگوش و مربّع شکل به ابعاد 5×5 متر است و تماماً با آجر ساخته شده است. برفراز بقعه، گنبدى آجرى کم خیز تعبیه شده که در سالیان اخیر پس از مرمّت، ایزوگام شده است.

امامزاده محمّد افطسى ـ تفرش‏

 

یکى از مزارات با شکوه و مجلّل استان مرکزى، بقعة متبرکة امامزاده محمّد افطسى است که جدّ مقام معظّم رهبرى ـ دامة برکاته ـ مى‏باشد و در محلّة فم شهر تفرش قرار دارد.

ساختمان بقعه، بنایى چهار ضلعى متساوى الأضلاع به  دهانة 6 و ارتفاع 9 متر است که در هر ضلع شاه نشینى به دهانة 3 متر و عرض‏هاى مختلف از یک تا دو متر ساخته شده و از هر کدام، درى به خارج گشوده مى‏شود و جلوى هر یک از درها، ایوانى احداث شده است. در کمرگاه هر شاه نشین، پوششى تخت افزوده و آن را به صفّه‏هاى تحتانى و فوقانى تقسیم کرده‏اند. ازارة بقعه، تا ارتفاع دو مترى آراسته به کاشى‏هاى خشتى کوچک شش‌ضلعی با زمینة لاجوردى است که در میانة آن‌ها، درِ چهار قابى از کاشی‌کارى معرّق به رنگ‌های مختلف قرار داده‏ اند.

امامزاده محمّد ـ میقان اراک‏

بقعة این امامزاده در روستای میقان (معرب میکان) در دو فرسنگى شمال شهر اراک واقع شده و به «محمّد عابد» مشهور است.

ساختمان بقعه، بنایى مشتمل بر بقعة تاریخى، گنبد کاشی‌کارى، رواق، ایوان و یک صحن معمور، با حجره‏ها و غرفه‏ها و سقاخانه و بناهاى وابسته به آن است. بناى بقعه، به صورت مربّع به دهانة 6 و ارتفاع 9 متر است که از هر ضلع، درى به رواق‏هاى اطراف یا به ایوان گشوده مى‏شود. هم سطح پوشش چهار درگاه مزبور، نیم طاقى در چهار گوشة بقعه بالا آمده که صورت ساختمان را به هیأت هشت ضلعى نامحسوس و بلافاصله به شکل فلکه‏اى تبدیل ساخته است.

امامزاده قاسم ـ کهک تفرش‏

بقعة با شکوه این امامزاده که یکى از مزارات مجلّل استان مرکزى است، در روستاى کهک و در مجاورت شهر تفرش واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است.

ساختمان بقعه، مشتمل بر یک بقعه و گنبد با چهار ایوان و چهار حجرة غرفه دار است.

امامزاده محسن ـ مشهد گرمه اراک‏

بقعة این امامزاده در 37 کیلومترى شهر اراک و در فراز تپّه‌ای مرتفع در روستاى مشهد گرمه واقع شده و به «شاهزاده محسن» مشهور است.

ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و شامل یک بنا با طرح چهار ضلعى است که حرم و ایوان ورودى و دو شبستان دیگر دارد. بر روى فضاى حرم، گنبد آجرى کم ارتفاعى تعبیه شده است.

حرم این بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 6×6 متر با ازارة سنگى و بدنة گچى است و در چهار گوشة بالاى حرم در محل اتصال دیوارها به گنبد تزیینات گچى پلّکانى وجود دارد و در زیر گنبد، سه نورگیر تعبیه شده است. از شبستان ورودى به داخل حرم، پنج پلّه به سمت پایین وجود دارد که محل عبور به داخل حرم مى‏باشد.

امامزاده محسن ـ اراک‏

بقعة این امامزاده در 37 کیلومترى شهر اراک و در فراز تپّه‌ای مرتفع در روستاى مشهد گرمه واقع شده و به «شاهزاده محسن» مشهور است.

ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و شامل یک بنا با طرح چهار ضلعى است که حرم و ایوان ورودى و دو شبستان دیگر دارد. بر روى فضاى حرم، گنبد آجرى کم ارتفاعى تعبیه شده است.

