مزارات ایران و جهان اسلام

این بقعه در شش کیلومترى جنوب خاورى شهر کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه)، در وسط روستا، بر روى تپّه اى مشرف بر رودخانه فصلى و تکیه یا مسجد امام حسین(علیه السلام)قرار دارد. مزار ساده اى به ابعاد 4×4 متر با بام حلب سر و صندوق چوبى ساده اى است. اهالى، خفته در مزار را سیّد جمال الدّین پسر میر عمادالدّین مدفون در روستاى ورى از نوادگان حضرت امام موسى کاظم(علیه السلام)مى دانند و مى گویند: این روستا را نیز سیّد جمال الدّین بنا کرده از اینرو به سیّد جمال الدّین کلا مشهور شده است.^([1]

در دو کیلومترى شمال خاورى سارى، پس از میدان امام (رحمه الله)، جاده کمربندى، بعد از پل عابرِ، سمت چپ، جاده ى خاکى است که به روستاى زرگرباغ منتهى مى شود. بعد از عبور از میان باغات مرکّبات به بقعه ى باشکوهى مى رسیم که به سیّد جلال الدّین مشهور است.^([1]) آرامگاه امامزاده شامل بقعه و مسجد متّصل به آن است که از جمله بناهاى برج گونه با طرحى دایره شکل است. ارتفاع مدور برج پنج متر و ارتفاع هرم آن شش متر است. در ارتفاع دو سوّم از پایه، قابسازى هاى مستطیلى ـ جاى کتیبه و کاشى ـ و بر فراز آن، دو حاشیه زنجیره مانند آجرى، گرداگرد بدنه برج را فراگرفته که یکنواختى سطح صاف بنا را به گونه اى مطلوب در هم شکسته است. در زیر محل شروع گنبد، یک ردیف قرنیس سینه کفترى و یک حاشیه از نیم دایره ها ایجاد شده و سپس گنبد هرمى شکل آجرى خوش ترکیب بنا بر پا شده است.^([2]) پوشش زیرین بقعه، عرقچینى و دور ساق گنبد نیز آیة الکرسى نوشته اند. بنا از داخل به صورت هشت ضلعى است و در میان آن صندوق ساده اى قرار داشته که بجاى آن ضریحى آهنى به طول دو متر و عرض 20/1 سانتى متر و ارتفاع دو متر نصب نموده اند.

در یازده کیلومترى جنوب خاورى نکا، پس از عبور از رودخانه پرآب رودبار که از بلندیهاى جنوب آبادى سرچشمه گرفته است، به بقعه ى تازه ساخت امامزاده جعفر مى رسیم. بناى قدیمى بقعه که از خشت و گل بوده را پس از فرسودگى تخریب نموده و بجاى آن بناى مستطیل شکلى به ابعاد 10×16 متر ساخته اند که شامل ایوان مسقّف با پشم سیمان (ایرانیت) است که درب آن از جانب شمال و جنوب غربى باز مى شود. داخل بقعه دو اتاق تو در توست و مرقد امامزاده را ضریحى از آلومینیوم در برگرفته است.

این بقعه در شانزده کیلومترى خاورى شهر محمّدآباد (مرکز بخش دودانگه) در میان آبادى کرسب واقع است.

بناى قدیمى آن بر اثر مرور زمان از بین رفته و اخیراً به همّت اوقاف شهرستان سارى بازسازى آن انجام گرفته است. بقعه به شکل مستطیل به ابعاد 5×8 متر و شامل دو اتاق تو در تو است. از بقایاى سقف و نحوه پلورکشى و شیرسر آن معلوم مى گردد که داراى قدمت زیادى است. پنجره اى مشبّک عالى نیم سوخته از اواسط قاجاریّه بجا مانده است.

این بقعه در میان باغات کشاورزى و بر روى تپّه اى در روستاى سنگ رود واقع شده است.

بقعه ى ساده اى به ابعاد 7×6 متر است که دربى در شمال دارد. بام بقعه پشم سیمان (ایرانیت) است و قبر امامزاده را به اندازه یک متر بالا آورده و پارچه سبزى روى آن انداخته اند. سکویى به عنوان ایوان در جلوى درب ورودى تعبیه نموده اند. زمین زیارتگاه حدود هزار و پانصد مترمربع است.

این بقعه در بیست کیلومترى خاورى شهر سارى، و در انتهاى روستاى داراب کلا، در میان انبوه درختان آزادِ سر به فلک کشیده واقع شده است.

بنایى هشت ضلعى در حال ساخت است که هر یک از اضلاع آن چهار متر و ارتفاع آن شش متر مى باشد. در وسط همین بنا، فعلا بناى قدیمى امامزاده قرار دارد که به شکل مستطیل به ابعاد 8×5 متر با بام پشم سیمان (ایرانیت) و در شرف انهدام مى باشد. این مزار دو اتاق تو در توست که در اتاق دوّم ضریح آهنى مشبّک زیبایى بر مرقد نصب است که با رنگ سبز نقاشى شده است. زمین زیارتگاه حدود هفت هزار و پانصد و هفتاد و پنج مترمربع است و چشم انداز بقعه فوق العاده زیباست.

این بقعه در هفت کیلومترى شمال خاورى محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، بر بالاى تپّه اى مشرف بر روستاى کلیج کلا واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیباست.

بنایى تازه ساخت و کرسى بلند به شکل مستطیل و به ابعاد 12×7 متر است که چندین پنجره در اطراف بقعه جهت نورگیرى تعبیه نموده اند. درب بقعه از جانب شرق و رو به جنگل باز مى شود. مرقد امامزاده را به وسیله آجر و گچ بالا آورده و به طول 20/2 و عرض 20/1 و ارتفاع 20/1 سانتى متر ساخته و روى آن پارچه سبز نهاده اند. بخشى از پایین مرقد امامزاده را دیوار کشیده اند و به عنوان مسجد از آن استفاده مى کنند.

این بقعه در ده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در میان قبرستان بزرگ روستا قرار گرفته است. بقعه به شکل مستطیل به ابعاد 8×6 متر با بام حلب سر است. دو اتاق تو در تو دارد و درب آن از جانب مشرق باز مى شود. قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار دارد که صندوق چوبى نسبتاً قدیمى با قاب آلت از قبر امامزاده محافظت مى کند.

نحوه لمبه کوبى و استفاده از شیرسر و پلور، مزار را به دوره قاجاریّه مرتبط مى سازد. شالوده بنا از خشت و گل و آجر است که در تعمیرات مکرر اصالت خود را از دست داده است.

این بقعه در ده کیلومترى شمال باختر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در میان درّه و بر روى تپّه اى مشرف به درّه، در خارج از روستاى تلارم قرار دارد.

بنایى هشت ضلعى نوساز است که هر یک از اضلاع آن چهار متر و پنجره اى بر آن تعبیه نموده اند. درب بقعه نیز پس از عبور از هفت پلکان از جانب مغرب باز مى شود. سقف بقعه نیز هشت ضلعى است و بالاى بام آن را پشم سیمان (ایرانیت) زده اند. در وسط بام، گنبدى به ارتفاع دو متر با حلب زرد تعبیه نموده اند، چشم انداز بقعه فوق العاده زیباست. زمین زیارتگاه حدود چهار هزار مترمربع است و چند درخت آزاد در پیرامون آن مشاهده مى شود.

این بقعه در هیجده کیلومترى جنوب خاورى شهر پل سفید، در مرتفع ترین جاى روستاى ولیک چال، بر روى تپّه اى مشرف بر روستا و کوههاى البرز، با چشم اندازى فوق العاده دیدنى و زیبا واقع شده است.

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 8×4 متر که شامل دو اتاق تو در توست که قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار دارد. صندوق نسبتاً بزرگ چوبى به ابعاد 30/1×30/2 و ارتفاع 30/1 سانتى متر از مرقد امامزاده محافظت مى کند. از نحوه سرسازى چوبى با شیرسر و ارتفاع کوتاه بقعه، نشان از قدمت بنا و تعلّق آن به دوره قاجاریّه را نشان مى دهد.

در دوازده کیلومترى جنوب شهر سارى، پس از عبور از سمت چپ جاده پهنه کلا، در میان قبرستان عمومى روستاى دروار، درختان آزاد زیادى به چشم مى خورد، دور درختى را نشان کردند و معتقدند که مدفن امامزاده سیّد تقى است، نه علامت قبر دارد و نه نشانى!!

این آرامگاه در هفت کیلومترى جنوب باخترى شهر محمّدآباد (مرکز بخش دودانگه) واقع است. بقعه بر بالاى تپّه اى مشرف بر درّه بسیار زیبا قرار دارد. بنا را روى سکویى سنگچین و به شکل مستطیل به ابعاد 7×4 متر ساخته اند و ظاهراً متعلّق به دوره صفویّه است.

دو سکوى نشیمنگاه با دو درگاه چوبى ورودى که یکى در نماى دیگرى در قسمت داخلى است که قسمت بالاى آن کتیبه اى چوبى وجود دارد. پوشش سقف و سرسازى آن پلور و سقف حلبى است. فرورفتگى هایى با ابعاد 5/1×5/2 متر در روبرویهم در سمت هاى شرق و غرب ساخته شده است و طاقچه اى در گوشه سمت جنوب شرقى بنا به ابعاد یک متر در پنجاه سانتى متر به پیش آمده که محل روشن نمودن شمع و چراغ است. دو نورگیر در قسمت هاى شمال و شرق قرار دارد که هر دو با تزیین گره چینى مى باشند.

در هیجده کیلومترى جنوب شهر سارى و در سمت راست جاده دودانگه، روستاى امره واقع شده که در آن یازده زیارتگاه کوچک و بزرگ وجود دارد. یکى از آن زیارتگاه ها بقعه امامزاده سیّد تاج الدّین است که در حیاط منزل آقاى موسى قاسمى قرار دارد که بنایى قدیمى به طول سه و عرض دو متر است که ایوان کوچک چوبى دارد و مدخل آن از جانب شمال، مشرف بر روستا باز مى شود.

