مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزادگان در روستای دستجرد، در بخش لالجین از دهستان مهاجران و در 18 کیلومتری شمال شرق شهر بهار واقع شده و بسیار مورد توجه اهالی است.

بنای اصلی امامزاده، پلانی مربّع شکل به طول ضلع 14 متر دارد. پس از عبور از ورودی اصلی بنا در جبهة جنوبی که شامل طاقی جناغی شکل به ارتفاع تیزه 20/5 متر، عرض پاطاق 50/5 متر و عمق 90/3 متر می‌باشد، به دالانی مستطیل شکل به ابعاد 80/13×20/3 متر می‌رسیم که سقف آن با چهار طاق دو بخشی در جهت عمود بر راستای دالان، به ارتفاع تیزه 10/3 متر و گنبدچه‌های چهار بخشی مابین آن‌ها به ارتفاع راس 90/3 متر، بر پاشده است. در جنوب این دالان، علاوه بر ورودی، سه اتاق مستطیل شکل کوچک با اندازه‌های مختلف ساخته شده که به نظر می‌رسد آرامگاه خانوادگی باشند. در شمال دالان موصوف، دری فلزی به عرض 80/1 متر ورود به گنبدخانه را میسر می‌سازد. پلان گنبدخانه هشت وجهی و ارتفاع راس گنبد آجری آن 50/6 متر است.

این بنا در نزدیکى میدان مرکزى شهر همدان، در ابتداى خیابان شریعتى و داخل کوچه زنگنه ـ مردخاى سابق ـ قرار دارد. بناى مزبور، عبارت از ساختمان سنگى و آجرى ساده و بى‏پیرایه‏اى با گنبد آجرى و به سبک بناهاى اسلامى است.

از وضع بنا چنین بر مى‏آید که ساختمان فعلى مربوط به قرن هفتم هجرى بوده که بر روى بناى قدیمى و اصلى ساخته شده است.

مشهور به (پیر حمزه)، بقعه این امامزده در بیست و دو کیلومترى شمال باخترى شهر اسد آباد و در روستاى ایوارع واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بوده را تخریب و بجاى آن بناى مربع شکل کوچکى ساخته اند که داراى گنبدى ضربى به قطر چهار و ارتفاع تقریبى سه متر است، مردم اعتقاد کامل به امامزاده دارند و براى او کراماتى قایل هستند. من جمله آنها هنگامیکه شخصى براى حفّارى چاه عمیق به روستا مى آید و مردم را جهت رفتن به امامزاده مشتاق مى بیند، مى گوید این چه امامزاده ایست،این هم مانند دیگر امامزاده‏ها ساخته اند تا مردم را سرگرم کنند؟بر حسب تصادف مته حفّارى گیر مى کند و شب
وقتى حفّار مى خوابد در عالم رؤیا مى بیند که امامزاده به او با تندى صحبت مى کند و مى گوید: تو چه کار دارى که ما کى هستیم و چکار مى کنیم. پاشو برو مته آزاد شده است. فردا همان شخص وقتى مطمئن مى‏شود که مته آزاد شده، گوسفندى خریدارى مى‏ کند و در مقابل حرم امامزاده قربانى مى‏کند و از مریدان امامزاده مى شود.

بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى کرزان، میان باغات گردو، در یک صد مترى رودخانه کرزان رود و حدود 10 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان قرار دارد.

شالوده بنا از خشت و گل ساخته شده و به نظر مى‏رسد متعلّق به اواخر دوره صفویّه باشد. بقعه زیر نظر میراث فرهنگى و گردشگرى و با سرمایه دکتر یحیى جلیلوند مرمّت گردیده است. نماى خارجى بقعه با آجر تزیین شده و از سه جهت، توسّط درى به داخل حرم راه مى‏یابد. بقعه از سوى غربى، همکف و تنها یک پلّکان با سطح صحن ارتفاع دارد. امّا از سمت شرق به جهت شیب تندى که به سوى رودخانه دارد، به اندازه چهار پلّکان و قریب به یک متر از سطح صحن مرتفع مى‏ باشد.

بقعه این امامزاده در میان روستاى شان آباد،[1]در 12 کیلومترى جنوب تویسرکان واقع شده است.

