مزارات ایران و جهان اسلام

این بقعه در چهارده کیلومترى شمال باخترى شهر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، بین دو روستاى پاشا کلا و شلیمک واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیباست.

بنایى مستطیل شکل به مساحت تقریبى دویست متر مربع و شامل مرقد امامزاده و دو شبستان تو در توست. مرقد امامزاده در اتاق سمت شمال بقعه واقع شده و ابعاد آن 5/5×6 متر است که در وسط آن صندوقى چوبى به طول دو و عرض 20/1 و ارتفاع 40/1 سانتى متر قرار دارد که با تزیینات کنده کارى با نقوش هندسى توأم است. ایوان بقعه که داراى سه ستون است از شمال به طرف حرم راه مى یابد و فاقد تزیین مى باشد.

این بقعه در شش کیلومترى خاورى شهر سارى، در میان روستا و بعد از مسجد صاحب الزمان قرار دارد.

بناى هشت ضلعى تازه ساخت است که هر یک از اضلاع آن شش متر و ارتفاع بقعه نیز شش متر است. درب آن از جانب شمال باز مى شود و قبر امامزاده در وسط این بنا بدون صندوق یا ضریحى قرار گرفته و پارچه سبزى بر روى آن انداخته اند. گنبد بقعه هرمى به ارتفاع چهار متر است که در انتهاى آن چهل سانتى متر بالا آورده و نورگیر ساخته اند و اضافه بر آن گنبدى هشت ضلعى بر گنبد افزوده اند. مجموع ارتفاع گنبد شش متر است.

در بیست و دو کیلومترى خاورى شهرستان سارى و بعد از روستاى داراب کلا، آبادى اُسا قرار دارد. در منتهى الیه آبادى و در میان درختان تنومند آزاد و باغات مرکّبات، مزارى وجود داشته که به امامزاده عبّاس مشهور بوده است. بقعه امامزاده عبّاس که ازخشت و گل بوده در حدود پانزده سال قبل به جهت فرسودگى بنا و حوادث طبیعى از بین رفته و اخیراً با همّت اهالى در صدد ساخت آن هستند.

این بقعه در حومه شهر کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه) واقع شده و شامل اتاق ساده اى به ابعاد 8×7 متر با پوشش بام پشم سیمان (ایرانیت) است که بر روى تپّه اى مجاور جاده قرار دارد. سرسازى بقعه چوبى و دیوارهاى آن از گچ و خاک مى باشد. دربى چوبى در سمت جنوب و شش پنجره در ضلع هاى شمال ـ شرق و غرب دارد. داخل اتاقک بقعه امکانات اولیّه از قبیل وسایل روشنایى و پخت پز جهت اقامت زائران مهیا مى باشد. زمین این زیارتگاه حدود سه هکتار است.

این بقعه در پانزده کیلومترى شمال خاورى قائمشهر، در انتهاى روستاى سرخ کلا، در میان باغات مرکبات و درختان کهنسال آزاد واقع شده است.

بناى قدیمى که از خشت و گل بوده را خراب کردند و به جاى آن بنایى تازه به شکل مربع به ابعاد 7×7 متر با ایوانى در چهار جهت ساختند. درب آن از مغرب باز مى شود و دربى نیز از جانب شرق به سوى مسجد بسیار قدیمى و جالب آن گشوده مى شود که هنوز این مسجد اصالت خود را با آن همه تعمیرات غیراصولى از دست نداده و به نظر مى رسد که بالغ بر صد و پنجاه سال قدمت داشته باشد.

این آرامگاه در نوزده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى و در وسط روستاى آهودشت واقع است.

بنایى زیبا با مدخل باشکوه که از آن به عنوان ایوان بقعه استفاده مى کنند. این زیارتگاه در کنار جاده واقع شده و داراى گنبدى عرقچینى تمام خوابیده و گنبدى قیفى کوچک بر بالاى آن است. بقعه شامل اتاقى به شکل مستطیل به ابعاد 8×4 متر است که صورت قبرى در آن نیست. قبرستان محل در صحن کوچک بقعه است. تابلویى در سر درب بقعه است که بر روى آن نام امامزاده صاحب الدّین نوشته شده که ظاهراً منظور آن سیّد عابدین است که به آن در کتاب فرهنگ جغرافیایى آبادیهاى کشور اشاره شده است.

این بارگاه در چهل و چهار کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، پس از روستاى شِشْک، و در خارج آبادى مزده در میان انبوه درختان آزاد، بر روى تپّه اى مشرف به روستاهاى همجوار واقع است. چشم انداز بقعه فوق العاده زیبا و دیدنى و هواى لطیف و دلپذیر آن، انسان را به این حرم آسمانى جذب مى نماید.

بناى قدیمى که متعلّق به دوره قاجار و از خشت و گل بوده را در سال 1383 هـ . ش تخریب نموده و با همّت اهالى و اداره اوقاف شهرستان سارى، بنایى در خور شأن این سیّد جلیل القدر، به شکل هشت ضلعى غیرمنتظم ساخته اند. درب اصلى بقعه از شمال شرق به طرف درّه باز مى شود. هر یک از اضلاع بقعه چهار متر و چهار ضلع دیگر آن دو متر است و سه پنجره در سه جهت آن است. در وسط این بنا صندوقى چوبى مرقد را احاطه کرده که طول آن 70/1 و عرض آن 10/1 و ارتفاع آن نود سانتى متر است. بام بقعه نیز پشم سیمان (ایرانیت) و ارتفاع آن چهار متر و به صورت هشت ضلعى هرمى است. زمین این زیارتگاه حدود بیست هزار مترمربع است.

این بقعه در نه کیلومترى جنوب باخترى شهر کیاسر (مرکز بخش چهار دانگه) و در روستاى لالا واقع شده است. بنایى ساده و چوبى به ابعاد 4×5 متر با بام حلب سر است که در وسط آن صندوق چوبى قرار دارد.

اهالى معتقدند که سه تن از سادات به اسامى صالح، على و یعقوب در این مکان مدفونند که با هم قوم و خویش مى باشند.

این آرامگاه باشکوه در بیست کیلومترى شمال شرقى شهرستان سارى، بین جاده سارى و فرح آباد در روستاى مرزرود واقع شده است.

بناى اصلى یا مقبره امامزاده در دوره اوّل، با نقشه مربع به اضلاع 5/6×5/6 متر ساخته شده است. گنبد آن از نوع گنبد دوپوش است که گنبد زیرین به صورت نیم دایره و گنبد رویى به شکل مخروطى و رک، با نقشه هشت ضلعى ساخته شده است. قسمت زیرین گنبد عرقچینى مقبره، با گچ پوشیده شده و در آن، دو حاشیه سراسرى که محل کتیبه ها بوده، دیده مى شود; ولى از نوشته هایى که حاکى از تاریخ ساخت مقبره باشد اثرى بر جاى نمانده است. در سالهاى اخیر، اهالى محل، این بنا را تعمیر و این قسمت از گنبدها را با کاشى هاى آبى رنگ تزیین کرده اند. همچنین گچبرى هاى پراکنده در داخل مقبره به چشم مى خورد که نشان دهنده تعمیرات سال هاى اخیر است.

این آرامگاه در شش کیلومترى شمال شهر سارى و در مرکز روستاى بالادامیر قرار گرفته است.

نقشه اصلى بقعه به صورت هشت ضلعى برج گونه است که هر یک از اضلاع آن چهار متر و ارتفاع آن نیز شش متر است. گنبد هرمى بلند به ارتفاع هشت متر با نماى خارجى حلب سر با قطر هفت متر بر بالاى بقعه احداث نموده اند، که الهام گرفته از بقعه امامزاده صالح مرزرود است.

در پانزده کیلومترى شمال باخترى شهر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، در خارج روستاى افراچال، در میان جنگل و تپّه اى مشرف بر آبهاى نیلگون سدّ شهید رجایى، بقعه ى قدیمى امامزاده صالح واقع شده است.

بقعه شامل دو اتاق تو در تو به ابعاد 12×5 متر است که جدار خارجى آن با رنگ آبى نقاشى شده و بام بقعه حلب سر است. مرقد امامزاده در اتاقى به ابعاد 4×5 متر قرار دارد که دو پنجره از جانب مغرب و شمال دارد. در وسط این فضا صندوقى چوبى از قبر امامزاده محافظت مى نماید.

این بقعه در سه کیلومترى جنوب شهر سارى و یک کیلومترى بلوار کشاورز واقع شده است.

در گذشته برجى مدور و سفیدکارى شده بود که قطر دیوار آن 168 سانتى متر و ارتفاع گنبد مخروطى آن به بیش از سه متر مى رسید. مسجدى متّصل به بقعه بود که آن هم به جهت بازسازى تخریب شده است.^([1])

«ضریح مطهّر امامزاده صادق رضا از نوادگان امام موسى کاظمبناى کنونى هشت ضلعى غیرمنتظم است که گنبد آن با قطر بسیار کم در مرکز هشت ضلعى قرار دارد و به صورت رک ساخته شده است و محوطه زیر آن بناى اصلى امامزاده است. هر یک از اضلاع حرم چهار متر و ارتفاع آن شش متر و با احتساب گنبد جمعاً یازده متر ارتفاع دارد. نماى دور بنا و رواق و کف حرم، با سنگ پوشانیده شده است. در زیر گنبد، ضریح بسیار عالى ساخت هنرمندان اصفهان بر روى مرقدِ امامزاده نصب است که بر درب آن نوشته شده است:

با هزینه شخصى مرحوم حاج حسینعلى کاظمى پایین دزایى در سال 1377 ساخته و نصب گردید.»

این آرامگاه در سى و سه کیلومترى شمال خاورى کیاسر (مرکز بخش چهاردانگه) و در وسط روستاى کوات واقع است.

بنا در عین سادگى، بسیار زیبا و قدیمى است و باید آن را متعلّق به دوره صفویّه یا قبل از آن دانست. شالوده بنا از سنگ لاشه و سیمان و گچ است و شامل ایوان کوچک، رواق و بقعه است که بر فراز آن گنبدى شلجمى به ارتفاع چهار متر قرار دارد. درب چوبى بقعه از جانب جنوب باز مى شود. پس از عبور از این در، در سمت چپ آن، راه پله اى وجود دارد که به گنبدخانه راه مى یابد. پس از عبور از دو پلکان به فضاى حرم مى رسیم که شامل اتاقى به ابعاد 7×4 متر است که قوس بندیهایى در زوایاى آن مشاهده مى شود.

این بقعه در شانزده کیلومترى شمال خاورى شهر سارى، در میان آبادى اسرم و قبرستان قدیمى، بخش شرقى بالا محلّه (لاریجان محلّه) واقع شده است.

یکى از بناهاى قدیمى اسرم بود که به سبب بى توجّهى از بین رفته و مقبره این امامزاده، چندین بار تاکنون تجدید بنا شده است.

آخرین بنا در سال 1372 ش توسط حسن مرزبان و با جمع آورى نذورات اهالى و همکارى خدیجه برزگر و با بنّایى رجبعلى برزگر انجام گرفته است.

در شش کیلومترى جنوب شهر سارى، روستاى پایکوهى سنگ تراشان قرار دارد. در کنار جاده اصلى آن (بلوار کشاورز) در میان انبوه درختان، بناى باشکوه و زیباى امامزاده سه تن قرار گرفته است.

بقعه بر روى تپّه اى مشرف بر رود تجن و چشم انداز آن فوق العاده زیبا است. بنا به شکل مربع به ابعاد ده متر است که به جهت شیب تند تپّه به وسیله چهار پلکان به ایوان موزون و زیبا و مناسب حرم راه مى یابد. دو مناره تازه ساخت به ارتفاع دوازده متر در جانبین ایوان است که نماى خارجى آن و ماذنه را حلب زرد زده اند.

این بقعه در سه کیلومترى خاورى شهر سارى، در ابتداى روستاى ذغالچال و در کنار خیابان اصلى روستا واقع شده است.

بنایى تازه ساخت به ابعاد 11×7 متر که شامل دو اتاق تو در توست. اتاق بزرگ مدفن امامزادگان است که اسامى آنها را سیّد عقیل، سیّد صلاح الدّین و سیّد سهراب مى خوانند. درب بقعه از جانب مغرب باز مى شود.

ضریح چوبى نسبتاً قدیمى بر روى مرقد نصب است. بر بالاى بقعه گنبدى هرمى به قطر سه متر و ارتفاع تقریبى چهار متر است و بام آن حلب سر مى باشد. زمین زیارتگاه حدود یک هکتار است که به عنوان قبرستان عمومى از آن استفاده مى شود.

این بقعه در هشت کیلومترى جنوب باخترى شهر نکا و در قلب روستاى قلعه سر بالا قرار گرفته است. بناى تازه ساختى در میان درّه است که شامل دو اتاق تو در تو است و درب آن از جانب جنوب باز مى شود. مرقد در اتاقى به ابعاد 5×4 متر قرار دارد و به اندازه شصت سانتى متر بالا آورده اند و بام آن را پشم سیمان (ایرانیت) زده اند.

از ویژگیهاى این حرم ساده، فضاى پرطراوت و زیباى پیرامون آن است که چشمه اى بنام بادو و آغوزبن در مجاورت بقعه جارى است. اهالى آب چشمه را متبرّک دانسته و جهت شفاى امراض از آن استفاده مى کنند.

در ده کیلومترى شمال شهر سارى، در سمت راست جاده فرح آباد، روستاى سرسبز ولش کلا قرار دارد. در میان گورستان عمومى روستا، زیارتگاه تازه ساخت امامزاده سیّد میر سلیم واقع شده که از آن به سیّد المرسلین^([1]) یاد مى کنند.

بناى قدیمى که از خشت و گل بوده را خراب و بجاى آن بقعه مربع شکل بزرگى ساخته اند که ارتفاع آن پنج متر است و شبیه به انبار است تا بقعه امامزاده!! در گوشه اى از این بنا، اتاق روبازى به طول و عرض دو و نیم متر ساخته اند که مدفن امامزاده در وسط این فضا قرار دارد و پارچه هاى سبز بر روى قبر امامزاده انداخته اند.

این زیارتگاه در دو کیلومترى جنوب شهر سارى، در انتهاى روستاى آهى دشت، پس از مجموعه فرهنگى ورزشى روستا واقع شده و چشم انداز آن فوق العاده زیباست.

بنایى برج گونه به ارتفاع هشت متر است که پنج متر آن را گنبد کلاه خود بقعه تشکیل مى دهد. درب بقعه از جانب شرق باز مى شود و سه پنجره در سه جهت دارد. زمین زیارتگاه حدود دو هزار متر مربع است که درختان آزاد زیادى در آن مشاهده مى شود. در وسط بقعه ضریح آهنى به طول دو و عرض پنجاه سانتى متر و ارتفاع یک و نیم متر قرار دارد. نماى خارجى گنبد قیر اندود است که با رنگ سبز نقاشى شده است. در کنار بقعه مسجد بزرگ نیمه سازى است که همان طورها شده است.