برخى خفتگان در مزار را دو مرد و یک کودک و برخى نیز بى بى زینب یا بى بى نرگس خاتون معرّفى مى نمایند. متأسّفانه از هویّت خفتگان اطّلاعى حاصل نشده است امّا نگارنده احتمال مى دهد که وى خواهر امامزاده حسن مدفون در همین روستا و بنام سیّده اُم عبدالله دختر عقیل بن جعفر الملک بن محمّد بن عبدالله بن محمّد بن عمر الاطرف بن امام على (علیه السلام) باشد که ظاهراً نام او زینب بوده است.

این بقعه در هفت کیلومترى شمال شهر سارى، در روستاى پایین دامیر قرار گرفته است. در زاویه ى باغى در انتهاى کوچه ى باریک، بقعه امامزاده بى بى خانم قرار دارد که شامل اتاق کوچک مربع شکلى به ابعاد 4×4 متر است که با بلوک و سیمان ساخته شده و بام آن پشم سیمان (ایرانیت) است.

صندوق مشبّک گهواره اى به طول دو و عرض یک متر که در سال 1378 هـ . ش ساخته شده در بقعه نصب است که از مرقد محافظت مى کند. درختان زیادى در صحن بقعه مشاهده مى شود، اما آنچه جالب به نظر مى رسد درخت تنومندى است که قطر آن بیش از سه متر مى باشد و اخیراً داخل آن خالى گشته است. زمین زیارتگاه حدود هزار و پانصد مترمربع است.

در سه کیلومترى خاورى شهر محمّدآباد (مرکز بخش دودانگه) بقعه امامزاده باقر در انتهاى روستاى کهنه ده واقع است. بقعه به شکل مستطیل به ابعاد 16×5 متر بر روى شیب تند تپّه بنا شده است.

از اینرو جهت رسیدن به حرم، ده پلکان مى خورد. ارتفاع این سکو از سمت جنوب غربى تقریباً پنجاه سانتى متر و از سمت جنوب شرقى یک و نیم متر مى باشد. بنا داراى دو در ورودى است که توسّط یک فضاى ارتباطى از هم جدا مى شود. ارتباط نمازخانه با فضاى اصلى توسّط دو در از فضاى ارتباطى و مفصلى مى باشد. نمازخانه با سقف و سر سازى چوبى و شیر سر ساخته شده که نشان مى دهد در دوره صفویّه بنا بنیان شده است.

این بقعه در بیست کیلومترى خاورى شهر سارى، و در وسط روستاى داراب کلا واقع شده است. بقعه شامل بناى هشت ضلعى قدیمى است که در هر یک از اضلاع آن دو متر و چند پنجره در آن تعبیه نموده اند. بام بقعه حلب سر است و شیب آن بسیار تند و در نتیجه نوک آن تیز و ارتفاع آن حدود چهار متر مى باشد. در ضلع جنوب بقعه که مدخل اصلى آن است، مسجد یا حسینیه اى به طول دوازده و عرض هشت متر ساخته اند که بام آن پشم سیمان (ایرانیت) است.

این بقعه در چهل کیلومترى شهر کیاسر (مرکز بخش چهاردانگه) و در خارج آبادى نرگس زمین واقع است.

بناى قدیمى که از خشت و گل و تک اتاق بوده را تخریب و به جاى آن، بناى مستطیل شکلى به ابعاد 20×8 متر با بلوک و بام چوبى و پشم سیمان (ایرانیت) ساخته اند. بقعه کرسى بلند و توسّط سه پلکان از جانب شمال به بقعه راه مى یابد و شامل دو اتاق تو در تو است که قبر امامزاده در وسط اتاق دوّم قرار گرفته که به طول چهار و عرض یک و ارتفاع شصت سانتى متر است. دو ستون جهت نگه دارى سقف بقعه از ابتدا تا انتهاى مرقد، تعبیه نموده اند. سرویسهاى بهداشتى و آشپزخانه چوبى در مجاورت بقعه است و تا حد ماندن دو نفر امکاناتى را فراهم نموده اند.

این بقعه در سى و دو کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، در میان مزارع شالى روستاى لولت واقع است. بناى ساده اى است که صندوقى نیز در وسط بقعه مشاهده مى شود.

زمین زیارتگاه دویست مترمربع و فاصله آن تا جاده حدود پانصد متر است. خفته در مزار را از اولاد امام سجّاد(علیه السلام)مى دانند.

این بقعه در چهار کیلومترى شمال نکا و در خارج روستاى طوس کلا، در میان انبوه درختان آزاد واقع است. بقعه اى ساده به شکل مستطیل به ابعاد 10×5 متر و شامل دو اتاق تودرتوست که بام آن حلب سر است. قبر امامزاده در اتاق دوّم قرار دارد و به وسیله آجر و گچ، پنجاه سانتى متر آن را بالا آورده اند. جلوى بقعه که مدخل اصلى آن است، ایوان کوچکى توسّط سه ستون آهنى تعبیه نموده اند که از جانب مشرق به حرم راه مى یابد. زمین زیارتگاه حدود سه هزار متر مربع است. متأسّفانه از هویّت صاحب مرقد اطّلاعى حاصل نشد.