این مقبره در روستاى «کش» در فاصله 20 کیلومترى شهرک (مرکز شهرستان طالقان) و در ضلع شمالى رودخانه شاهرود و جادّة سراسرى شرقى ـ غربى طالقان و در فاصله 5/4 کیلومترى شمال شرقى روستاى «شهراسر» واقع شده است.

این مقبره در هشت کیلومترى شهرک (مرکز شهرستان طالقان) و1170 مترى ضلع غربى روستاى وشته، میانه سینه‏کش شمالى ارتفاعات جنوبى طالقان و در منطقه‏اى که مزارع آن را با نام پیناشت می‌شناسند، واقع شده و در ضلع غربى آن چشمه‏اى وجود دارد که پیرى دَرَه نامیده مى‏شود.

بناى مقبره برج هشت‏ضعلى است که با مصالح سنگ لاشه و ملات گچ سنّتى بر روى صفّه‏اى که با همین مصالح ایجاد شده، بنا گردیده است.

این بقعه در ضلع شمال شرقى روستاى مهران، و در 16 کیلومترى شهرک و در 4 کیلومترى شمال روستاى جوستان واقع شده و به مقبره پیرجمشید و بنا به گفته برخى امامزاده پیرجمشید شهرت دارد.

بناى مقبره از خارج و داخل مدور و داراى ارتفاع نسبتاً کمى مى‏باشد و امکان ورود به آن از طریق درى که در جبهه غربى‏وجود دارد و با سه پلّه به کف امامزاده ختم مى شود ممکن مى‏گردد. پوشش سقف مقبره گنبد دو پوشه‏اى مى‏باشد که از داخل عرقچین و از خارج رک است و در حال حاضر روى آن را با ورق گالوانیزه (شیروانى) پوشیده‏اند. نماى خارجى مقبره با سنگ مرمر سفید متمایل به آبى پوشیده شده و نماى داخلى آن با گچ اندود شده است.

بقعة این امامزاده در 500 مترى جنوب روستاى حضرت سلطان، در 5/3 کیلومترى غرب مرکز بخش نوخندان از توابع درگز واقع شده و مشهور به «حضرت سلطان» است.

ساختمان بقعه که چندین بار مرمت شده داراى صحن، حیاط، مسجد و زایر سرا، حرم و گنبد است. به اعتقاد اهالى امامزاده حضرت سلطان از نوادگان امام جعفر صادق ‰ مى‏باشد. در جزوه‏اى که از سوى اداره آموزش و پرورش شهرستان درگز پخش شده، بنا را متعلّق به سلطان محمّد تکش سلجوقى مى‏داند که در خراسان فرمانروایى داشته و بر برادرش ملک شاه خروج مى‏کند و در لشکر کشى ملک شاه به خراسان، مغلوب و نابینا و مدّتى بعد در اینجا در مى‏گذرد.

این بنای باشکوه، در فضایی وسیع و باغی با درخت‌های کهنسال سرو و کاج قرار دارد که به «باغ مزار» معروف است.

طرح بنا، عبارت از دو گنبد پیوسته و یک ایوان در جلو است. طرح محوّطه ‏هاى زیر گنبد، یکى چهار ضلعى و دیگرى، بیست ضلعى است. ایوان گنبد داراى قوس تیزه دار بلند است. خود گنبد به صورت شلجمى خوش تناسب بر روى گردنى بسیار بلندى بر پا گردیده که پایة آن قدیمى و خود گنبد مربوط به دورة اخیر است. بر روى گردنى، یک کتیبه و بر روى گنبد، تزیینات ساده ولى زیبایى انجام گرفته است. با توجّه به اهمیّت بقعه، تعدادى آرامگاه خصوصى نیز به آن الحاق شده که در حجره‏هاى صحن اصلى و در طرفین آن قرار دارد. ایوان بقعه، توسّط کاشی‌ها و آئینه‏هاى بسیار خوش ترکیب تزیین شده، طرفین آن دو گلدستة بسیار زیبا باعث شکوه و عظمت بنا شده است. داخل حرم نیز تماماً با آیینه کارى جلوة خاصى گرفته، و ضریح ساخت هنرمندان اصفّهانى، شکوه و عظمت بقعه را دو چندان نموده است.

بقعة این امامزاده در مرکز روستای ریوند از دهستان باشتین توابع بخش داورزن و در فاصله 35 کیلومتری غرب شهرستان سبزوار قرار دارد.

با توجّه به اظهارات ساکنین و مقدار فرسایش مواد و مصالح بکار رفته، این بنا مربوط به دورة قاجاریّه می‌باشد، البته سنگ قبرهایی در بنا کار گذاشته شده که تاریخ‌های 1333 و 1324 هجری قمری یعنی اواخر دورة قاجاریّه را نشان می‌دهد که بعد از ساخت بنا به آن الصاق شده است.