اصل بنا، قدیمى و در چند مرحله، قسمت‏هایى به آن افزوده‏اند. اتاق مرقد که قدیمى‏ترین مکان این بقعه است، بین دو فضاى شبستان و حسینیه واقع شده و به شکل مربّع و مستطیل و به ابعاد 6×4 متر مى‏باشد و به اندازه سه پلّکان از کف حسینیه پایین‏تر قرار دارد و داراى رسمى‏بندى‏هاى گچى است. در وسط اتاق، ضریح آهنى مشبّکى به ابعاد 10/2×50/1 و ارتفاع 2 متر قرار دارد. گنبد بنا عرقچینى و ارتفاع آن حدود دو متر مى‏باشد. بنا از خشت و گل ساخته شده و قطر دیوار آن بیش از یک متر مى‏باشد. پیرامون اتاقِ مرقد، یک حسینیه و شبستان به مساحت تقریبى 380 متر مربّع افزوده شده است. ایوان فعلى بقعه در شمال قرار دارد و درى نیز در جنوب بقعه واقع شده است. دور تا دور بقعه، صحن مشجّرى به مساحت سه هزار متر مربّع قرار دارد که درختان گردو، گیلاس و توت فضاى مناسبى را ایجاد کرده است. تعداد 6 زایرسرا در جنوب بقعه قرار دارد که در امتداد آن، کشتارگاهى وجود دارد. این بقعه به همّت ریاست محترم اوقاف تویسرکان، جناب آقاى مهدى روشنى و مسئول مالى آن، آقاى افشار در حال توسعه مى ‏باشد.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى حاجى آباد،[1] در 22 کیلومترى شمال باختر تویسرکان، بر روى تپّه‏اى پُر ارتفاع و مشرف بر روستاى حاجى آباد، قلقل و اشتران قرار دارد و چشم انداز آن فوق العاده زیبا و دیدنى است.

بقعه به صورت مربّع مستطیل و به ابعاد 7×10 متر مى‏باشد و درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود. دو پنجره جهت نورگیرى در شمال و جنوب تعبیه شده و همچنین دو ایوان کوچک با دو ستون در دو جهت شمال و جنوب قرار دارد که به صورت بهار خواب، جهت استراحت زوّار طراحى شده است. در دو طرف مدخل اصلى بقعه، دو گلدسته زیبا با مأذنه‏اى بزرگ به ارتفاع تقریبى شش متر احداث شده که با رنگ سبز نقّاشى شده است. در دو طرف این گلدسته، دو جاى خالى به عنوان شمع‏خانه تعبیه گردیده و جاى افروختن شمع جهت اداى نذر و حاجت خواهى است.

 بقعه این امامزاده در ابتداى آبادى ولاشجرد،[1]در حدود 28 کیلومترى شهر تویسرکان و 17 کیلومترى شمال خاور  کنگاور قرار دارد و مشهور به «امامزاده سلطان سفید» است که ظاهرا صحیح آن «سلطان صفى» مى‏باشد.[2]

بنایى مستطیل شکل به ابعاد 3×7 متر که ایوان کوچکى به ابعاد 3×3 متر در غرب دارد و مدخل اصلى بقعه نیز در جهتِ جنوب واقع شده است.
سقف ایوان چوبى و تمام بنا از سنگ لاشه و خشت و گل ساخته شده است.

بقعه این امامزاده در 23 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان، در بالاى تپّه‏اى در روستاى سیستانه[1] با چشم‏انداز فوق‏العاده زیبا و دیدنى واقع شده است.

بناى کوچکِ هشت ضلعى غیر منتظمى است که چهار ضلع آن دو متر و چهار ضلع دیگر آن حدود 20/1 و ارتفاع آن حدود سه متر است. بر فراز بقعه، گنبدى شلجمى کوتاه به قطر یک و ارتفاع دو متر قرار دارد که در ساقه  آن چندین پنجره جهت نورگیرى تعبیه شده است. درِ بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و مقابل آن یک درخت توت کهن‏سالى به چشم مى‏خورد. زمین زیارتگاه بیش از 250 متر مربّع است و دور آن را محصور نموده‏اند. در وسط بقعه، ضریح بسیار زیباى آهنى به ابعاد 5/1×2 و ارتفاع 2 متر از مرقد محافظت مى‏کند.

بقعه این امامزاده مقابل مسجد حضرت ابوالفضل علیه‏السلام روستاى کهنوش، در 34 کیلومترى شمال باختر تویسرکان قرار دارد.

شالوده بنا از سنگ لاشه، گچ و تیر چوبى است که ظاهرا چند سال قبل ساخته شده است. بنایى ساده و بسیار کوچک به ابعاد 2×4 متر مى‏باشد که به ارتفاع 20/1 سانتى متر از کف کوچه بالاتر است. سنگ قبر کوچکى در
وسط بقعه قرار دارد که بر روى آن چنین نوشته شده است: «بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم، هذا قبر المطهر سیّد بابا رحمان بن سیّد رضا، وفات سنة 787 ه . ق.»

بقعه این امامزاده در میان گورستان عمومى روستاى قلعه نوروز، 10کیلومترى شمال باخترى شهر تویسرکان قرار دارد.

بناى قبلى که از خشت و گل بود، در سالیان اخیر تخریب گردید و به جاى آن بناى هشت ضلعى کوچکى در حال ساخت است که درِ آن از جانب مغرب باز مى‏شود و چهار پنجره در جهات مختلف دارد.

در وسط بقعه، شش ستون جهت برقرارى گنبد تعبیه شده و همچنان کارهاى ساخت و ساز در این بقعه ادامه دارد. زمین زیارتگاه حدود سه هزار متر مربّع است و خود بقعه بیش از 5/2 متر از کف جاده ارتفاع دارد.
متأسّفانه از هویّت شخصیّت مدفون اطّلاعى حاصل نشد!

بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى رود آور، میان باغات گردو و در 4کیلومترى باختر تویسرکان واقع شده است.

بنا متعلّق به دوره صفویّه است که متأسّفانه، بیش از 70% آن از بین رفته وبه صورت تلّ خاکى در آمده است. بقعه شامل ایوان، گنبد و چهار مدخل مى‏باشد که مدخل غرب و شمال آن فروریخته است. ایوان اصلى بقعه در جهت شرق قرار دارد که جانبین آن دو درگاه کوچک به شبستان مجاور راه مى‏یابد.

بقعه این امامزاده در ابتداى روستاى منجان، 8 کیلومترى جنوب باخترى فرسفج و در 31 کیلومترى جنوب باخترى تویسرکان واقع شده است.

بناى کوچکى به ابعاد 7×4 متر مى‏باشد که بخشى از آن را ایوان تشکیل داده است. گنبدى عرقچینى بر روى بنا قرار دارد که اخیرا ایزوگام شده و پنجره‏اى در غرب دارد. در میان بقعه، صورت قبرى مشاهده نشد و ظاهرا این مکان بر اثر خواب نما شدن ساخته شده است. ایوان بقعه رو به جنوب است و ارتفاع آن حدود سه متر مى‏ باشد.

مشهور به «سلطان پیرغیب»، بقعه این امامزاده در مرتفع‏ترین کوه مشرف بر روستاى پیر غیب، آن جا که دکل مخابراتى نصب شده و در 25 کیلومترى جنوب خاورى تویسرکان با چشم‏انداز فوق العاده زیبا قرار دارد.[1]

بنایى بسیار قدیمى که از سنگ لاشه کوهستانى ساخته شده و دیوارهاى آن ملاط گل دارد، اخیرا بخش‏هایى از آن گچ اندود شده است. مدخل بنا در جانب مشرق قرار دارد و شامل یک درگاه هلالى شکل است. سقف بقعه بهصورت گنبد ضربى و داراى رسمى‏بندى در زاویه‏هاى آن است. دیوارهاى بقعه با ملاط گچ اندود شده و دیوار خارجى آن را به خاطر وزش‏هاى باد سنگین ـ چنان که به بنا آسیب نرساند ـ یک دور سنگ چین نموده ‏اند.

بقعه این امامزاده در میان روستاى جرا، 11 کیلومترى جنوب فرسفج، در 34 کیلومترى جنوب باخترى شهر تویسرکان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود، در سال 1384 ه . ش تخریب گردید و به جاى آن بناى کنونى ساخته شد که ابعاد آن 10×12 متر است و دو در، در جانب شمال و جنوب دارد. درِ اصلى بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و سه پنجره جهت نورگیرى در جانب مشرق دارد.

مشهور به «بابا على و بابا پیر على» بقعه این امامزاده داخل روستاى بابا پیرعلى، جنب مسجد صاحب الزمان، ابتداى کوچه شهید خداداد تیمورى و 12 کیلومترى شمال باخترى تویسرکان قرار دارد.

بنایى ساده و مربّع شکل به ابعاد 7×5/5 متر است که در شرق مسجد واقع شده و به اندازه 12 پلّکان به مدخل آن که در جانب جنوب است، راه دارد. دو در از شمال و جنوب بقعه تعبیه شده و دو پنجره کوچک نیز در مغرب دارد. قبر امامزاده به اندازه 20 سانتى‏متر در دو طبقه ساخته شده و دور آن را ضریح آلومینیومى کوچکى نهاده‏اند، که به ابعاد 2×1 متر است. بر فراز بقعه، گنبدى کلاه‏خودى به قطر 10/2 و ارتفاع 2 متر تعبیه شده که نماى آن از داخل گچى است. بقعه داراى صحن کوچکى در مغرب است و تا جنوب امتداد دارد. سه درخت توت در صحن بقعه مشاهده مى‏شود.

بقعه این امامزاده در خیابان شهید اشرفى اصفهانى شهر سرکان، در 7 کیلومترى شمال شهر تویسرکان قرار دارد.

بقعه حدود 2 متر بالاتر از سطح خیابان واقع شده و جهت دسترسى به آن باید از هشت پلّکان گذشت. شالوده بنا از سنگ لاشه و آجر و گچ است و مساحت آن حدود سى متر مربّع مى‏باشد که با ایجاد یک دیوار بین اتاق مرقد و راه پلّه، آبدارخانه‏اى ساخته شد. دو پنجره در جانب جنوب شرقى جهت تهویه هوا تعبیه شده و زمین کوچکى که به عنوان صحن قرار دارد در همان جهت است.