سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب
فهرست مطالب این پست:
امامزاده یحیى و عبداللّه مزداران فیروزکوه
امامزاده یحیى و حلیمه خاتون على آباد قم
روستاى مزداران در فاصله یک کیلومترى شمال زریندشت، و در 26 کیلومترى جنوب فیروزکوه واقع شده و داراى بیشترین آثار تاریخى فیروزکوه مىباشد.
امامزاده یحیى کرچا سارى
فهرست مطالب این پست:
در روستاى تاکام کنار جاده پهنهکلا به دودانگه، بنایى قدیمى به شکل مستطیل به ابعاد 5 × 6 متر واقع است که شامل دو اتاق مىباشد. درب بقعه امامزاده از جانب مشرق رو به رودخانه لاجیم رود که حد تلاقى آب سد تجن نیز است، باز مىشود، و اتاقک کوچکى در جانب جنوب جهت خادم بقعه تعبیه شده است. بام بقعه حلب سر است و اخیرا انبارى نیز در کنار بقعه ساخته‌اند. بخشى از زمینهاى بقعه توسط آقاى علم امیرانى جهت مرغدارى تصرف شده است؛ با وجود این، زمین زیارتگاه حدود شش هزار متر مربع است.
فهرست مطالب پست:
موقعیّت آرامگاه امامزاده یحیى.
تعداد فرزندان، تاریخ و محل شهادت..
شخصیت مدفون در بقعه امامزاده یحیى تهران.
در میان خیابان رى و خیابان سیروس (مصطفى خمینى رحمه الله امروز،) محلّه بزرگى از محلههاى قدیمى تهران، به نام محلّه امامزاده یحیى نامگذارى شده است. این محلّه از شرق به خیابان رى، و از غرب به خیابان مصطفى خمینى قدس سره، از شمال نیز به خیابان رى و سرچشمه و از جنوب به خیابان پانزده خرداد منتهى مىشود و از محلّههاى معمور، آباد و قدیمى تهران است.
مطالب این پست:
بررّسى آرامگاه منسوب به یحیى بن زید علیهالسلام ورامین.
موقعیّت آرامگاه و علّت انتساب..
شخصیّت مدفون در بقعه کهنه گل ورامین.
توصیف بارگاه امامزاده یحیى ورامین.
این آرامگاه در محله معروف به کهنه گل در جنوب شرقى شهر ورامینِ و در نزدیکى مسجد جامع واقع است. که مجموعهاى از هنر وذوق معمارى، گچبرى، خطّاطى و کاشىکارى را در خود دارد که توصیف آنخواهد آمد.[1]
بقعه این امامزاده در میان روستاى شهرآباد بزرگ، در 20 کیلومترى غرب شهر شهریار، در مسیر جاده ترانزیت غرب کشور واقع شده است.
این بقعه در مساحتى حدود 4000 متر مربع قرار دارد و زیر بناى آن حدود 100 متر مربع است. بناى قدیمى بقعه داراى گنبد خشتى و فاقد گلدسته است و در سالهاى اخیر بازسازى گردیده است. بناى این بقعه جزو آثار باستانى است.
مشهور به «حمزه رضا و حاجى رضا»، بقعه این امامزادگان در جنوب غربى روستاى خاتون آباد، در کنار جاده آسفالته تهران ـ مشهد واقع شده و در صحن آن درختان متعددى وجود دارد که فضاى مناسبى را ایجاد نموده است.
ساختمان بقعه با طرح مستطیل شکل آجرى، مشتمل بر ایوان و گنبد مدور آبى رنگ است که توسّط افراد خیّر منطقه بازسازى شده و دو طرف ایوان 4 طاقنما با 4 درب تعبیه شده که قسمت پیشانى ایوان و طاقنماها فرو ریخته و نیاز به مرمت اساسى دارد. دو طرف حرم را دو مسجد در برگرفته و ضریح بقعه فلزى است. بناى اولیه این بقعه متعلّق به دوره صفویّه بوده و در فهرست بناهاى تاریخى ـ فرهنگى میراث فرهنگى به ثبت رسیده است.
در فاصله 43 کیلومترى جادّه تهران ـ آمل (هراز) و در شمال روستاى مبارک آباد و در وسط درّهاى که از سمت شمال به سمت جنوب امتداد دارد، در کنار سه چنار کهنسال که به احتمال قریب به یقین بالغ بر چهار صد سال عمر دارند. برج مقبرهاى شکلى وجود دارد که به امامزاده حمزه شهرت دارد.
درب ورودى این بنا در سمت جنوب و مصالح آن از سنگ لاشه، سنگهاى کف رودخانهاى و ملات گچ و ساروج مى باشد.
همان طورى که روشن شد، درباره مدفن امامزاده واجب التعظیم، حضرت حمزة بن امام موسى علیهالسلاماختلافاتى میان علماى انساب، رجال و مورّخان وجود دارد که مجموعه اختلافات و نتیجه آن چنین مى باشد:
1 ـ در پاسخى به کسانى که قایل به مدفون بودن فرزند بلافصل امام موسى علیهالسلام، حضرت حمزه علیهالسلام در شیراز هستند؛ ما با استناد به چند کتب معتبر، ثابت کردیم که مدفون در شیراز، على بن حمزة بن موسى علیهالسلام است، نه پدر او حمزة بن موسى علیهالسلام.
فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)
شرح حال حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) از زبان صاحب بن عبّاد
دلایل هجرت سادات و حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به ایران
آیا حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به شهادت رسید؟
فضیلت و ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
دلایل تشبیه زیارت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) به زیارت حضرت سیّدالشهداء (علیه السلام)
فرزندان حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
سیماى تابناک حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) در ادب پارسى و عربى.
ذکر چهارده روایت از حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)
تاریخ ازدواج بى بى شهربانو با امام حسین (علیه السلام)
علّت ازدواج بى بى شهربانو با امام حسین (علیه السلام)
محبّت امیرالمؤمنین، على (علیه السلام) به شهربانو
توجّه سیّدالشهداء (علیه السلام) به شهربانو
صفات روحى و جلالت بى بى شهربانو
ستایش مورّخان از علیا مخدره شهربانو
دایه امام سجّاد (علیه السلام) و احسان آن حضرت به او
آیا شهربانو در واقعه کربلا حضور داشت؟
داستان هجرت بى بى شهربانو و زبیده خاتون به رى
نظر علما، محققان و نویسندگان درباره بقعه بى بى شهربانوى رى
ردّ داستان هجرت بى بى شهربانو به «رى» از لحاظ تاریخ
آیا فاطمه بنت الحسین (علیهما السلام) ملقّب به زبیده خاتون است؟
نظریّه علاّمه شهید استاد مرتضى مطهرى (رحمه الله) درباره شهربانو
فهرست مطالب: (برای پرش به مطلب مورد نظر روی عناوین مربوطه کلیک کنید)
نخستین بنا بر روى قبر حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
رواق‌های حرم مطهّر حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
صحن‌های حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
تحوّلات و توسعه حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) پس از انقلاب اسلامى
توصیف بناى کنونى بقعه حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
نسب شریف و والدین حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
ایمان، مقام علمى و فضایل اخلاقى عبدالعظیم (علیه السلام) از زبان ائمه معصومین (علیهم السلام)
حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) از نظر علماى رجال
تاریخ تولّد و وفات حضرت عبدالعظیم الحسنى (علیه السلام)
همسر و فرزندان حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
عبادت و سخاوت حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)
ابومحمّد حسن الامیر، فرزند زید بن امام حسن (علیه السلام)، جدّ دوّم حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) است که یکى از بزرگان زمان خود به شمار می‌رفت. وى در جود، فضل، کرم و فتوّت در میان بنى هاشم معروف بود. بیچارگان و ضعفا را دست گیرى می‌نمود و به درماندگان و مقروضین کمک می‌کرد.
علّت این که وى را «امیر» ملّقب ساخته‌اند این بود که، مدّت پنج سال از سوى منصور دوانیقى به حکومت مدینه، مکّه و حومه آن، منصوب شد; امّا طولى نکشید که عملکرد او خلیفه را خوش نیامد و به همین جهت او را دستگیر و روانه زندان کرد و تمام اموال و دارایى او را مصادره نمود. آن بزرگوار آن قدر در زندان منصور در بغداد به سر برد، تا این که خلیفه از دنیا رفت و سپس مهدى عبّاسى به خلافت رسید. مهدى عبّاسى او را از زندان آزاد نمود و آن چه را منصور از او گرفته بود، مسترد داشت و وى را با خود به حج برد و در اکرام وى سعى بلیغ روا می‌داشت ([1]).
عبدالله قافه، پدر بزرگوار حضرت عبدالعظیم (علیه السلام)، به هنگام تولد از نعمت داشتن پدر محروم بود; چرا که پدرش على السدید در زندان منصور در گذشت و کفالت و سرپرستى او به عهده جدّش حسن بن زید قرار گرفت; به همین جهت حسن بن زید نسبت به عبدالله اظهار علاقه می‌کرد و در تربیت و تعلّم او سعى بلیغ روا می‌داشت.
در این که چرا عبدالله ملقب به «قافه» شده است، دو قول است که به آن اشاره می‌شود:
نفیسه خاتون دختر کیست؟
شکى نیست که نفیسه خاتون دختر حسن بن زید بن امام حسن (علیه السلام) و عمه حضرت عبدالعظیم حسنى (علیه السلام) است; امّا عدّه اى از علماى انساب و مورّخان وى را دختر زید بن حسن (علیه السلام) دانسته‌اند که على التحقیق اشتباه و رد آن بیان خواهد شد.
مؤلّف کتاب «عمدة الطالب»([1]) به نقل از «ریاضل الأنساب»([2]) می‌نویسد:
«و کان لزید ابنة اسم‌ها نفیسة خرجت الى الولید بن عبدالملک بن مروان فولدت منه و ماتت بمصر، ول‌ها هناک قبر یزار و... قد قیل، انّما خرجت على عبدالملک بن مروان و انّها کانت حاملا منه و الأصح الأوّل، و کان زید یفد على الولید بن عبدالملک و یقعده على سریره و یکرمه لمکان ابنته، و وهب له ثلاثین ألف دینار دفعة واحدة»
زیدبن حسن (علیه السلام) بالبابه دختر عبدالله بن عبّاس ازدواج کرد و از او دو فرزند، یکى پسر که او را حسن نامید و دیگرى دختر و او را نفیسه نام نهاد، به دنیا آمد. نفیسه را ولید بن عبدالملک تزویج کرد و از وى فرزندى آورد. چون زید بر ولید بن عبدالملک درآمد او را بر سریر خویش جاى داد و سى هزار دینار دفعة واحدة به او عطا نمود.
زید، پسر بزرگ امام حسن مجتبى (علیه السلام) است، مادرش امّ بشر ([1]) دختر ابى مسعود عقبة بن عمرو بن ثعلبه بن الخزرجى انصارى است که کنیه‌اش ابوالحسن می‌باشد.
وى در سفر عراق ملازمت رکاب عموى بزرگوارش حضرت سیّدالشهدا (علیه السلام) را اختیار ننموده. بعد از قضیّه و داستان طف؟ و به شهادت رسیدن امام حسین (علیه السلام)، هنگامى که عبدالله پسر زبیر بن العوام دعوى خلافت نمود، با وى بیعت کرد و نزد او شتافت و این به جهت آن بود که خواهرش ام الحسن که از جانب مادر هم با او خواهر بود، عیال و زوجه عبدالله زبیر بود. چون عبدالله کشته شد، زید خواهر خود را برداشته و از مکّه به مدینه آمد و متّولى صدقات رسول الله (صلى الله علیه وآله وسلم) شد ([2]).
در کتاب‌های انساب و تاریخ از زندگانى على بن حسن بن زید بن حسن (علیه السلام)، شرح حال مفصّلى نیامده است و علماى انساب و مورّخان اسلامى به ذکر پاره اى از حالات وى قناعت نموده‌اند; که ما اینک آنچه را توانسته‌ایم در این باره جمع آورى کرده و تقدیم خوانندگان عزیز می‌نماییم.
ابونصر بخارى در کتاب «سرّالسلسلة العلویّة»([1]) می‌گوید: «ابوالحسن على بن حسن بن زید از مادرى کنیز به دنیا آمد و در زندان ابو جعفر منصور دوانیقى دوّمین خلیفه عباسى در گذشت».
در کتاب «عمدة الطالب»([2]) هم آمده است که: «على بن حسن بن زید ملقّب به «سدید» و مکّنى به ابوالحسن، مادرش ام ولد و اعقاب او از فرزندش عبدالله قافه می‌باشد ([3]).
پیش از بیان کرامات آن حضرت، مقدمه اى را مبنى بر این که کرامت از چه پیدا می‌شود، براى خوانندگان عزیز می‌آوریم.
از مسلّمات مذهب ما است که اگر انسانى به وظایف و تکالیف مقرّره خود از واجبات و محرّمات عمل نماید; یعنى چیزهایى را که ذات اقدس پروردگار عزیز از او خواسته است به جا آورد و از چیزهایى که منع نموده است خوددارى کند، نزد آن پروردگار به مقامى بلند و منزلتى ارجمند خواهد رسید.
بقعه این امامزاده در یک کیلومترى شمال شرق روستاى خمارآباد از دهستان کلینِ بخش فشاپویه و در 22 کیلومترى شهرستان رى قرار دارد.
طرح کنونى بقعه از یک گنبدخانه و یک ایوان ورودى در شرق آن تشکیل شده است.
در غرب و جنوب گنبدخانه نیز دو ایوان دیده می‌شود که راهى به درون گنبد خانه ندارند و نقش کریدور را ایفا می‌کنند. این بنا در فضاى بازى قرار دارد که محدوده آن چندان معیّن نیست. مساحت بقعه در حدود 160 متر مربّع است. گچ، کاهگل و آجر از مصالح استفاده شده در این بنا هستند. محدوده صحن زیارتگاه، از زمین‌های اطراف و جادّه، مشخص و اطراف آن دیوار کشى نشده است. کف صحن خاکى است و بقعه در مرکز آن واقع شده است.
بقعه این امامزادگان در خیابان سلمان فارسى شهر رى و در شرق خیابان دانش و در میان بوستان دانش واقع شده است.
شخصیّت هاى دفن شده در این بقعه سه تن به نام‌های بانو کبرى، بانو خدیجه و بانو صغرى منسوب به حضرت موسى بن جعفر (علیه السلام) معرفى شده‌اند. این قبرستان از قدیم به نام ایشان (سه دختران) معروف بوده است. ([1])
به گفته راویان محلّى، این سه دختر، که دوازده تا سیزده ساله بودند، به خواب افرادى آمده و اسمشان را صغرى، کبرى و خدیجه گفته‌اند.
کریمان، در کتاب رى باستان، که جزئیات امامزادگان مدفون در رى را در آن نگاشته است، هیچ اشاره اى به بقعه سه دختران نمی‌کند. در کتاب کنزالانساب آمده است، پنج تن از دختران امام موسى کاظم (علیه السلام) به نام‌های حبیبه، رقیه، فاطمه، ساره، هاجر، و تاجر به منظور دیدن امام رضا (علیه السلام) که در آن زمان در طوس به سر می‌برده‌اند، از بغداد آهنگ خراسان می‌کنند. هنگامى که ایشان به تهران می‌رسند به دستور مأمون عباسى به شهادت رسیده همگى در آن حدود، از جمله رى، به خاک سپرده می‌شوند. ([2])
بقعه این امامزادگان در خیابان شهید رجایى، خیابان ترانسفو، خیابان چهارم و در نزدیکى قلعه خورائین قرار دارد. قلعه خورائین، در ضلع غربى مترو باقرشهر در جنوب تهران و در غرب شهررى واقع شده است. بقعه از شمال به قلعه خوارئین، از جنوب به زمین‌های کشاورزى و از شرق به مترو ایستگاه باقر شهر منتهى می‌شود. براى دسترسى به این مکان تا سال 1382 هـ . ش مسیر ماشین رو وجود نداشت و مردم با پاى پیاده به امامزاده رفت و آمد می‌کردند، اما از آن سال جادّه اى ساخته شد و امروزه می‌توان به سهولت به بقعه رسید.
طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده
احمد مرداوی خزرجی
در جواب آقای برهانی دمت گرم عالی جواب دادی