حرم این بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 6×6 متر با ازارة سنگى و بدنة گچى است و در چهار گوشة بالاى حرم در محل اتصال دیوارها به گنبد تزیینات گچى پلّکانى وجود دارد و در زیر گنبد، سه نورگیر تعبیه شده است. از شبستان ورودى به داخل حرم، پنج پلّه به سمت پایین وجود دارد که محل عبور به داخل حرم مى‏باشد.

امامزاده قاسم ـ تفرش

بقعة زیباى این امامزاده در 25 کیلومترى شهر تفرش و در میان روستاى شاهواروق واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است.

ساختمان بقعه که شباهت کامل با بقعه امامزاده قاسم کهکِ تفرش و نیز با بقعه ابوالعلاى تفرش دارد، متعلّق به دورة صفویّه است. پلان بقعه با طرح چهارضلعى از نماى بیرونى است که دو ایوان اصلى در جانب شمال و جنوب و دو ایوان فرعى در سمت شرق و غرب دارد که مسدود مى‏باشد. ایوان‏ها با جدار سفیدکارى و پوشش مقرنس گچى است. در ایوان جنوبى، کتیبه‏اى به خط نستعلیق برجسته با گچ اشعارى نوشته شده که از قرار ذیل است:

سادات اشرف اند و بود قدرشان جلى‏

آل پیمبــرند و جگــر گــوشـه على‏

بر رویشان نظر مکن از روى جــاهلى‏

الصــالحـــون للَّه و الطالحــون لى‏

امامزاده قاسم ـ شاهواروق تفرش

بقعة زیباى این امامزاده در 25 کیلومترى شهر تفرش و در میان روستاى شاهواروق واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است.

ساختمان بقعه که شباهت کامل با بقعه امامزاده قاسم کهکِ تفرش و نیز با بقعه ابوالعلاى تفرش دارد، متعلّق به دورة صفویّه است. پلان بقعه با طرح چهارضلعى از نماى بیرونى است که دو ایوان اصلى در جانب شمال و جنوب و دو ایوان فرعى در سمت شرق و غرب دارد که مسدود مى‏باشد. ایوان‏ها با جدار سفیدکارى و پوشش مقرنس گچى است. در ایوان جنوبى، کتیبه‏اى به خط نستعلیق برجسته با گچ اشعارى نوشته شده که از قرار ذیل است:

امامزاده على ـ اراک

بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در  نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده  سیّد علی» مشهور است.

ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مى‏باشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.

امامزاده على ـ اراک

بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در  نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده  سیّد علی» مشهور است.

ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مى‏باشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.

امامزاده عبدالمطلب ـ زرندیّه‏

بقعة این امامزاده در چهار کیلومتری روستاى پیک از  توابع شهرستان زرندیّة و در کیلومتر چهل اتوبان ساوه ـ تهران واقع شده است.

شکل ساختمان بقعه، از داخل به صورت یک مربّع چهار ضلعى به ابعاد حدود 5/8×7 متر است که از بیرون از پى به ارتفاع حدود 3 متر چهار ضلعى و بعد از آن به ارتفاع 70/1 به صورت هشت ضلعى است و بر روى آن، گنبد به صورت مخروطى از داخل و هرمى 12 ترک از خارج احداث شده است.

در طرفین حرم، دو اتاق به ابعاد 70/2×20/3 در حدود سال 1330 ساخته شده و روى آن‏ها نیز دو اتاق کوچک احداث شده است. در زمان قاجاریّه و در حدود سال 1250 هـ. ق، ایوان با شکوهى به بقعه الحاق شده که ارتفاع آن 5/6 متر است.

امامزاده عبداللَّه و یحیى ـ خمین

بقعة این امامزادگان در روستاى میشیجان بالا [علیا] از دهستان گله‏زن و در کیلومتر 5 جادّه خمین ـ تهران واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه و شاهزاده یحیى و آقا عبداللَّه» مشهور است. در یکصد متری این بنا، بقعة دیگری قرار دارد که از آنِ دو خواهر این امامزاده مشهور است.