بقعة این امامزاده، در حاشیة شمالى روستاى «آزاد منجیر» و در 10 کیلومترى مشرق سبزوار واقع شده و عبارت از یک چهار طاقى با طرح مربّع است که گنبدى بر روى آن تعبیه شده است. این بنا داراى ایوان ورودى در جنوب و سکویى در جلو است. طول ایوان، پنج متر، ابعاد اصلى بنا، 4×4 متر و بلندى آن، پنج متر است. این بنا، در سال‌هاى اخیر به کلّى تغییر شکل یافته و بارها مرمّت شده است، هیئت کلّى بنا بیشتر به آثار دورة صفوى شبیه است. در داخل بنا، گوشوارهاى لچکى با نقوش هندسى تزیینى که به صورت گچ‌برى کاذب در آمده، نظر هر بیننده را جلب مى‏کند. صندوق مقبره، متعلّق به سال‌هاى اخیر و فاقد خصوصیات هنرى است و در ضلع بنا نیز طاق‌نمایى به صورت غرفه ایجاد کرده‏اند که محصول بازسازى سال‌هاى اخیر است.

بقعة این امامزاده، در قریة آزادوار سبزوار واقع و بناى آن از خارج، هشت ضلعى و از داخل، چهار ضلعى است. فضاى حرم، چهارگوشه ‏اى است که در چهار جهت، درگاه‏هاى در ارتباط با ایوان‏هاى چهارگانة خارجى دارد. نکتة قابل توجّه دربارة ایوان‏ها، اختلاف اندازه‏هاى آن‌ها است؛ چه در عرض و چه در عمق؛ موردى که در کمتر بنایى با آن برخورد مى‏شود.

بقعة این امامزاده در نُه کیلومترى جنوب غرب شهر داورزن، پس از روستاى مزینان و در ابتداى آبادى بهمن آباد قرار دارد و به «امامزاده سلطان سیّد اسماعیل» مشهور است.

بناى این بقعه، بسیار با شکوه و متعلّق به دورة صفویّه است که در گذشته، دو بقعة مجاور هم در محوّطه‏اى محصور واقع بوده که در اصل، به صورت مجموعه‌ای شامل آب انبار، حجرات و زایرسرا بود و امروزه از آن فقط بناى امامزاده اسماعیل و امامزاده سیّد حسین باقى مانده است.

بقعة این امامزاده در پنج کیلومترى جنوب غربى شهر تربت حیدریّه و در میان روستاى سرسبز بورى آباد قرار دارد.

بقعه، در یک باغ مصفّا و زیبا که بیش از یک هکتار است و به طرز زیبایى جدول بندى و فضا سازى شده، قرار دارد و آب نمایى در ابتداى باغ، بر طراوت فضا افزوده و در فصل‌هاى خوب سال، تفرّج‏گاه زایران زیادى است.

بقعة با شکوه این امامزاده در مرکز روستاى دیسفان و در حدود 17 کیلومترى گناباد قرار دارد و نزد اهالی به «سلطان احمد» معروف است.

ساختمان بقعه، بنایى زیبا می‌باشد که همچون بقعة امامزاده احمد بیمرغ ساخته شده و به صورت مربّع و به ابعاد 10×10 متر است. ایوان و مدخل اصلى بقعه، در جانب شمال قرار دارد و در جانبین آن، دو طاق‏نما تعبیه شده است. سه در دیگر، در سه جهت دیگر بقعه قرار دارد که پس از الحاق شبستان بزرگ، از غرب تا شرق، به حرم راه دارد. دیوار، ازاره و کف حرم تا ارتفاع 10/1 ‏متر با سنگ و موزاییک تزیین شده و الباقى گچ اندود است.

بقعة این امامزاده در قریة بیمرغ و در 25 کیلومترى گناباد قرار دارد و در نزد اهالی به «مزار بیمرغ» شهرت دارد.

بنا، بر روى یک سکّوى هشت گوش آجرى به ارتفاع یک متر قرار گرفته است. نقشة بنا همانند سکّوى زیر آن، هشت گوش نامنظّم و در حقیقت، مربّعى مى‏باشد که چهار گوشة آن را بریده و سطحى با چهار ضلع بزرگ در جهات اصلى و چهار ضلع کوچک در جهات فرعى به وجود آورده‏اند که اندازة هر کدام از آن‌ها با دیگرى متفاوت است؛ ولى به طور متوسّط، طول اضلاع بزرگ 5/7 و طول اضلاع کوچک 5/5 متر مى‏باشد. بخش‏هاى مختلف این بنا، عبارتند از: 1. تالار مربّع به ضلع 60/6 متر در وسط و چهار درگاه در چهار ضلع آن. 2. چهار ایوان، هر یک به پهناى حدود 75/3 و عمق بیش از 5/2 متر در چهار جهت اصلى و طاق‏نماهاى نامنظّم بین آن‌ها، ایوان ضلع غربى فعلاً داراى 35 سانتى‏متر عمق و فاقد درگاه است که احتمالاً انتهاى آن، بعد از اتمام بنا به صورت اتاق مستطیل شکلى مجزّا گردیده است. 3. پلّکان بنا در انتهاى ایوان جنوب غربى منظور شده است.

بقعة این امامزاده در 20 کیلومترى جنوب شهر نیشابور و در شمال روستاى اسحاق‏آباد واقع شده است.

بقعه روى سکّویى حدود یک مترى قرار دارد و در آن از جانب جنوب باز مى‏شود. اصل بنا از خارج به صورت هشت‏ضلعى و به ابعاد پنج متر مى‏باشد که در جنوب آن یک ورودى کوچک به ابعاد 20/1×3 متر به عنوان ایوان تعبیه گردیده و سپس به یک دالان که مستقیماً به حرم راه مى‏یابد، متّصل شده است.

بقعة باشکوه این امامزاده، در 38 کیلومترى شمال غرب شهر جغتاى سبزوار و کنار جادّه روستاى خداشاه ـ که به ده امام نامیده شده ـ قرار دارد.

بنا، بسیار عالى و با عظمت ساخته شده که متعلّق به دورة ایلخانی و صفویّه است. اصل بنا، به صورت هشت ضلعى مى‏باشد و از خارج، در هر یک از اضلاع، اتاقى با طاق رومى تعبیه شده است.

هر یک از اضلاع بقعه، چهار متر عرض دارد و ارتفاع آن به بیش از هفت متر مى‏رسد. دو ایوان در جنوب و شمال دارد که ظاهراً مدخل اصلى در شمال بوده و به جهت فرورفتگى زمین و خوف ریزش، الباقى آن به جنوب منتقل گردیده است.

بقعة باشکوه و زیباى این امامزاده در هشت کیلومترى جنوب غرب شهر داورزن، در میان روستاى سویز، و در 83 کیلومترى غرب شهر سبزوار قرار دارد و به «سلطان سیّد ابوالحسن» مشهور است.

بقعة باشکوه این امامزاده، در یک جادة مستقیم و مشجّر که به طول پنج کیلومتر به سوى شمال کاشمر کشیده شده و شهر را به مجموعة ییلاقى و زیباى منطقة «سیّدمرتضى» پیوند مى‏دهد، قرار دارد و از جاذبه‏هاى زیارتى خاصّ اهالى خراسان و شهر کاشمر است.

بقعة باشکوه این امامزاده که به «سلطان ابراهیم» مشهور است، در آبادى شهر کهنه، میان قوچان و فاروج واقع شده و اکنون در مسیر اصلى جادّة شمال به مشهد قرار گرفته است.

بناى اصلى حرم، اتاقى مستطیل شکل با چهار درگاه در چهار جانب آن است. در دو طرف شمالى و جنوبى بنا، دو ایوان و در جانب شرقى و غربى و دو سوى ایوان‏ها، رواق‏ها و غرفه‏هایى وجود دارد. در اطراف صحن، بر روى هم 22 غرفه با اتاق‏هایى در پشت آن‌هاست.

این آرامگاه در 70 کیلومتری شمال غرب تربت حیدریه، دهستان کدکن انتهای کوچة جمال واقع است. بناى مذکور، تماماً با آجر و گچ ساخته شده و به نظر مى‏رسد از آثار معمارى قبل از دورة ایلخانى باشد. متّصل به ضلع شرقى ایوان مسجد، مقبرة نظام الملک الخلوى البکروى است که سلسله نسب او در سنگ قبرش درج شده است. بناى این مزار، نسبت به ساختمان مسجد، قدیمی‌تر است. زمین زیربناى مقبره، حدود ده ذرع بوده و چهار سکو داشته است. قبر در وسط مقبره قرار دارد و راه آن از طرف شمال و در ضلع غربى، به ایوان باز مى‏شده است. دیوار جنوبى و قسمت عمدة سقف مقبره در دورة اخیر خراب گردیده است.

این بنا در خیابان نادرى و چهار راه شهداء شهر مشهد واقع شده است. آرامگاه قدیمى نادر که در زمان حیات وى ساخته شده بود، پس از کشته شدن او مورد ویرانى عمدى قرار گرفت. در زمان حکومت احمد قوام (قوام السلطنه) بناى دیگرى بر آرامگاه نادر شاه ساخته شد که آن هم مدّتى بعد در معرض آسیب و خرابى قرار گرفت و به صورت نامناسبى درآمد.

این آرامگاه در شرق روستاى خرگرد، از دهستان میان خواف، در دامنة تپّه‏اى واقع شده و به «میرکابدین» که خلاصه شدة میر قوام الدّین است، مشهور مى‏باشد.

ساختمان آرامگاه که از آثار قرن نهم و دهم هجرى است، از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده است. بر روى سنگ قبر وى اشعار ذیل حکاکى شده است: