مزارات ایران و جهان اسلام

مشهور به «سیّد ناصر»، بقعه این امامزاده در نقطه صفر مرزى، در مجاورت شمال روستاى رباط[1] [2] (از دهستان قوشخانه بخش سرحد)، در 72 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه شامل دو اتاق تودر توست که از سنگ لاشه و ملاط گچ و خشت و گل ساخته شده است. اتاق مرقد به ابعاد 6×7 متر است و دو ستون چوبى در وسط بقعه جهت برقرارى سقف احداث شده و در کنار آن یک صندوق آهنى به ابعاد 1×2 و ارتفاع 80 سانتى متر قرار دارد و با رنگ سبز نقّاشى شده است. بر بدنه سمت شرق صندوق، با رنگ سفید، نوشته شده: «یا سیّد ناصر» اتاق اوّل که به ابعاد 3×7 متر است. درِ آن در جانب شمال قرار دارد وبه عنوان شبستان یا مدخل از آن استفاده مى‏شود. نماى خارجى بنا از کاه و گل است و زمین زیارتگاه قریب به سه هزار متر مربّع مى‏باشد.

بقعه با شکوه این امامزاده در خارج از روستاى مشهد طرقى سفلى[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در میان مزارع گندم، در 20 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان قرار گرفته است.

بناى قبلى که از خشت و گل و آجر ساخته شده بود و متعلّق به دوره تیموریان بود متأسّفانه تخریب شد. و به جاى آن بناى کنونى ساخته شد که نسبتاً زیبا و با شکوه است.

مشهور به «شاهزاده قاسم»، بقعه این امامزاده در شمال مسجد امام حسین علیه‏السلام روستاى قلعه چه[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، و فاصله 80 مترى آن، در 11 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

نایى ساده از خشت و گل که بام آن چوبى است و توسّط یک ستون چوبى نگهدارى مى‏شود. درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و در وسط آن صورت قبرى است که به اندازه بیست سانتى متر از کف بقعه بالا آورده و روى آن پارچه سبز نهاده‏اند. مقابل درِ ورودى با استفاده از فضایى 2×2 متر ایوانى تعبیه نموده‏اند. درِ بقعه چوبى و ارتفاع بنا نیز قریب به 3 متر است.

مشهور به «معصوم زاده قاسم»[1] بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى فجر آباد[2] (از دهستان زوارم، بخش مرکزى)، در میان گلزار شهدا و قبرستان عمومى روستا، در 30 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى مربّع مستطیل به ابعاد 10×12 متر که از سه جهت داراى درى به داخل بقعه و دو پنجره در طرفین هر جهت قرار دارد. درِ اصلى بقعه از جانب شمال باز مى‏شود و در جانب شرق، سقف اتاق پایین که به عنوان زائر سرا است، حیاط شرق بقعه را تشکیل مى ‏دهد.

بقعه این امامزاده در 500 مترى شمال شرق روستاى دده خان[1] (از دهستان قوشخانه، بخش سرحد)، بر بالاى تپّه‏اى مشرف بر آبادى، در 57 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه، شامل اتاق ساده‏اى از خشت و گل و چوب است که بام آن فرو ریخته و ایوانى در جانب جنوب رو به روستا دارد. صورت قبرى در میان بقعه است که فاقد صندوق و ضریح مى ‏باشد.

بقعه این امامزاده در خیابان معصوم زاده شهرک ولى عصر (عج)، مقابل تپّه تاریخى آرک در شهر شیروان واقع شده است.

بقعه به اندازه 6 پلکان و حدود 20/1 متر از کف صحن ارتفاع دارد و اصل بناى مرقد در غرب مجموعه واقع شده است که به ابعاد 12×12 متر و به ارتفاع بیش از 6 متر مى‏باشد. در میان بقعه ضریح چوبى بسیار زیباى قدیمى به ابعاد 2×3 متر قرار دارد که متعلّق به حرم مطهّر حمزه رضا علیه‏السلام روستاى زیارت بوده است.

درِ ورودى بقعه در جانب جنوب و درى نیز در شمال و مشرق قرار دارد.

بقعه این امامزاده در وسط روستاى توپکانلو[1] (از دهستان تکمران،بخش سرحد)، در 42 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده در کنار منزل آقاى فرج بابایى که به صورت مربّع و به ابعاد5×5 متر است و ایوانى در جانب جنوب دارد که عرض آن 3 و طول آن 5 وارتفاع آن 5/2 متر است و با چوب احداث شده و از خشت و گل ساختهشده است. پنجره‏اى در جانب جنوب بقعه و درى در جانب شرق دارد.

در وسط بقعه، دو ستون چوبى جهت استوار سازى سقف استفاده شده ونزدیک به این دو ستون، صندوق چوبى به ابعاد 30/1×2 متر از مرقدامامزاده محافظت مى‏کند که دور آن پارچه سبز زده‏اند. نماى داخلى وخارجى بقعه با کاه و گل و بخش‌هایی از آن گچ اندود شده است.

بقعه این امامزاده در مقابل مسجد روستا عزیزاللّه‏[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، بر بالاى تپّه‏اى مشرف به روستا با چشم انداز فوق العاده زیبا، در 40 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده و قدیمى از خشت و گل و چوب که شامل ایوان، اتاق و مرقد مى‏باشد. اصل مرقد، در اتاقى به ابعاد 3×7 متر قرار دارد که قریب به یک متر ضخامت دیوار آن است.

بقعه این امامزاده در خارج از شهرک امام رضاى شماره 1 [1] (از دهستان تکمران، بخش سرحد)، بر بالاى کوهى مرتفع با چشم انداز فوق العاده، در 43 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

پس از قریب به 3 کیلومتر کوه نوردى بسیار سخت، بر بالاى کوه مامک به ارتفاع 1888 مترى، بقعه ساده‏اى از سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده که به ابعاد 4×5 متر است و در وسط آن صندوق کوچکى به ابعاد 1×2 متر نصب مى‏باشد. انگیزه وجودى این امامزاده بر اثر خوابى است که اهالى دیده‏اند و از نام و نسب امامزاده اطّلاع ندارند. علّت نامگذارى بقعه بنام امامزاده عبداللّه‏ بدان جهت است که نام آن معلوم نبوده از اینرو به عنوان یک بنده خدا (عبداللّه‏) معرّفى شده است.

مشهور به «سلطان عبدالرضا»، بقعه با شکوه این امامزاده در جنوب غرب روستاى توده[1] (از دهستان زیارت، بخش مرکزى)، در بالاى تپّه‏اى مشرف بر روستا و با چشم انداز فوق العادّه‏اى زیبا، در 4/16 کیلومترى شهر شیروان
واقع شده است.

بناهاى قبلى که کوچک و تنها داراى دو اتاق تودر تو بوده در چند سال قبل تخریب شد و به جاى آن بناى کنونى که شامل ایوان، گنبد، صحن و ضریح است ساخته شد. اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 18×18 متر است که در سال 1385 ساخته شده و از چهار طرف داراى درى به داخل است، اما درِ اصلى فعلاً از جانب شمال رو به روستا باز مى‏شود که اخیراً ایوانى در همین جهت در حال ساخت مى‏باشند.

مشهور به «عبدالرحمن بن حسن المجتبى علیه‏السلام» بقعه این امامزاده پشت مسجد روستاى مشهد طرقى علیا[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در میان قبرستان عمومى، در 21 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه، بنایى تازه ساخت و ساده و به ابعاد 6×8 متر است و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. در بالاى مدخل قبرستان، سردرى است به ارتفاع 6 متر که حکایت از ساخت این بنا به سال 1377 توسّط جانباز بسیجى برات محمّد کشاورز دارد. ضریح ساده‏اى در داخل بقعه است که ابعاد آن 1×2 متر مى ‏باشد.

مشهور به «شاهزاده عبدالرحمن»، بقعه زیباى این امامزاده در میان روستاى اسطرخى[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در 19 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

اصل اتاق مرقد به ابعاد 6×6 متر است که بیش از یک متر آن را ضخامت دیوار بقعه تشکیل داده است. درِ ورودى آن از جانب مغرب باز مى‏شود و درى در جانب جنوب دارد. دو طاقچه در جانب شرق و شمال جهت افروختن شمع و نهادن کتب ادعیه طرّاحى شده است.

در وسط بقعه، ضریح چوبى به ابعاد 10/1×2 و ارتفاع 2 متر قرار دارد که بر روى آن کتیبه ذیل حکاکى شده است: «مرقد مطهّر حضرت شاهزاده عبدالرحمن بن على بن حسین». این ضریح توسّط برادران ایزدى، صفر على و رضا على، در سال 1370 ساخته شده و متن کتیبه به خط حمید قربانى است.

بقعه این امامزاده در میان روستاى پیرودانلو[1] (از دهستان سیوکانلو،  بخش مرکزى)، بر روى تپّه‏اى مشرف بر آبادى و در کنار مسجد روستا، در 36 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى مربّع شکل به ابعاد 7×7 متر که درِ آن از جانب جنوب رو به آبادى باز مى‏شود و چشم انداز آن زیباست.

در وسط بقعه، دو ستون جهت برقرارى سقف و گنبد خانه تعبیه شده و در میان این دو ستون، صورت قبرى قرار دارد که به اندازه چهل سانتى متر از کف بقعه ارتفاع دارد و بر روى آن پارچه سبز نهاده‏ اند.

بقعه این امامزاده در حاشیه جاده منتهى به روستاى دوین[1] (از دهستان حومه، بخش مرکزى)، در 5/16 کیلومترى جنوب شرق شهر شیروان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود در سالیان اخیر تخریب شد و به جاى آن بناى مستطیل شکلى به ابعاد 8×6 متر ساخته شد که درِ آن در جانب جنوب قرار دارد و 2 پنجره در طرفین و پنجره‏اى در مغرب تعبیه شده است. ایوانى به ابعاد 2×8 و به ارتفاع 3 متر در جنوب بقعه احداث شده که توسّط دو ستون آهنى مسقّف شده و کف و تا یک متر از دیوار آن سنگ کارى شده است.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى بوانلو[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، در 36 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل به ابعاد 5×3 متر است که در وسط آن دو ستون جهت برقرارى سقف از آن استفاده شده و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. صورت قبرى در داخل بقعه قرار دارد که صندوق چوبى به ابعاد 5/1×20/1 متر از آن محافظت مى‏کند. نماى خارجى بقعه با کاه و گل زینت داده شده است. بر دیوار شرقى بقعه زیارتنامه‏اى نصب است که نام امامزاده را زید بن عبداللّه‏ بن امام سجّاد علیه‏السلام معروف به زیداللّه‏ معرّفى نموده است.

بقعه این امامزادگان در انتهاى روستاى خرس کانلو[1]  [2] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، در میان دره‏اى، در 25 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده و مربّع شکل به ابعاد 4×5 متر که در وسط آن یک ستون چوبى جهت برقرارى سقف چوبى بقعه بنا شده است. درِ بقعه از جانب جنوب باز مى‏شود و پنجره‏اى در جانب مشرق دارد.

در وسط بقعه، سنگ بزرگى است که روى آن پارچه سبز گذاشته‏ اند. به اعتقاد اهالى دو برادر از نوادگان یکى از ائمه علیهم‏السلام در این مکان مدفون است.

بقعه این دو امامزاده بر بالاى تپّه‏اى مشرف بر آبادى مرغزار[1] (از  دهستان حرمه، بخش مرکزى)، در 8/23 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده و چشم انداز آن زیباست.

بقعه تازه ساخت و شامل دو اتاق چسبیده به هم است که پى آن از سنگ لاشه و الباقى از آجر با نماى کاه و گل است. اتاق اولى که از داخل به صورت بیضى و به قطر 3 متر است داراى گنبدى مخروطى به قطر 80/2 و ارتفاع سه متر مى‏باشد که نماى خارجى آن با سیمان اندود شده است.

صورت قبرى در داخل بناست که حدود 10 سانتى‏متر از کف بقعه ارتفاع دارد و بر روى آن پارچه سبز نهاده‏اند. درِ بقعه از جانب شمال باز مى‏شود و بر دیوار جنوبى بقعه تابلویى است که بر روى آن متن ذیل نوشته شده است: «این امامزاده بنام زهرا دختر فاطمه در کوران ترکیه، نوه امام رضا علیه‏السلام».

مشهور به «امام حاضر»، بقعه این امامزاده در 4 کیلومترى خارج از آبادى بر روى کوه امام حاضر، در ارتفاع 2187 مترى از سطح دریا و مشرف بر روستاى گوگلى[1] (از دهستان تکمران، بخش سرحد)، در 35 کیلومترى شمال شهر شیروان واقع شده است.

موقعیّت کوه امام حاضر باعث شده که تمام اطراف بقعه سایت مخابراتى احداث شود. در وسط سطح صاف بقعه، یک بر آمدگى یک مترى از سنگ است که روى آن پرچم سبزى گذاشته شده است. آثار خرابى بقعه مشهود است و ظاهراً در گذشته اتاقکى بوده که اهالى به سختى و با زحمت به بالاى کوه امام حاضر جهت زیارت مى‏رفتند و گوسفند  ذرى قربانى مى‏کردند. متأسّفانه از هویّت شخصیّت احتمالى مدفون در بقعه اطّلاعى حاصل نشد و اهالى جز نام امامزاده از انتساب او اطّلاعى ندارند.

بقعه این امامزادگان در انتهاى روستاى نظر على[1] (از دهستان جیرستان، بخش سرحد)، بر روى تپّه‏اى کم ارتفاع با چشم انداز بسیار جالب در 52 کیلومترى شمال شهر شیروان واقع شده است.

بناى قبلى از خشت و گل بود در زلزله سال 75 تخریب شد و به جاى آن بناى کنونى که از سنگ لاشه و ملاط خشت و گل است ساخته شده است.

بقعه، به صورت مربّع مستطیل و به ابعاد 8×5 متر است که 2×5 متر آن را ایوان چوبى در شمال آن تشکیل مى‏دهد. اصلِ اتاق مرقد به ابعاد 5×6 متر است که در وسطِ آن صورت قبرى است که روى آن صندوق چوبى نصب شده است. بام بقعه چوبى و نماى خارجى آن کاه و گل است.