امامزاده عبداللَّه و رقیّه خاتون ـ تفرش

بقعة این امامزادگان در یک کیلومترى شرق روستاى تبرته و در 19 کیلومترى شمال غربى شهر فرمهین واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه و شاهزاده رقیه خاتون» مشهور است.

ساختمان بقعه که بجا مانده از دورة سلجوقى است، شامل، یک درگاه بزرگ الحاقى و دو فضاى جانبى گنبددار است. ایوان ورودى در جانب جنوب قرار دارد و در سمت راست و چپ دیوار داخلى آن دو ورودى به سوى دو بقعه تعبیه شده است.

امامزاده عبداللَّه و آمنه خاتون ـ اراک

بقعة این امامزادگان، در خیابان شهید بهشتى شهر اراک و در محلة عبّاس آباد قرار دارد و از بناهاى منحصر به فردى است که قدمت آن بیشتر از قدمت شهر اراک مى‏باشد.

این بنا، داراى هسته‏اى مرکزى و الحاقى در شرق و غرب مى‏باشد. هستة مرکزى، یک چهار طاقى است که با پلان صلیبى شکل در زیر بناى سردابه‏اى قرار دارد. شالودة بنا از خشت خام ساخته شده و ستون‏هاى آن بسیار حجیم است. این افزایش حجم، باعث شده تا دالان کوتاهى از چهار طرف زیر گنبد خانه به وجود آید.

امامزاده عبداللَّه ـ محلّات

 

بقعة این امامزاده در محلّة پایین شهر محلّات واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه» مشهور است. به نوشتة مدرّسى طباطبایى، در سال 1324 هـ . ق، به استناد خوابى پدیدار گردیده و چون در کنار راه قم به اصفهان قرار گرفته، رشد و گسترش سریعى داشته است، اما مرحوم فیض ، در «گنجینة آثار قم»، بناى اصلى آن را از آثار قبل از صفویّه مى‏داند و مى‏نویسد: بقعة مورد نظر، به شکل مربّع به دهانة 8 و ارتفاع 9 متر، مشتمل بر چهار شاه‏نشین، هر یک به دهانة 4 و عرض یک متر است که از هر کدام، به جز شاه نشین غربى، درى به خارج گشوده مى‏شود. در چهار زاویة بقعه، نیم طاقى بالا آمده و صورت چهار ضلعى را به هشت ضلعى و قدرى بالاتر، به شکل شانزده ضلعى و بالاى آن به فلکه‏اى تبدیل کرده و پاطاق گنبد عرقچینى بر آن استوار شده است. جدار بقعه، داراى نقّاشى غیر ممتازى به تاریخ 1343 هـ. ق است. بر فراز بقعه، گنبدى کلاه‌خودى به قطر و ارتفاع 12 متر از آجر وجود دارد که اینک با کاشى‏هاى خشتى پوشش یافته است.

امامزاده عبداللَّه ـ نیوشت ساوه‏

 

بقعة این امامزاده در روستاى نیوشت، در 25 کیلومترى شمال غرب شهر ساوه، بعد از روستاى سقانلیق واقع شده و به «فاطمه بنت مرداویج» نیز مشهور است.

ساختمان بقعه که از آثار دورة صفویّه است شامل، یک ایوان ورودى و یک فضاى آرامگاهى (حرم) است. بر روى اتاق مرقد، یک گنبد آجرى هشت ترک قرار دارد که بر روى ساقه‏اى نسبتاً بزرگ استوار است.

امامزاده عبداللَّه ـ ساوه‏

بقعة باشکوه این امامزاده در یک فرسنگى آوه، بین آوه و ساوه و در یک کیلومتری سمت شرق جادة سلفچگان، در خارج از روستای اوجان از دهستان قره‌چای واقع شده و به «شاهزاده عبدالله اوجان» مشهور است.

امامزاده عبداللَّه ـ ساوه‏

بقعة باشکوه این امامزاده در یک فرسنگى آوه، بین آوه و ساوه و در یک کیلومتری سمت شرق جادة سلفچگان، در خارج از روستای اوجان از دهستان قره‌چای واقع شده و به «شاهزاده عبدالله اوجان» مشهور است.

موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده